Traktaty Laterańskie położyły kres tzw. kwestii rzymskiej (wł. La Questione Romana), czyli sporowi, jaki od czasu Zjednoczenia Włoch toczył się między Stolicą Apostolską a Królestwem Włoch. Ich nazwa pochodzi od miejsca podpisania: Pałacu Laterańskiego w Rzymie, który stanowił część rezydencji papieskich przy Bazylice św. Jana na Lateranie. Jego sygnatariuszami byli kard. Pietro Gasparri, delegowany przez papieża Piusa XI i Benito Mussolini.
"Kwestia rzymska" wiązała się bezpośrednio z likwidacją Państwa Watykańskiego w następstwie Zjednoczenia Włoch. Kiedy w następstwie referendum przeprowadzonego 2 października 1870 r., wśród Rzymian, Wieczne Miasto przyłączono do Zjednoczonych Włoch, a król Wiktor Emmanuel zlokalizował swoją siedzibę w należącym dawniej do papieży pałacu na Kwirynale, papież Pius IX wyraził swój jednoznaczny protest, wydając encyklikę pt. "Respicientes", w którym nakładał ekskomunikę na zaborców Państwa Watykańskiego. Wprawdzie władze Zjednoczonych Włoch zaproponowały papieżowi tzw. "Prawa gwarancyjne", które przyznawały papieżowi szereg praw, zarówno w zakresie jego suwerenności, jak też w kwestii nowych granic przynależnych mu terytoriów, jednak był to dokument krzywdzący Kościół i Pius IX odrzucił go, a siebie ogłosił "więźniem Watykanu".
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Po dojściu do władzy Mussoliniego, stało się jasne, że porozumienie z władzami Włoch jest Kościołowi potrzebne, aby obronić się przed prawdopodobną ekspansją faszystów. Prace nad tym porozumieniem rozpoczęły się w 1924 r., już za pontyfikatu Piusa XI, a negocjacje treści trzech dokumentów: porozumienia, konkordatu i konwencji finansowej rozpoczęły się we wrześniu 1928 r. Ich podpisanie odbyło się właśnie 11 lutego 1929 r. w Pałacu Laterańskim i dało początek Państwa Miasta Watykanu jakie znamy we współczesnym kształcie. Na przestrzeni wieków były one uzupełniane kolejnymi dokumentami prawnymi, regulującymi funkcjonowanie Stolicy Apostolskiej i jej relacje z innymi państwami.
W Watykanie 11 lutego jest dniem wolnym od pracy, w którym obchodzone jest także wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Lourdes.
