Reklama

Polska

Nominacja generalska dla bp. Guzdka to powrót do tradycji, a nie precedens

Nominacja generalska dla Biskupa Polowego Józefa Guzdka nie jest precedensem, ale dowodem na normalność i nawiązaniem do tradycji sięgającej czasów odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku – mówi w rozmowie z KAI dr Czesław Żak, dyrektor Centralnego Archiwum Wojskowego. Historyk przypomina, że wszyscy dotychczasowi biskupi polowi otrzymywali stopnie generalskie. 1 sierpnia bp Józef Guzdek odebrał z rąk Prezydenta RP nominację na stopień generała brygady .

[ TEMATY ]

nominacja

Bożena Sztajner/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Krzysztof Stępkowski, KAI: Jaka jest geneza stopni wojskowych i dlaczego zadecydowano, aby otrzymali je kapelani wojskowi?

– Sprawne funkcjonowanie i wykonywanie określonych zadań przez każdy rodzaj wojsk, w różnych okresach dziejów, wymagało i wymaga zhierarchizowanych struktur, a więc podporządkowania wszystkich żołnierzy dla osiągnięcia konkretnego celu. Poczynając od czasów starożytnych, wraz z tworzeniem kolejnych jednostek, stałym ich rozwojem, występowała potrzeba rozwoju hierarchii, co normowało sprawy dowodzenia i kierowania.
Z czasem miejsce w hierarchii wyznaczać zaczęły stopnie wojskowe, towarzysząca im symbolika i inne atrybuty władzy oraz podległości. W wojskach Rzeczpospolitej nazwy wielu stopni, współcześnie nam znanych, zaczęły występować na przełomie XVI i XVII wieku. Stopnie wojskowe dla kapelanów wojskowych to w zasadzie tradycja danej armii. Nie ma tu jakiejś określonej reguły nawet w ramach tego samego wyznania. Każda armia określa zasady ich przyznawania poprzez swoje tradycje i potrzeby podkreślenia hierarchii, zakresu i charakteru posługi.

- A w jakich okolicznościach pierwszy biskup polowy, Stanisław Gall, otrzymał stopień generalski? Czy kwestia tej lub innych nominacji generalskich była kiedykolwiek przedmiotem sporu?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

- – Kiedy 5 lutego 1919 roku papież Benedykt XV, w porozumieniu z Naczelnikiem Państwa Józefem Piłsudskim, powołał bp. Stanisława Galla na biskupa polowego Wojska Polskiego, wzrosła ranga i autorytet polskiego duszpasterstwa wojskowego. Pierwszy Biskup Polowy otrzymał stopień generała-porucznika. Nie spotkałem się z relacjami, dokumentami z tego okresu, które świadczyłyby o jakiś większych sporach czy krytyce tych decyzji. Jeżeli takowe miały miejsce, jak na przykład wybór bp. Galla na biskupa polowego, a nie popularnego w wojsku bp. Władysława Bandurskiego, wynikały z określonych preferencji personalnych oraz decyzji kadrowych.
Stopień generalski biskupa polowego leżał w kompetencjach władz wojskowych, dotyczyło to także stopni pozostałych kapelanów w armii. Rozkaz marszałka Józefa Piłsudskiego z 24 sierpnia 1922 roku, określał, że Biskup Polowy odpowiada stopniowi generała dywizji. W 1933 roku, po konflikcie Marszałka z bp. Gallem, zapadła decyzja o umieszczeniu Biskupa Polowego „na liście generałów brygady”.

- Czy stopnie generalskie wśród kapelanów otrzymywali wyłącznie biskupi polowi?

- – Znane są nieliczne przypadki, gdy generałem został kapelan, np. o. Adam Studziński, dominikanin, uczestnik Bitwy o Monte Cassino, ale na ogół tego rodzaju awanse następowały w dalekiej rezerwie i miały na celu uhonorowanie dokonań całego życia. historia i tradycje duszpasterstwa wojskowego wskazują, że stopień generalski jest „zarezerwowany” dla biskupa polowego. Oczywiście ma tu także duże znaczenie ilość żołnierzy danego wyznania, w tym przypadku rzymskokatolickiego. To nie podlega dyskusji. Sądzę, że obecna hierarchia duszpasterstwa wojskowego, wywodząca się z tradycji i sprawdzonych wzorców jest optymalna, także dla czasów nam współczesnych.

Reklama

- Jak wyglądała realizacja „generalskiego” aspektu posługi biskupów polowych?

- – Jak już wspomniałem, powołanie pierwszego biskupa polowego, Stanisława Galla odbyło się w warunkach wojennych. Wojsko Polskie toczyło walki w obronie świeżo odzyskanej niepodległości i kształtujących się granic państwa. Biskup Polowy jako ordynariusz kapelanów wojskowych, wyruszał z wizytacją duszpasterską na front, był wśród żołnierzy. Podobna sytuacja powtórzyła się w czasie II wojny światowej. Następca bp. Galla, biskup polowy Józef Gawlina dzielił trudy wojenne z żołnierzami. Otrzymał najcenniejszy dla żołnierza order – Krzyż Virtuti Militari. Wojny mijały, ale pozostawał autorytet, szacunek, budowany na polach bitewnych i w codziennej służbie.

- W jaki sposób należy traktować nominację generalską dla biskupa polowego, czy jest to bardziej kwestia symboliczna czy posiada także wymiar praktyczny?

- – Etymologia terminu „generał” pochodzi z łacińskiego „generalis” czyli główny, nadrzędny. Jednoznacznie wskazuje miejsce Biskupa Polowego-generała, także w hierarchii wojskowej. Wojsko nie lubi niedomówień. Tu, od wieków, obowiązuje hierarchia, dążenie do przejrzystych struktur, zakresu praw i obowiązków.

- W wojsku dba się w sposób niezwykle drobiazgowy o tradycję, tożsamość oraz wychowanie patriotyczne. Jakie znaczenie dla wojska ma nominacja generalska dla biskupa polowego w tym kontekście?

- – Każda armia opiera się na tradycjach, które świadczą o jej przeszłości bojowej, głośnych zwycięstwach, ale także porażkach. Wielkie czyny bojowe stanowią wzór służby i poświęcenia dla Ojczyzny. Powrót do pełnych tradycji po 1990 roku to dowód na kontynuację tradycji wojska I i II Rzeczypospolitej.
Obecny Biskup Polowy jest kontynuatorem tradycji sięgających odrodzenia państwa polskiego i jego armii w 1918 roku, a więc także do takich poprzedników jak biskup Stanisław Gall czy biskup Józef Gawlina. Warto pamiętać, że wszyscy poprzednicy obecnego Biskupa Polowego posiadali stopnie generalskie, tak w czasach wojen, jak i w czasie pokoju. Jest to jakby „wpisane” na stałe w służbę duszpasterską w wojsku i w służbach mundurowych. To również kwestia prestiżu polskiego ordynariusza wojskowego na arenie międzynarodowej.

- Jak Pan, jako człowiek wojska i historyk, ocenia nominację generalską biskupa Józefa Guzdka?

- – To widoczny dowód na to, że tradycje, etos służby społeczeństwu i armii, nie są pustymi słowami, ale jak najbardziej żywymi, mocno osadzonymi w tradycji i kultywowanymi. W nominacji generalskiej biskupa Józefa Guzdka nie doszukiwałbym się sensacji, czy jakiegokolwiek precedensu. Wprost przeciwnie, spotykałem się z licznymi opiniami, że brakuje tego „pastorału generalskiego”. Jest to więc jeszcze jeden dowód na normalność, na której powinno nam wszystkim zależeć.

2015-08-04 11:34

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Watykan: polski kapłan odpowiedzialny za duszpasterstwo akademickie

[ TEMATY ]

Watykan

nominacja

dykasteria

Vatican News

Ks. piotr Bajer (po prawej) referentem watykańskiej Dykasterii Kultury i Edukacji w sprawach duszpasterstwa akademickiego

Ks. piotr Bajer (po prawej) referentem watykańskiej Dykasterii Kultury i Edukacji w sprawach duszpasterstwa akademickiego

Ks. prał. Piotr Bajor został referentem Dykasterii Ds. Kultury i Edukacji w sprawach duszpasterstwa akademickiego - podaje na komunikatorze X Vatican News PL.

Ks. Piotr Józef Bajor urodził się 26 września 1972 w Mielcu i pochodzi z parafii Bożej Opatrzności w Woli Mieleckiej. W 1992 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, rozpoczynając zarazem studia w Instytucie Teologicznym w Tarnowie Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie. Święcenia diakonatu otrzymał 3 maja 1997 roku z rąk ówczesnego biskupa tarnowskiego Józefa Życińskiego. W maju 1998 roku jako uwieńczenie studiów filozoficzno-teologicznych, przedstawił pracę magisterską pt. Powojenne dzieje parafii pw. św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Mielcu, zyskując tytuł magistra teologii. 30 maja 1998 roku w katedrze w Tarnowie, przyjął święcenia kapłańskie z rąk ówczesnego biskupa-ordynariusza Wiktora Skworca.

CZYTAJ DALEJ

Nowi kanonicy

2024-03-28 12:00

[ TEMATY ]

Zielona Góra

Karol Porwich/Niedziela

Podczas Mszy Krzyżma bp Tadeusz Lityński wręczył nominacje i odznaczenia kapłanom diecezji. Życzenia otrzymali również księża, którzy obchodzą w tym roku jubileusze kapłańskie.

Pełna lista nominacji, odznaczeń i jubilatów.

CZYTAJ DALEJ

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję