Wyjątkowa Tora, być może związana z dynastią słynnych rabinów polskich, została odkryta w szkolnej bibliotece. Dotarto do niej podczas zbierania materiałów do Kaplicy Pamięci w Toruniu.
Zygmunt Kamiński, kolekcjoner zabytków i nauczyciel w I Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sokołowie Podlaskim, przekazał tejże szkole w 1991 r. część swoich zbiorów. Wśród nich był zwój z hebrajskim tekstem, który złożono w jednym z regałów biblioteki szkolnej. Nie wiadomo, kiedy p. Kamiński wszedł w posiadanie tego zwoju. Pod koniec ubiegłego roku, podczas modernizacji pomieszczeń szkolnych, poinformowano obecnego dyrektora szkoły – Marcina Celińskiego o znalezieniu hebrajskiego tekstu. Po wstępnych oględzinach stwierdził on, iż może to być fragment cennej, starej Tory (pierwszych pięciu ksiąg Biblii), zdecydował więc o przeprowadzeniu niezbędnych konsultacji. Dr Eleonora Bergman, była dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, obecnie koordynator Archiwum Ringelbluma (ŻIH), potwierdziła, iż zwój stanowi fragment Tory i jest napisany niezwykle piękną kaligrafią, którą należałoby poddać dalszym badaniom.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Po programie w Telewizji Trwam i Radiu Maryja na temat Kaplicy Pamięci w Toruniu, gdzie będą wypisane nazwiska Polaków ratujących Żydów, zwrócono się do mnie z prośbą o analizę odnalezionego tekstu. Udało się ustalić, iż Tora zawiera część Księgi Rodzaju (Rdz 1, 1 – 28, 6). W ramach konsultacji zostało postawione kluczowe pytanie: Czy zwój ten był używany w synagodze w Sokołowie Podlaskim? Jeśli tak, to odnaleziono Torę, którą studiował (albo był jej właścicielem) zmarły na początku wojny rabin Icchak Zelig Morgenstern (1866 – 1939), należący do jednej z najsłynniejszych dynastii polskich rabinów z Kocka, potomek Menachema Mendla Morgensterna, znanego w świecie twórcy chasydyzmu kockiego.
Zwój Tory stanowi unikatowy, być może światowej klasy, zabytek kultury żydowskiej i religii mojżeszowej. Jest on też istotnym elementem w edukacji młodzieży, co podkreśla dyrektor szkoły Marcin Celiński, którego liceum uczestniczy w corocznych spotkaniach młodzieży izraelskiej i polskiej oraz bierze udział w dokumentowaniu dziejów Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Przy tej okazji warto wspomnieć, iż w ramach zbierania materiałów do archiwum Kaplicy Pamięci w Toruniu przesłano dotąd ponad 1000 niepublikowanych dokumentów i zdjęć na temat dobrosąsiedzkich relacji polsko-żydowskich. Ten skarb również zawdzięczamy odwadze miejscowych Polaków, którzy go uratowali.
Osoby mające informacje lub dokumenty o Polakach ratujących Żydów proszone są o kontakt pod numerem tel.: 609-498-523 albo 609-002-482 lub o przesłanie relacji na adres: Radio Maryja, ul. Żwirki i Wigury 80, 87-100 Toruń, z dopiskiem na kopercie: Kaplica Pamięci, lub na adres e-mail: relacje@kaplicapamieci.pl. Wspólnym wysiłkiem można ocalić te historie od zapomnienia.
