Uroczystości kanonizacyjne są doskonałą okazją do pokazania i przypomnienia choć kilku miejsc w Rzymie związanych z osobą Jana Pawła II. Wielu pielgrzymów z Polski będzie mogło przejść śladami Papieża Polaka, a ci, którzy pozostaną w Polsce, mogą odbyć tę wędrówkę z „Niedzielą”.

Bazyliki papieskie

Nie ma pielgrzymki do Rzymu bez nawiedzenia czterech najważniejszych bazylik papieskich, jest to również warunek uzyskania odpustu zupełnego. Kto z nas nie zna bazylik: św. Piotra, św. Jana na Lateranie, św. Pawła za Murami czy Matki Bożej Większej! Najsłynniejszą z nich jest, oczywiście, Bazylika św. Piotra, z przylegającym do niej Pałacem Apostolskim, a w nim – papieskim oknem, z którego przez 27 lat pontyfikatu podczas modlitwy „Anioł Pański” przemawiał do wiernych Jan Paweł II. Do dnia beatyfikacji (1 maja 2011 r.) długie kolejki wiernych czekały na wejście do znajdujących się w podziemiach bazyliki Grot Watykańskich i do grobu Papieża Polaka. Po ceremonii beatyfikacji ciało Jana Pawła II zostało przeniesione do kaplicy św. Sebastiana w prawej nawie Bazyliki św. Piotra, tuż obok „Piety” Michała Anioła.

Na Lateranie znajduje się Bazylika św. Jana – katedra Rzymu, a tym samym katedra każdego kolejnego papieża, który jest również biskupem miasta. Śladem swoich poprzedników, w każdy Wielki Czwartek przyjeżdżał na Lateran i Jan Paweł II, by poświęcić oleje krzyżma św. Każdego roku w tej bazylice dokonywał święceń kapłańskich. Tuż przy bazylice znajduje się odwiedzane przez pielgrzymów sanktuarium Świętych Schodów (Scala Santa).

Rokrocznie bywał także Jan Paweł II w Bazylice Matki Bożej Większej, do której przybywał 8 grudnia, w dzień Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zatrzymując się po drodze przed figurą Matki Bożej na placu Hiszpańskim.

Któż z nas nie szukał medalionu z wizerunkiem Jana Pawła II w Bazylice św. Pawła za Murami! Przyznam, że jest to moja ukochana rzymska bazylika – może dlatego, że znajduje się trochę na uboczu i nie jest tak oblężona przez pielgrzymów jak pozostałe bazyliki. „Bazylika św. Pawła za Murami, jedna z czterech głównych świątyń Wiecznego Miasta, budzi szczególne myśli i uczucia w sercu tego, który jako biskup Rzymu stał się następcą św. Piotra” – mówił w niej Jan Paweł II 17 grudnia 1979 r. Na pewno odwiedzał ją nieraz, zanim jeszcze został papieżem.

Zwiedzanie: Bazyliki św. Piotra i św. Jana na Lateranie – 7.00-18.30 (wejście na średniowieczny wirydarz Bazyliki św. Jana płatne 4 euro). Scala Santa – 6.00-12.30 i 15.30-18.00. Bazylika św. Pawła za Murami – 7.00-18.30. Bazylika Matki Bożej Większej – 7.00-19.00.

Niepozorne kościółki

Jeśli ktoś pokusi się o spacer od Term Karakalli do Bramy św. Sebastiana i dalej – w kierunku Via Appia Antica, natrafi przy Via di Porta San Sebastiano 4 na niepozorny kościółek św. Cezarego na Palatynie, pochodzący z VII wieku. Pokusiłam się o taki spacer i ja, niestety, zupełnie nieświadoma tego, jaki skarb wówczas mijałam. Wspomniana świątynia od 18 lutego 1968 r. była tzw. kościołem tytularnym kard. Karola Wojtyły, który – co ciekawe – już jako papież „przekazał” ją swojemu przyjacielowi – kard. Andrzejowi Deskurowi.

Nieco dalej, na rozwidleniu dróg przy Via Appia 57 znajduje się kolejny niepozorny kościół – maleńki Domine Quo Vadis. Ilekroć Jan Paweł II udawał się do swej letniej rezydencji w Castel Gandolfo, czynił to, korzystając z Drogi Appijskiej. Mijał wówczas wspomniany kościółek, którego opiekunami są polscy księża michalici, i liczne ruiny starożytnych grobowców znajdujących się wzdłuż słynnej drogi. Pobliskie katakumby: św. Kaliksta i św. Sebastiana, kryjące szczątki pierwszych chrześcijan Rzymu, splatają swą historię z Koloseum, w którym w każdy Wielki Piątek przez niemal wszystkie lata swego pontyfikatu Jan Paweł II przewodniczył Drodze Krzyżowej.

Zwiedzanie: Domine Quo Vadis – 7.30-12.30 i 14.30-19.00. Katakumby św. Kaliksta – 9.00-12.00 i 14-17. Bilet normalny: 8 euro, ulgowy – 5 euro. Bazylika św. Sebastiana i Katakumby – 9.00-12.00 i 14.00-17.00, zamknięte w każdą niedzielę. Bilet normalny: 8 euro, ulgowy – 5 euro. Dzieci do 6 lat – wejście bezpłatne.

Santo Spirito in Sassia

Wielki kult Miłosierdzia Bożego obecny w życiu Jana Pawła II prowadzi nas do cichego zakątka zupełnie niedaleko od Placu św. Piotra. Z zatłoczonej Via della Conciliazione przedostańmy się na równoległą do niej, biegnącą w stronę Tybru – Borgo di Santo Spirito. Wystarczy kilka kroków, by stanąć przed fasadą kościoła Santo Spirito in Sassia (Saksończyków, pw. Świętego Ducha) przy Via dei Penitenzieri 12. Trzecia kaplica po prawej stronie świątyni poświęcona jest Miłosierdziu Bożemu i św. Siostrze Faustynie i znajdują się w niej obraz Jezusa Miłosiernego, pobłogosławiony przez Papieża Polaka w 1995 r., statua św. Siostry Faustyny oraz jej relikwiarz, ofiarowany świątyni przez Jana Pawła II tuż po jej kanonizacji. 1 stycznia 1994 r. Ojciec Święty wskazał ten kościół na Centrum Duchowości i jednocześnie sanktuarium Bożego Miłosierdzia, a posługują w nim siostry ze Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia.

Godziny otwarcia: 7.00-12.00 i 15.00-19.30. W każdą niedzielę o godz. 16.00 w kościele sprawowana jest Msza św. w języku polskim.

Słynne Angelicum

Patrzący z Piazza Venezia w kierunku Forum Romanum i Torre delle Milizie, z której rzekomo pożar Rzymu obserwować miał Neron, bezwiednie spoglądają w kierunku znajdującej się nieopodal uczelni, na której w okresie od listopada 1946 do czerwca 1948 r. studiował młody ks. Karol Wojtyła. Mowa o Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza z Akwinu, zwanym popularnie Angelicum. Uczelnia znajdująca się przy Largo Angelicum 1 była świadkiem studiów licencjackich i doktoranckich Karola Wojtyły, zwieńczonych w połowie 1948 r. obroną pracy doktorskiej „Zagadnienia wiary u świętego Jana od Krzyża”. Co ciekawe, Karol Wojtyła już jako papież odwiedzał uczelnię dwukrotnie: 17 listopada 1979 r. – biorąc udział w kongresie poświęconym encyklice Leona XIII „Aeterni Patris” oraz w listopadzie 1994 r., kiedy nadał Aula Magna uniwersytetu swoje imię.

Drogę z miejsca zamieszkania na Angelicum student ks. Karol Wojtyła pokonywał pieszo, a że mieszkał w Kolegium Belgijskim przy Via del Quirinale, za każdym razem odwiedzał jezuicki kościół św. Andrzeja przy Via del Quirinale 29, gdzie modlił się przy relikwiach św. Stanisława Kostki.

Godziny otwarcia kościoła św. Andrzeja: pn., śr.-nd. 8.00-12.00 i 16.00-19.00, zamknięty we wtorki. Msze św. w języku polskim – w pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca o godz. 18.

Papieskie „detale”

Wracajmy z ulic Rzymu w kierunku Watykanu – niewiele mamy szans, by odwiedzić wszystkie miejsca związane z Janem Pawłem II. Stańmy na Placu św. Piotra. Na wysokości Spiżowej Bramy bez trudu zwykle odnajdujemy wmurowaną w bruk płytkę z białego marmuru, upamiętniającą miejsce, w którym Papieża trafiły kule Alego Ağcy. Spójrzmy zatem w kierunku papieskiego okna i przesuwając wzrok w lewo – w kierunku bazyliki, tuż za przeszklonymi loggiami okalającymi dziedziniec św. Damazego – zatrzymajmy go na znajdującej się na ścianie pałacu mozaice przedstawiającej Matkę Bożą – Matkę Kościoła. Nie wszyscy pielgrzymi wiedzą, że to kolejna „pamiątka” zamachu z 13 maja 1981 r. – umieszczona tu po cudownym ocaleniu Jana Pawła II. Pod mozaiką umieszczono herb papieski oraz słowa zawołania biskupiego „Totus Tuus” (Cały Twój).

O zamachu na Papieża przypomina także rzeźba z Ogrodów Watykańskich, przedstawiająca trójkę małych dzieci szukających schronienia u stóp Maryi. Scena ta nawiązuje do objawień fatimskich i dnia 13 maja. Nieopodal tej rzeźby znajdują się inne polskie „detale” związane z Janem Pawłem II – rzeźba Matki Bożej Częstochowskiej czy skała z Giewontu, będąca darem górali dla Ojca Świętego. Nieco bardziej rzucającym się w oczy obiektem papieskim w Ogrodach Watykańskich jest wznosząca się w najwyższym punkcie Wzgórza Watykańskiego wieża św. Jana, ulubione miejsce odpoczynku Jana XXIII, w której Jan Paweł II mieszkał na początku swego pontyfikatu. Pielgrzymi wstępu do niej nie mają, nie pozostaje więc nic innego, jak wejść na kopułę Bazyliki św. Piotra i raz jeszcze spojrzeć z góry na Rzym Jana Pawła II.

Zwiedzanie Ogrodów Watykańskich możliwe jest jedynie w grupach z przewodnikiem watykańskim. Bilety (umożliwiające wstęp do muzeów, Kaplicy Sykstyńskiej i ogrodów) można nabyć wyłącznie on-line na stronie Muzeów Watykańskich w cenie: normalny – 32 euro, ulgowy – 24 euro. Kopuła Bazyliki św. Piotra otwarta jest w godz. 8.00-18.00. Wstęp na kopułę płatny: z windą na dach bazyliki – 7 euro oraz bez korzystania z windy – 5 euro (221 schodków). Połowa wspinaczki – od dachu bazyliki do szczytu kopuły – wymaga wchodzenia na nogach po kolejnych 320 schodkach.