W ramach obchodów zorganizowano sesję naukową poświęconą problematyce zagrożeń obiektów sakralnych oraz wręczono nagrody osobom i instytucjom zasłużonym na polu opieki nad zabytkami. Spotkanie nieprzypadkowo odbyło się w Paradyżu. - W Polsce ideą obchodów jest zaprezentowanie zabytków mających szczególne znaczenie dla dziedzictwa światowego i wielokulturowości w naszym kraju, stąd wybór dawnego klasztoru i kościoła pocysterskiego w Gościkowie-Paradyżu, będącego jednym z cenniejszych zabytków naszego regionu, jest w pełni uzasadniony - uważa Barbara Bielinis-Kopeć, lubuski wojewódzki konserwator zabytków.
Rektor seminarium ks. dr Jarosław Stoś podkreślał zaangażowanie Kościoła w opiekę nad zabytkami. - Piękno i harmonia mają swoje źródło nie tylko w geniuszu człowieka, ale przede wszystkim w Bogu Stwórcy. Piękno architektury, rzeźby czy obrazu to teologia pisana linią, kształtem i kolorem - mówił. - Dlatego Kościół wkłada tak wiele troski w pielęgnowanie sztuki sakralnej i tak gorliwie dba o podtrzymanie i zachowanie piękna minionych wieków.
Przede wszystkim chronić
Reklama
O zagrożeniach obiektów sakralnych mówili zaproszeni na sesję prelegenci. Piotr Ogrodzki z Ośrodka Ochrony Zbiorów Publicznych w Warszawie powiedział, że rabunki na terenie obiektów sakralnych to obecnie jeden z większych problemów przestępczości skierowanej przeciw zabytkom. - Podsumowując ostatnie 15 lat, statystycznie można przyjąć, że ofiarą złodziei padło ponad 50% wszystkich kościołów i kaplic - podkreśla. Jedną z przyczyn takiego stanu rzeczy jest ciągłe niedocenianie istniejących niebezpieczeństw przez osoby opiekujące się tymi obiektami i w wielu przypadkach brak elementarnych zabezpieczeń lub instalowanie systemów nieskutecznych, spowodowane choćby oszczędnościami.
Mimo licznych niedociągnięć województwo lubuskie i tak pod wieloma względami może być wzorem dla innych regionów. Oprócz tego wiele skradzionych zabytków zostaje odzyskanych i zwróconych właścicielom. - W latach 2007-2008 jednostki organizacyjne prokuratur okręgu zielonogórskiego prowadziły bądź nadzorowały co najmniej 18 postępowań przygotowawczych, których przedmiotem była szeroko rozumiana ochrona zabytków - wyjaśnia Jan Wojtasik z Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Właściciele poszukiwani
Specjalnie z okazji Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w seminaryjnym muzeum zostały wystawione skradzione eksponaty, które udało się odzyskać. - Te przedmioty nie zostały zwrócone właścicielom z dwóch powodów: albo właściciel jest nieustalony i trzeba dopiero stwierdzić, skąd dany obiekt pochodzi, albo kościół czy inne miejsce, z którego dokonano kradzieży, jest na tyle słabo zabezpieczone, że do czasu zorganizowania wymaganych prawem zabezpieczeń te obiekty wrócić nie mogą. I dlatego gorzowski oddział Centralnego Biura Śledczego przekazał część tych zabytków właśnie tutaj - mówi ks. Paweł Bryk. Paradyskie seminarium zostało wybrane, ponieważ zbiory mogą być tu przechowywane bezpiecznie, m.in. z konserwatorskiego punktu widzenia. Takie czasowe ekspozycje pomagają również w identyfikacji właścicieli.
- Na przykładzie tych przedmiotów widać, że często obiekty sakralne są „przerabiane” i przeznaczane do zupełnie innych celów. Mamy tu np. dwa anioły, które zostały w ohydny sposób przemalowane po to, żeby zdobić jakiś salon. Naczynia liturgiczne są przerabiane na lampy itd. - tłumaczy ks. Bryk.
Tegoroczni nagrodzeni
Barbara Bielinis-Kopeć w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręczyła złotą odznakę „Za Opiekę nad Zabytkami” Markowi Jabłece z Prokuratury Okręgowej w Zielonej Górze oraz Aleksandrowi Ławreszukowi z Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie. Srebrną odznakę przyznano Sylwii Regulskiej z Wydziału do Zwalczania Zorganizowanej Przestępczości Kryminalnej i Narkotykowej Zarząd w Gorzowie, Tomaszowi Wieczorkowi z Komendy Wojewódzkiej Policji w Gorzowie i Kamili Domagalskiej, zastępcy lubuskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Po raz drugi przyznane zostały nagrody Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - Lubuskie Konserwacje. Wyróżnienie, ustanowione w ubiegłym roku, wręczane jest za znaczące dokonania w zakresie poprawy stanu zachowania zabytku, podkreślenia jego walorów artystycznych i użytkowych w aspekcie prawidłowo wykonanych prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych, w tym również jego zabezpieczenia przed zniszczeniem. Oceniany jest także sposób użytkowania zabytku, utrzymanie estetycznego wyglądu jego wyposażenia i otoczenia.
Lubuskie Konserwacje 2009 w kategorii „za realizację prac konserwatorsko-restauratorskich w zabytku” przyznano zielonogórskiej konkatedrze i proboszczowi ks. Włodzimierzowi Lange za wieloletnie starania mające na celu przeprowadzenie kompleksowej realizacji prac konserwatorsko-restauratorskich w kościele pw. św. Jadwigi. W kategorii „za renowację i adaptację architektoniczną zabytku” nagrodę otrzymała Gmina Krosno Odrzańskie za prace przy krośnieńskim zamku oraz firma Parkridge Retail Development za prace w zespole dawnych fabryk włókienniczych „Polska Wełna” w Zielonej Górze.
Dekrety rozdane
W tym samym dniu bp Stefan Regmunt wręczył dekrety członkom nowo powołanej Komisji ds. Kościelnych Dóbr Kultury Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej. Przewodniczącym został ks. prał. Zygmunt Lisiecki, wiceprzewodniczącym - ks. Wojciech Jurek, a sekretarzem - ks. Piotr Kamiński. Skład komisji został wybrany na trzyletnią kadencję. Podlegają jej trzy podkomisje: Sztuki i Architektury Sakralnej (przewodniczący ks. Andrzej Ignatowicz), Muzyki i Śpiewu Sakralnego (przewodniczący ks. dr Bogusław Grzebień) oraz Bibliotek i Archiwów Kościelnych (przewodniczący ks. dr Robert Kufel).