Reklama

Niemieccy łącznicy

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ostatnio na naszym rynku wydawniczym pojawiła się ciekawa książka dr. Roberta Żurka pt. „Zarażeni polską wolnością”. Jest to zbiór rozmów, które ten historyk i germanista przeprowadził z byłymi enerdowskimi dysydentami, którzy w czasach komunistycznych pełnili rolę łączników między wschodnioniemiecką a polską opozycją. Byli tak zafascynowani naszą kulturą, że nauczyli się nawet języka polskiego, co w Niemczech było raczej rzadkością.

W 2008 r. wydałem wspólnie z o. Pawłem Cebulą tom wywiadów, które przeprowadziliśmy z madziarskimi opozycjonistami, pt. „Węgierski łącznik”. W ich wypowiedziach przewijał się ten sam motyw, który dominował w rozmowach Roberta Żurka z dysydentami z NRD. Zachłysnęli się polską wolnością. Nasz kraj jawił się im jako najweselszy barak w obozie, podczas gdy oni sami postrzegali swoje państwa jako baraki najbardziej ponure. Chociaż w PRL panował komunizm, to jednak nie był on tak opresyjny jak ten pod rządami Jánosa Kádára czy Ericha Honeckera. U nas np. kościoły były pełne, działały jazz kluby, można było swobodnie jeździć autostopem. To wszystko w ich krajach było zabronione. Dlatego każdy wyjazd nad Wisłę i Odrę stanowił dla nich łyk wolności.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Co ciekawe, Polska przyciągała zwolenników zarówno prawicy, jak i lewicy, wierzących i niewierzących. Z jednej strony był więc Wolfgang Templin – były marksista i trockista, który stał się nawet na dwa lata informatorem Stasi, ale zerwał współpracę z bezpieką i zdekonspirował się publicznie w 1975 r. Z drugiej strony natomiast można wskazać takie postaci, jak np. pastor i teolog ewangelicki Markus Meckel czy Ludwig i Heimgard Mehlhornowie – osoby głęboko wierzące.

Dużą rolę w ich zauroczeniu polskością odegrała nasza kultura, np. pastor i dysydent Eckart Hübener wyznał wprost: „Miłosz uwolnił mnie od strachu”. Jeszcze większy wpływ na ich postawy miała niezłomność polskiego Kościoła katolickiego, zwłaszcza prymasa Wyszyńskiego. Niektórzy ze wschodnioniemieckich ewangelików brali aktywny udział w akcji Znak Pokuty, przyjeżdżając np. do Auschwitz i działając na rzecz pojednania polsko-niemieckiego oraz katolicko-protestanckiego.

Reklama

Nowy rodział rozpoczął się wraz z wyborem Jana Pawła II i powstaniem Solidarności. Wówczas polska opozycja stała się podstawowym punktem odniesienia dla ruchów dysydenckich we wszystkich krajach realnego socjalizmu, także w NRD. W społeczeństwie wschodnioniemieckim, zastraszonym i mocno zinfiltrowanym przez agentów Stasi, opozycja była rachityczna i wyrażała się nie tyle w działalności politycznej, ile raczej w oporze kulturowym i odmowie angażowania się w publiczną aktywność, która uwiarygadniała system. Niemieccy łącznicy przemycali więc z Polski raczej nielegalną literaturę niż powielacze. Choć byli objęci stałą obserwacją przez służby specjalne, to jednak enerdowskiej bezpiece nie udało się zdobyć najważniejszych informacji o wspólnych spotkaniach dysydentów w Polsce.

W czasach Solidarności oficjalna propaganda NRD przedstawiała Polaków jako naród, który ciągle strajkuje, ponieważ jest leniwy. Bohaterowie książki Roberta Żurka przeciwstawiali się tej czarnej legendzie, opowiadając wokół, jak naprawdę wygląda sytuacja w naszym kraju.

Po upadku komunizmu większość z trzynastu rozmówców polskiego historyka zaczęła aktywnie uczestniczyć w życiu publicznym zjednoczonych Niemiec. Pozostali ambasadorami polskości, nadal tłumacząc swym rodakom nasz punkt widzenia i przybliżając naszą wrażliwość. Szkoda jedynie, że takich osób jest tak mało. Tym bardziej należy o nich pamiętać i przypominać o ich roli. Taką funkcję pełni z pewnością książka Roberta Żurka. Jest to pionierska praca, ponieważ nikt do tej pory nie opowiedział o tym mało znanym wycinku stosunków polsko-niemieckich. Dlatego warto ją przeczytać.

* * *

Grzegorz Górny
Reporter, eseista, autor wielu książek i filmów dokumentalnych, stały publicysta tygodnika „wSieci”

2016-10-19 08:56

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Sercanie: niepokoją nas doniesienia o sposobie prowadzenia postępowania w sprawie ks. Michała O.

2024-03-28 19:21

Red.

Niepokoją nas doniesienia płynące od pełnomocnika ks. Michała, mecenasa Krzysztofa Wąsowskiego, dotyczące sposobu prowadzenia postępowania - piszą księża sercanie w opublikowanym dziś komunikacie. To reakcja zgromadzenia na działania prokuratury związku z postępowaniem w sprawie Funduszu Sprawiedliwości. Dementują pogłoski, jakoby ich współbrata zatrzymano w niejasnych okolicznościach w hotelu. Wzywają do modlitwy za wszystkich, których dotknęła ta sytuacja.

Publikujemy treść komunikatu:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję