Reklama

W wolnej chwili

Temat tygodnia

Przemienienie Pańskie w sztuce

Niedziela płocka 31/2003

[ TEMATY ]

sztuka

Graziako

„Przemienienie Pańskie” (XVII wiek)/Fot. Graziako

„Przemienienie Pańskie” (XVII wiek)/Fot. Graziako

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W wielu kościołach naszej diecezji znajdziemy w ołtarzach obrazy Przemienienia Pańskiego. Pierwowzór tego dzieła wykonany został w pracowni Rafaela - wybitnego malarza renesansu. Obraz namalowano farbami olejnymi na drewnie w latach 1518-20. Obecnie znajduje się on w Pinakotece Watykańskiej. W ostatnich latach życia (Rafael umarł w wieku 37 lat w 1520 r.) artysta malował dzieła dynamiczne. Zgodnie z opisem Ewangelistów na obrazie widzimy unoszącego się Chrystusa z rozłożonymi rękoma, w białej szacie, a obok Mojżesza, trzymającego tablice przykazań, i Eliasza. Obydwu Prorokom, symbolizującym Stare Przymierze, Bóg się wcześniej objawiał - Eliaszowi w delikatnym powiewie wiatru, Mojżeszowi w obłoku na Górze Synaj.

Poniżej widzimy trzech Apostołów: Piotra, który przysłaniając oczy spogląda na Przemienionego Jezusa, z prawej strony Jana - umiłowanego i najmłodszego ucznia, według tradycji przedstawiano go bez brody, i Jakuba - pierwszego męczennika za wiarę. Uczniów tych wybrał sam Jezus. Tylko oni byli świadkami wskrzeszenia córki Jaira i konania w Ogrójcu. Uczniowie są przestraszeni. Tak przedstawił tę scenę - jakby na prośbę samego Piotra - św. Marek. W kompozycji obrazu możemy wyróżnić dwie części: górną, najczęściej powtarzaną w kościołach, którą namalował Rafael, i dolną stanowiącą ilustrację uzdrowienia paralityka, powstałą w warsztacie artysty. Grupa osób poniżej jest obrazową kontynuacją Ewangelii Markowej (9, 14-29). Samo Przemienienie dokonało się na górze, która jest symbolem trudu i wysiłku, odosobnienia, miejscem łączenia się nieba z ziemią i - co najważniejsze - miejscem obecności Boga.

Znacznie częściej sceny ilustrujące Przemienienie Pańskie, zarówno w mozaikach, jak i ikonach, przedstawiano w sztuce chrześcijańskiego Wschodu. Od VI w. uroczystość ta należała do dwunastu najważniejszych świąt kościelnych. W miejscu męczeńskiej śmierci św. Apolinarego, na przedmieściach Rawenny, stolicy zachodniej części Imperium Bizantyńskiego, wybudowano bazylikę. Ozdobiono ją ok. 542 r. mozaikami. W absydzie umieszczono m.in. krzyż wskazujący na Chrystusa, po bokach umieszczono postacie Eliasza i Mojżesza, poniżej trzy owieczki symbolizowały Apostołów.
Zgodnie z sugestiami teologów, artyści łączyli w cyklach obrazy Przemienienia z Chrztem Chrystusa - w obydwu wypadkach objawiła się boska godność Chrystusa, a z nieba dał się słyszeć głos: "To jest mój Syn umiłowany, Jego słuchajcie" (Mk 9, 7). Wydarzenie na Górze Przemienienia odnoszono również do Zmartwychwstania, opisano je pomiędzy zapowiedziami męki Chrystusa. "Jednocześnie sam Jezus przykazał [Apostołom], aby nikomu nie rozpowiadali o tym, co widzieli, zanim Syn Człowieczy nie powstanie z martwych" (Mk 9, 9). Przemienienie miało umocnić wiarę uczniów. Przemienionego Chrystusa jako następcę wielkich proroków Starego Testamentu ukazał Duccio die Buonisegna (ok. 1260-1318). W cyklu obrazów szaty Chrystusa z Przemienienia, są tymi samymi, jakie występują po Zmartwychwstaniu i przy Wniebowstąpieniu, zatem jasność ubioru oddano tu, nawiązując do przemienionego - Zmartwychwstałego Chrystusa.
Góra Przemienienia to góra modlitwy, bojaźni pomieszanej z radością. To spojrzenie w inny wymiar świata, to chwila, która daje siły do zniesienia trudów i nadaje sens życia.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2003-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Domowa „Droga Krzyżowa”

Niedziela Ogólnopolska 9/2018, str. 28-29

[ TEMATY ]

sztuka

Droga Krzyżowa

Marcin Szpądrowski

Karolina Ściegienny, Stacja X – relief

Karolina Ściegienny, Stacja X – relief

Sędziwa częstochowska rzeźbiarka i malarka Karolina Ściegienny na swe 95. urodziny, przypadające 24 lutego, przygotowała sobie zawczasu niezwykły prezent. Mianowicie tuż przed Bożym Narodzeniem 2017 r. ukończyła złożony z kilkunastu elementów składowych zestaw pasyjnych reliefów – wyrzeźbionych w lipowym drewnie, a zaplanowanych odpowiednio wcześniej, jako swoiste jubileuszowe wotum. Tyleż dziękczynne – za przeżyte twórczo i owocnie długie lata – ile mające zarazem skłaniać do codziennych aktów osobistej pobożności. Do modlitwy, medytacji i refleksji nad stuletnią niemal drogą życiową. W tym także do odprawiania Drogi Krzyżowej bez wychodzenia z domu, co dla osoby w wieku artystki może stanowić niemały problem

Prywatna ekspozycja w domowym zaciszu takiego artefaktu – ozdabiającego zwykle kościelne ściany – czyni zeń obiekt dość niezwykły. I mimo bardzo kameralnego charakteru – mający również ponadjednostkową wymowę ewangelizacyjną. Już choćby z tego względu warto go udostępnić szerszej opinii. A przecież ma on poza tym także swoistą jakość plastyczną i estetyczne walory, co również zasługuje na uwagę, publiczną prezentację i życzliwe, krytyczne omówienie.

CZYTAJ DALEJ

Zmarł Jan Artur Tarnowski

2024-04-18 11:23

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Wczoraj w godzinach popołudniowych odszedł do Pana Jan Artur Tarnowski.

Syn ostatnich właścicieli Dzikowa zmarł w Warszawie. Za niecałe dwa miesiące obchodziłby swoje 91 urodziny. Odszedł Człowiek wielkiego serca otwartego zwłaszcza dla najbardziej potrzebujących, wspierał bowiem wiele instytucji, a zwłaszcza te, które zakładały lub zakładali jego przodkowie, kontynuując tym samym ich niepisany testament, jak Dom Pomocy Społecznej dla Osób Dorosłych Niepełnosprawnych Intelektualnie oraz dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, który przed przeszło wiekiem powołali do życia jego dziadkowie Zofia z Potockich i Zdzisław Tarnowski. Wspierał również ludzi, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, w tym obywatelki i obywateli Ukrainy, dotkniętych skutkami wojny.

CZYTAJ DALEJ

„Każdy próg ghetta będzie twierdzą” – 81 lat temu wybuchło powstanie w getcie warszawskim

2024-04-19 07:33

[ TEMATY ]

powstanie w getcie

domena publiczna Yad Vashem, IPN, ZIH

19 kwietnia 1943 r., w getcie warszawskim rozpoczęło się powstanie, które przeszło do historii jako największy akt zbrojnego sprzeciwu wobec Holokaustu. Kronikarz getta Emanuel Ringelblum pisał o walce motywowanej honorem, który nakazywał Żydom nie dać się „prowadzić bezwolnie na rzeź”.

„Była wśród nas wielka radość, wśród żydowskich bojowników. Nagle stał się cud, oto wielcy niemieccy +bohaterowie+ wycofali się w ogromnej panice w obliczu żydowskich granatów i bomb” – zeznawała podczas słynnego procesu Adolfa Eichmanna, jednego z architektów Holokaustu, Cywia Lubetkin ps. Celina. W kwietniu 1943 r. należała do dowództwa Żydowskiej Organizacji Bojowej, jednej z dwóch formacji zbrojnych żydowskiego podziemia w getcie. Zrzeszeni w nich konspiratorzy podjęli decyzję o podjęciu walki, której najważniejszym celem miała być „śmierć na własnych warunkach”. Tym samym odrzucili dominujące wcześniej przekonanie, że tylko stosowanie się do poleceń okupantów może uratować choćby część społeczności żydowskiej w okupowanej Polsce. W połowie 1942 r. było już jasne, że założeniem działań III Rzeszy jest doprowadzenie do eksterminacji narodu żydowskiego.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję