W protokóle wizytacyjnym z 24 i 25 października 1825 r. czytamy: " Świątynia murowana, ale przed przeszło 20 laty spalona, potem na magazyn przeznaczona, tak dalece uszkodzona, że tylko szybki remont mógłby ją uratować. Była na to suma 14 tys. (pewnie złotych polskich) zapisana na ten cel przez biskupa krakowskiego Pawła Turskiego, odebrana przez dziedzica widawskiego Ksawerego Turskiego i na dobrach kluczewskich zabezpieczona, na co były dokumenty. Rozpoczęcie naprawy świątyni zależało od władzy cywilnej. Parafia istniała już przed abp. Janem Łaskim. Kościół ten był fundowany przez ród Wężyków widawskich w 1440 r. Ponieważ dawny kolator, dziedzic widawski, zmarł, teraz prawo to należało do sukcesorów i wierzycieli, a właściwie nie było wiadomo do kogo. Nabożeństwa parafialne odbywały się w kościele klasztornym. Kościół parafialny był pod wezwaniem św. Marcina. Resztki dawnej, zdaje się znacznej biblioteki parafialnej, złożono w jednej z cel klasztoru Bernardynów w Widawie. Za miastem, w miejscu gdzie znajdował się cmentarz grzebalny, była kaplica pw. św. Rocha. W ołtarzu była figura św. Rocha, otaczana szczególnym nabożeństwem przez wiernych. Było zezwolenie na odprawianie tam uroczystych nabożeństw za zmarłych. Cmentarz grzebalny przy kaplicy św. Rocha został poświęcony w 1810 r. przez ówczesnego dziekana Michała Zdzenickiego. Był szpital, ale bardzo zaniedbany, naprawiany przez proboszcza. Nie miał osobnego funduszu. Był dawny zapis po ks. Krysztofowiczu, w sumie 300 zł polskich, przejętych przez Jana Domaniewskiego, dziedzica Zborowa i Kątów, na wybudowanie przytułku dla jednego ubogiego przy kaplicy św. Rocha, ale woli testatora jeszcze nie wypełniono. Parafia liczyła ok. 2 tys. osób komunikujących na Wielkanoc. Proboszcz, Jan Gawełczyk, od lat 15. miał ponad 100 książek w swojej bibliotece. Nie miał wikariusza, ale utrzymywał kapelana spośród zakonników, bernardynów widawskich. Klasztor bernardynów, w którym było 3 kapłanów i 3 braci zakonnych". Według innych opracowań, pierwsze historyczne wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XIII w. W roku 1388 król Władysław Jagiełło nadał jej prawa miejskie. W 1417 r. arcybiskup gnieźnieński Mikołaj herbu Trąba erygował tutaj parafię przy nieistniejącym już kościele św. Marcina. Była to świątynia drewniana, wzniesiona przez Habdanków Widawskich. W 1440 r. została doszczętnie strawiona przez pożar. Według Słownika Geograficznego z 1893 r., na początku XVI w. "stoi tu kościół murowany św. Marcina, wzniesiony około 1446 r. na miejscu dawnego, drewnianego, konsekrowany w 1476 r. przez Andrzeja, sufragana gnieźnieńskiego. (...) Przy pożarze miasta w 1802 r. spłonął kościół parafialny z plebanią, wskutek czego nabożeństwo odbywało się w kościele bernardyńskim aż do 1846 r., w którym odbudowano zrujnowaną przez ogień świątynię". Obecnie jest to kościół filialny. W roku 1638 właściciele Widawy, Wojciech Wężyk i jego żona Anna ufundowali klasztor Ojców Bernardynów wraz z drewnianym kościołem Podwyższenia Krzyża Świętego, który spłonął w 1657 r. wraz z częścią miasta podczas bitwy ze Szwedami. Na jego miejscu wybudowano następny, drewniany, także pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. W 1678 r. został rozebrany. W tym samym roku przy poparciu fundatorów (Borowskiego i z Burzenina Pstrokońskiego) rozpoczęto budowę obecnego, murowanego kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego. Został on ostatecznie wykończony w 1709 r. z dotacji Stanisława Kolumny Walewskiego i konsekrowany przez bp. Franciszka Józefa Kraszewskiego w 1731 r.
Na mocy ukazu carskiego z 8 listopada 1864 r. za udział zakonników w powstaniu styczniowym władze carskie zamknęły klasztor Bernardynów i ich zakonny kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Interwencja biskupa włocławskiego Bereśniewicza sprawiła, że klasztor i należące doń dobra decyzją władz carskich w 1895 r. zostały przekazane na własność parafii widawskiej. Od tego roku świątynia ta stała się kościołem parafialnym, a zabudowania klasztorne plebanią. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego został wybudowany w stylu barokowym. Jest to budowla jednonawowa, skierowana ołtarzem ku wschodowi, z węższym prezbiterium półkoliście zamkniętym. Wejście doń usytuowane jest od zachodu przez kwadratową kruchtę. W podziemiach znajdują się dwie duże krypty, w których spoczywają zwłoki fundatorów i zakonników. W kryptach na ścianach widoczne są ślady zamurowanych wejść do podziemnych tuneli, które umożliwiały wydostanie się w przypadku oblężenia klasztoru. Natomiast zabudowania klasztorne (wraz z kościołem) stanowią czworobok, przed którego wejściem od strony zachodniej stoi dzwonnica zbudowana z cegły w 1903 r., w której znajdują się trzy dzwony. Do zabytków sztuki stanowiących własność parafii należą m. in. ołtarz główny z rzeźbioną grupą Ukrzyżowania oraz rzeźbami św. Wojciecha i św. Stanisława, ufundowane przez chorążego wieluńskiego Stanisława Karsznickiego, cztery rzeźbione ołtarze boczne z obrazami i figurą Pana Jezusa oraz barokowa ambona. Zabytkiem są także 15-głosowe organy barokowe z zegarem i rzeźbami grających kobiet, a także spiżowa, późnorenesansowa chrzcielnica - dzieło Michała Otmana z Krakowa, podarowane przez rektora Akademii Krakowskiej Walentego Widawskiego oraz zestaw szaf rokokowych znajdujących się w zakrystii. W 300. rocznicę rozpoczęcia budowy kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, obchodzoną w 1978 r., w zachodnim skrzydle klasztoru, na piętrze, urządzono muzeum parafialne. Przy tutejszym kościele odnotowano istnienie następujących bractw: św. Anny (1593 r.), Matki Bożej Różańcowej (1613), Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (1647), św. Barbary (1672), św. Józefa (1765), św. Mikołaja (1765), Żywego Różańca i III Zakonu św. Franciszka. Oprócz kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Marcina na terenie parafii znajdują się także kaplice: na cmentarzu, w Ochlach, Lesie Zawadzkim, Zawadach oraz w Domu Zakonnym Sióstr Felicjanek w Widawie. Jako ciekawostkę można podać, że w połowie XV w. w Widawie powstała szkoła parafialna, która w 1545 r. została przez Akademię Krakowską podniesiona do stopnia kolonii akademickiej i zwaną była Akademią Widawską. Z niej wyszedł m. in. Walenty Widawski - późniejszy doktor teologii, profesor Akademii Krakowskiej i jej rektor.