Reklama

Niedziela Wrocławska

26. FESTIWAL KULTURY ŻYDOWSKIEJ “SIMCHA”

Tegoroczny odbywający się w dniach 20-26 lipca 2024 roku 26. Festiwal Kultury Żydowskiej SIMCHA wyjątkowo wpisał się w korzenie Wrocławia. Synagoga Pod Białym Bocianem gościła wybitnych kantorów, wokalistów i zespoły muzyczne.

Marek Zygmunt

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dotychczas najczęściej wspominaną wrocławską postacią pochodzenia żydowskiego jest urodzona we Wrocławiu Edyta Stein, która z judaizmu przeszła na religię katolicką, wstąpiła do Karmelu i znana jest jako św. Teresa Benedykta od Krzyża. Również kilku noblistów z Uniwersytetu Wrocławskiego ma żydowskie pochodzenie. Dzięki wykładom ekspertów z katedry judaistyki, spotkaniom autorskim, warsztatom, wernisażom, wystawom, projekcjom filmowym w Festiwalowym kinie SIMCHA można było poszerzyć swoją wiedzę o historii i kulturze Żydów we Wrocławiu. Również tematyczne spacery z przewodnikiem po Nadodrzu czy Starym Cmentarzu Żydowskim cieszyły się ogromnym zainteresowaniem tak Wrocławian jak i przebywających w naszym mieście turystów. Można było odwiedzić groby intelektualistów, naukowców czy spadkobierców wielkich majątków, wrocławskich pałaców i domów handlowych. Ogromnym zainteresowaniem cieszył się również niedzielny Jarmark Żydowski.

Reklama

Tegoroczny festiwal SIMCHA został poświęcony pamięci i dorobkowi Abrahama Geigera. Należy on do czołowych przedstawicieli judaizmu, a we Wrocławiu w latach 1840- 1863 pełnił funkcję rabina we wrocławskiej synagodze Pod Białym Bocianem. W tym roku obchodzona jest 150. rocznica śmierci tego wielkiego reformatora religii judaistycznej. To we Wrocławiu Abraham Geiger spędził najbardziej twórcze 23 lata. Zakładał szkoły, w których łączono naukę religijną z edukacją świecką. Jego najważniejsze dzieła promujące w liturgii niemiecki język narodowy, wprowadzenie do oprawy liturgicznej chóru z kobietami, a wreszcie wprowadzenie organów miało swój początek we Wrocławiu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Pierwszy dzień festiwalu upłynął pod hasłem KLEZMERSKA HAWDALA. W sobotę 20 lipca wystąpiła grupa z Lublina - NeoKlez w składzie: Stanisław Leszczyński- skrzypce, Damian Szymczak - klarnet, Piotr Tomala- akordeon, Kacper Bardzki- gitara basowa, Kamil Wróblewski- perkusja. Na terenie kraju i Europy dali ponad 400 koncertów. Stworzyli i wykonali muzykę do słuchowisk radiowych, współpracując na antenie radia z najwybitniejszymi aktorami polskiej sceny. Podczas swoich koncertów muzycy do tradycyjnych klezmerskich melodii włączają nowoczesne aranżacje z popularnej muzyki współczesnej jak jazz, funk, rock i dźwięki bałkańskie. Nie zawiedli również publiczności festiwalowej porywając ją do rytmicznych, gromkich oklasków wtórujących wykonywanym utworom. Wspaniałe solówki muzyków dodawały szczególnych przeżyć.

Reklama

Natomiast 21 lipca w niedzielę przepiękny, sentymentalny koncert „ Tango mych marzeń i snów” dała wspólnie z zespołem Gang Tango Kaja Mianowana. Polscy kompozytorzy żydowskiego pochodzenia skomponowali wiele przepięknych utworów. Nazwiska Jerzego Petersburskiego, Władysława Szpilmana, Henryka Warsa i kompozycje: To ostatnia niedziela, W starym kinie, Tango Milonga przyjmowane były z ogromnym aplauzem publiczności. Instrumentalne wykonania, których inspiracje zespół czerpie z twórczości Astora Piazzolli oraz z przedwojennej Warszawy również wywoływały burzę oklasków. Zespół Gang Tango wystąpił w składzie: założyciel zespołu Sebastian Wypych- kontrabas, Anna Wandtke- skrzypce, Mirosław Feldgebel- fortepian i Piotr Kopietz grający na bandoneonie. W Argentynie instrument nazywany jest duszą tanga.

Reklama

Podczas kolejnego dnia festiwalu w dniu 22 lipca słuchaliśmy utalentowanego, znanego w całym świecie kantora Israela Nachmana Turgemana. Urodził się w Jerozolimie. Ma niespełna 30 lat, a koncertuje już na całym świecie. Obecnie służy jako kantor w Międzynarodowej Synagodze w Tel Awiwie. Podczas koncertu we Wrocławiu kantorowi towarzyszył Chór Synagogi pod Białym Bocianem. Ze względu na to, że Nachman Turgeman dorastał w rodzinie ortodoksyjnej kantorowi podczas koncertu towarzyszyli tylko mężczyźni. Wrocławski Chór Synagogalny założony został przez Stanisława Rybarczyka w roku 1996 i prowadzony jest przez niego do dnia dzisiejszego. Zaznaczyć należy, że jest to jedyny synagogalny chór w Polsce, który od lat występuje w naszym kraju jak również za granicą promując żydowską muzykę synagogalną. Wrocławski koncert uświetniał grą na organach Piotr Rojek, Dziekan Wydziału Instrumentalnego w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Dyrygował Stanisław Rybarczyk, który zapowiadając wejście na scenę kantora Nachmana Turgemana z właściwym sobie humorem wspominał Festiwal Kultury Żydowskiej sprzed lat. Na początku lat 2000 został zaproszony do udziału w festiwalu kantor Schmuel Barzilai z Wiednia, co przez media zostało przedstawione jako niezwykłe wydarzenie. Z towarzyszeniem Chóru Synagogi pod Białym Bocianem Schmuel Barzilai wyśpiewał piękny koncert, a od tamtego czasu we Wrocławskiej Synagodze koncertowało kilkudziesięciu kantorów. Nachman Turgeman występuje w ponad siedemnastu krajach i biegle śpiewa w języku hebrajskim, jidysz, angielskim, francuskim i włoskim. Na chanukowe koncerty w Concert Hall Concertgebouw w Amsterdamie od siedmiu lat z jego udziałem przybywają co roku tysiące słuchaczy. Podczas tegorocznego festiwalu Nachman Turgeman wykonywał w majestatyczny sposób liturgiczne śpiewy synagogalne, a jego poruszające interpretacje nagradzane były gromkimi owacjami.

W dniu 23 lipca odbył się Koncert Pamięci Abrahama Geigera. Wieczór uświetnił swoim śpiewem urodzony w Buenos Aires, a koncertujący na całym świecie kantor Isidoro Abramowicz. Do Wrocławia przybył z Berlina gdzie jest kantorem Synagogi Pestalozzistrasse, a towarzyszył śpiewakowi chór tejże synagogi. Na organach akompaniował Jakub Stefek, adiunkt w Akademii Sztuki w Szczecinie, a w berlińskiej synagodze zatrudniony jest na stanowisku organisty. Całością koncertu dyrygował Stanisław Michał Rybarczyk, wieloletni dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej SIMCHA. Muzykę do wykonywanych przez kantora tekstów liturgicznych napisał żyjący w latach 1821- 1894, a urodzony we Wrześni pod Poznaniem Luis Lewandowski. Swój koncert Isidoro Abramowicz rozpoczął dwoma psalmami: 92 i 93 i wprowadził nas w nastój spokoju, zostawienia wszelkich trosk za sobą. Kolejno wykonywane utwory przeplatane komentarzem kantora i tłumaczeniem Jakuba Stefanka dostarczyły publiczności niesamowitych przeżyć. Toteż mistrzowski występ kantora Isidoro Abramowicza publiczność długo oklaskiwała.

Wieczorny koncert 24 lipca wypełniła muzyka Żydów zamieszkujących w Średniowieczu Hiszpanię, która po hebrajsku nazywała się SEFARD. Półwysep iberyjski Żydzi zasiedlili około VIII wieku. Jednak po upływie kilkuset lat na mocy edyktu wydanego przez władców Królestwa Hiszpanii z dnia 31 marca 1492 roku wszyscy Żydzi do dnia 31 lipca 1492 roku dostali nakaz opuszczenia Królestwa Hiszpanii i wszystkich posiadłości lub przejścia na chrześcijaństwo gdyż Hiszpania stała się krajem chrześcijańskim. Gwałtowna emigracja Żydów sefardyjskich nastąpiła w kierunku Afryki Północnej i Europy południowo-wschodniej. Uciekinierzy zabrali ze sobą dorobek kulturowy kilku wieków i zaczęli asymilować się z nowymi społecznościami. Stąd w muzyce sefardyjskiej przejmujący śpiew i nuty rytmów orientalnych. Rytmy półwyspu Iberyjskiego przybliżył podczas koncertu zespół Alma Sefardi, czyli sefardyjska dusza z wychowaną w Ameryce Południowej solistką Magdaleną Lechowską. Rytmy gitary flamenco czy cygańskich skrzypiec przeniosły widzów w zupełnie odległy świat muzyczny, który nie podejrzewaliśmy, że należy do Żydów. Ten świat jest tak bardzo różny od naszych dotychczasowych przyzwyczajeń do muzyki i kultury żydowskiej. W przepięknej interpretacji Magdaleny Lechowskiej widzowie poddali się nastrojowi tej muzyki. Pełne emocji i pasji interpretacje poszczególnych utworów wspaniale oddały piękno i bogactwo rytmów sefardyjskich. Dodatkowych emocji dostarczyli członkowie zespołu muzycznego w składzie: Damian Kowaliński- mistrz gitary flamenco, Mikołaj Kostka- wirtuoz skrzypiec, Patryk Zakrzewski, który na instrumentach perkusyjnych wprowadzał orientalne rytmy.

Ostatnim koncertowym dniem festiwalu był 25 lipca. Na ten dzień wokalistka Izabela Szafrańska przygotowała bogaty projekt REBEKA. Piosenkarce towarzyszył zespół muzyczny w składzie: Miłosz Wośko- grający na fortepianie, Marcin Drabik- skrzypce, Przemysław Skałuba – wyczyniający cuda na klarnecie. Dzięki unikalnym, bardzo energetycznym aranżacjom publiczność została nawet porwana do wspólnego tańca wokół widowni. Zespół z wokalistką przedstawił elementy aszkenazyjskie Żydów zamieszkujących Europę wschodnią, środkową i częściowo zachodnią, związanych z kulturą jidysz. Również pojawiły się utwory związane z kulturą sefardyjską jak i z nowoczesnymi wpływami izraelskimi. Izabela Szafrańska śpiewała utwory w językach jidysz, ladino, hebrajskim i polskim. Były to zarówno kompozycje tradycyjne jak i z czasów II wojny światowej. Każdy wykonany przez wokalistkę utwór publiczność sowicie nagradzała gromkimi oklaskami. Podobnie było z solówkami wykonywanymi przez członków zespołu.

2024-07-27 17:09

Oceń: +1 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Nowenna do św. Marii Magdaleny

[ TEMATY ]

nowenna

św. Maria Magdalena

źródło: wikipedia.org

Chrystus ukazuje się Marii Magdalenie, Aleksandr Andriejewicz Iwanow, 1834

Chrystus ukazuje się Marii Magdalenie, Aleksandr Andriejewicz Iwanow, 1834

Zapraszamy do wspólnej modlitwy nowennowej przed świętem św. Marii Magdaleny.

CZYTAJ DALEJ

Przewodniczący KEP zachęca do pielgrzymowania na Jasną Górę

2025-07-14 14:55

[ TEMATY ]

Jasna Góra

pielgrzymka

abp Tadeusz Wojda SAC

BP KEP

Zachęcam, aby pośród naszych wakacyjnych pielgrzymek nie zabrakło tej najważniejszej - tej, która prowadzi nas na spotkanie z Jezusem i Jego Matką - podkreślił przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Tadeusz Wojda SAC, zachęcając do pielgrzymowania na Jasną Górę. Przewodniczący Episkopatu zaznaczył, że wakacje to czas, w którym „pielgrzymi z całej Polski wyruszają do Matki Bożej Częstochowskiej, aby wypraszać potrzebne łaski dla swoich rodzin, Ojczyzny, Kościoła i bliskich”.

„To właśnie u stóp Pani Jasnogórskiej odnajdują prawdziwy pokój serca, pocieszenie w smutku, ukojenie w cierpieniu, drogę w ciemności” - podkreślił abp Wojda.
CZYTAJ DALEJ

Ukraina będzie miała nowego premiera? Zełenski złożył propozycję

2025-07-14 15:02

[ TEMATY ]

Ukraina

Wołodymyr Zełenski

nowy premier

PAP/EPA

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas spotkania

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podczas spotkania

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował w poniedziałek, że zaproponował wicepremierce Julii Swyrydenko, by stanęła na czele rządu i znacząco zmodyfikowała jego prace. Swyrydenko pełni obecnie funkcję pierwszego wicepremiera Ukrainy, kieruje też resortem gospodarki.

Zełenski poinformował o tej propozycji na Telegramie po spotkaniu z polityk.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję