Tak też się stało. Na Piazza Remuria już w 1982 roku powstała sala z pamiątkami po Janie Pawle II, które przez cały czas pobytu w Wiecznym Mieście Michalik pieczołowicie zbierał. Są tam m.in. upominki od papieża, jego kardynalska sutanna, rękopis poematu Stanisław, który powstał właśnie w Kolegium. Jest także osobisty różaniec papieża bez jednego paciorka, a także szkaplerz, który nosił. Podobne pamiątki Michalik pozostawił także w Gorzowie oraz Przemyślu.

Relacje z Janem Pawłem II nie osłabły po powrocie Michalika do kraju. - Nawet w późniejszych latach, gdy już wróciłem do Polski, ilekroć tylko pojawiłem się w Rzymie, a on się o tym dowiedział, odszukiwał mnie przez współpracowników i zapraszał na spotkanie - tłumaczy. - Czasem jak wypatrzył mnie na placu św. Piotra, z daleka wołał, żeby do niego przyjść. Ksiądz Marek Walczak, sekretarz Michalika z czasów jego pracy w Gorzowie Wielkopolskim, kilka razy był tego świadkiem. Opowiada, że raz towarzyszył swojemu biskupowi na obiedzie z papieżem w jego letniej rezydencji w Castel Gandolfo. Wychodząc, papież poprosił Michalika, by zajrzał do niego po południu. - Pojechaliśmy około 16. Zostawiłem biskupa u Jana Pawła II i odebrałem go grubo po 23 - mówi.

Fakt, że arcybiskup Michalik cieszył się jakąś szczególną sympatią Ojca Świętego, potwierdza też abp Mieczysław Mokrzycki, były sekretarz Jana Pawła II, a dziś łaciński metropolita Lwowa. - Kiedy rozmawiali, papież zawsze był pogodny, radosny. Widać było, że lubi towarzystwo arcybiskupa i dobrze się z nim czuje. Nie ma żadnej przesady w tym, że papież traktował go jak syna - wspomina hierarcha. - Dyżurnym tematem były Bieszczady. Jak pojawiał się Michalik papież natychmiast zaczynał opowiadać o swoich wędrówkach po tych górach. I zawsze go pytał: „Józiu, kiedy pojedziemy w Bieszczady?” - mówi arcybiskup i potwierdza, że Michalik zawsze coś od papieża dostawał.

Ksiądz Walczak opowiada - chociaż zastrzega, że nie był tego świadkiem - jak metropolita przemyski wydobył od papieża różańce dla diecezjan. - Ponoć papież, który miał do niego słabość, w czasie jakiegoś spotkania zapytał, czy czegoś od niego nie chce - wspomina. - Michalik odparł, że potrzebuje dwa tysiące papieskich różańców, na co Jan Paweł II odpowiedział, że może mu dać co najwyżej tysiąc. I rzeczywiście je dał.

Z kolei ks. Zbigniew Suchy z Przemyśla dodaje, że żelaznym terminem odwiedzin Watykanu był zawsze 16 października - rocznica wyboru Jana Pawła II, ale też konsekracji biskupiej Michalika. - W diecezji tu i ówdzie pojawiały się głosy księży, że chcieliby obchodzić jego rocznicę z nim, ale on jechał wtedy do Rzymu - mówi. - Łączyła ich przyjaźń, ale on nigdy się z nią nie obnosił.

Duchowny zapamiętał na przykład, że kiedy w okresie Bożego Narodzenia w 2000 roku towarzyszył Michalikowi na obiedzie u papieża, gdy już wychodzili z apartamentów, Ojciec Święty zerknął na leżące na stole polskie kantyczki i westchnął: „Józiu, wcale dziś nie kolędowaliśmy”. - Ksiądz Arcybiskup uśmiechnął się i odpowiedział: „Wiedziałem, że powinniśmy, ale przecież nie będę pouczał Ojca Świętego”. Papież uśmiechnął się melancholijnie i dodał: „Przyjdź wieczorem na kolację, pokolędujemy” - opowiada ks. Suchy. Michalik oczywiście pojechał.

„Józiu”, „Drogi Józefie”, „Drogi Biskupie Józefie”, „Drogi Józefie »Przemyski«” - w ten sposób św. Jan Paweł II rozpoczynał listy do arcybiskupa Józefa Michalika. Ich korespondencja trwała od początku lat siedemdziesiątych praktycznie do końca pontyfikatu Jana Pawła II - ostatni list papież wysłał do Przemyśla półtora miesiąca przed śmiercią. Metropolita przemyski mówi, że było tych listów sporo.- Na razie zostawiam je tylko dla siebie. Może kiedyś nadejdzie taki czas, że je opublikuję - dodaje tajemniczo.

Ksiądz Zbigniew Suchy jest jednym z nielicznych, którzy mieli okazję przeglądać i czytać obszerną korespondencję Michalika z Janem Pawłem II. Wspomina, że papież przysyłał do Przemyśla co najmniej dwa odręczne listy na święta, a między nimi jeszcze trzy-cztery pisane przy różnych okolicznościach. W każdym dodane były drobne serdeczności. W odpowiedzi na jeden z listów, w którym Michalik prawdopodobnie skarżył się na jakieś trudności, papież napisał: „A wiesz, jakie ja mam kłopoty, ale Ty masz takiego możnego Patrona, a ja »tylko« Karola”.

Z kolei ksiądz Walczak przypomina sobie listy, które miał okazję czytać w Gorzowie. W jego pamięci szczególnie zapisała się krótka wymiana listów, po tym jak w 1991 roku z planu papieskiej wizyty w Polsce niemal w ostatniej chwili wykreślono odwiedziny Gorzowa, a jego miejsce zajął Koszalin. - Rozżalony tym Michalik napisał do Jana Pawła II mniej więcej takie słowa: „W obecnych czasach nawet na Ojca Świętego nie można już liczyć. Pozostaje tylko Matka Boża Rokitniańska” - opowiada duchowny. - Jan Paweł II odpisał: „Józek, papież jest już stary. Bardzo dobrze, że liczysz na Matkę Bożą. To najpewniejsza inwestycja”.

Do Matki Bożej papież odniósł się także we wrześniu 2004 roku, gdy Michalik wysłał mu list informujący o sierpniowym spotkaniu biskupów na Jasnej Górze. „Z pewnością problemów nie brakuje, ale dobrze, że mówi się o nich tam, gdzie Ona ze szczególną Matczyną troską ich słucha” - pisał papież.

W listach czasem pojawiały się także wątki polityczne. W marcu 1995 roku Jan Paweł II, przesyłając metropolicie przemyskiemu życzenia z okazji imienin, polecając go opiece św. Józefa, pisał: „Niech Go otacza swą opieką i wyprasza potrzebne natchnienia od Ducha, zwłaszcza w tych miesiącach, gdy trzeba Go dobrze słuchać i dzielić się tymi natchnieniami z Ludem Bożym nie mającym rozeznania co należy czynić, by się bronić przed zalewem zła”. Była to zapewne aluzja do zbliżających się jesiennych wyborów prezydenckich.

- Pamiętam list od papieża napisany tuż po wyborze prezydenta Kwaśniewskiego, w którym Jan Paweł II jakby ujawniał swoje rozgoryczenie decyzją rodaków, napisał bowiem: „Jesień to niedobra pora dla Polaków” - mówi ks. Suchy.

Michalika nie było w Rzymie, gdy Jan Paweł II umierał. Ale ks. Suchy opowiada, że widać było po nim, że mocno przeżywał odchodzenie papieża. - Wydaje mi się, że on się ze sobą wtedy mocno siłował. Zastanawiał się, czy ma jechać, czy nie. Może czekał na telefon - mówi kapłan. - Wydaje mi się, że bardzo chciał tam być.

Metropolita przemyski przyznaje, że rozważał wówczas wyjazd do Rzymu. Uznał jednak, że przy umierającym papieżu jest mnóstwo ludzi, którzy chcą się z nim pożegnać. On zrobił to w klinice Gemelii, w której na początku marca 2005 roku Jan Paweł II przeszedł zabieg tracheotomii. Nie mógł już wtedy mówić. - Pożegnaliśmy się w milczeniu. Poprosiłem o błogosławieństwo. Z trudem uniósł rękę i go udzielił - wspomina. - Wciąż łączy mnie z Nim wielka więź. Nieraz w różnych sprawach zastanawiam się, jak On by to załatwił. Proszę go o to, by mnie wspierał. I naprawdę czuję, że on jest obok mnie.

Fragment książki
„Nie mam nic do stracenia"
Abp Józef Michalik
biografia.