Rok temu we współpracy z Muzeum Auschwitz-Birkenau rozpoczęliśmy projekt „Ocalić od zapomnienia” – wyjaśnia dyrektor szkoły Maciej Trzmiel. – Chcemy przybliżyć młodzieży bardzo trudne karty naszej historii, aby pamięć o nich nigdy nie została zapomniana. Nie ma już, niestety, świadków, którzy mogliby stanąć przed młodymi i opowiedzieć, jak wyglądało ich życie w obozie, jak walczyli o każdy dzień życia, ale na szczęście zachowały się ich wspomnienia – dopowiada.

Na pierwsze spotkanie 16 maja 2016 r. zaproszono do „Ekonomika” dyrektora Muzeum Auschwitz-Birkenau. Przez cały rok na lekcjach historii szczególnie akcentowano te wydarzenia, żeby zachęcić uczniów do pielęgnowania pamięci. Potem brali oni udział w przeglądach i konkursach, m.in. tym ogłoszonym przez wiceprezydenta Ryszarda Stefaniaka na projekt Izby Pamięci. 7 marca br. z udziałem władz oświatowych Częstochowy, gości i uczniów podsumowano projekt. Na okolicznościowej wystawie prezentowane były prace uczniów, w tym Justyny Maciejewskiej, która wygrała konkurs szkolny, a w miejskim zajęła III miejsce. Przedstawiła ona też montaż słowno-muzyczny opowiadający o przeżyciach więźnia obozu Auschwitz. Maciej Trzmiel przekazał zaś na ręce wicedyrektora Muzeum Auschwitz dr. Andrzeja Kacorzyka nagrane 16 lat temu wspomnienia swojego wuja Michała Prajznera, który przeżył obóz Auschwitz-Birkenau z numerem 22213 jako jedną z tych historii, które nigdy nie mogą być zapomniane.

– Staramy się uświadomić młodym ludziom, że te miejsca to nie tylko baraki, druty, ale za nimi kryje się historia konkretnych osób – uważa dr Marcin Owsiński, kierownik działu oświaty Muzeum Stutthof w Sztutowie, którego prelekcja zamknęła projekt „Ocalić od zapomnienia”. Swoją opowieść o losie więźniów, wzbogaconą przekazem multimedialnym, oparł na motywach komiksu „Szczęściarz z rocznika 1917” przygotowanego kilka lat temu na zlecenie Muzeum obozu Stutthof. – Taka forma ma szansę lepiej przemówić do młodszego pokolenia – uważa Marcin Owsiński. – Opowieść o konkretnym byłym więźniu, tak by na przykładzie jego losów pokazać zarówno życie w obozie koncentracyjnym, jak i w ogóle losy Polaków z wojennego pokolenia, bardziej przemawia do młodego pokolenia.

Bohaterem komiksu jest Felicjan Łada (Feliks po łacinie znaczy „szczęśliwy”, stąd tytuł komiksu). O wyborze tej osoby zdecydowała historia jego życia, ale też niezwykła pamięć dziś stuletniego człowieka, dzięki której w szczegółach opowiedział autorom komiksu o swoim życiu, w tym o czasie spędzonym w obozie. Felicjan Łada urodził się w 1917 r w Sosnowcu. Wraz z młodszym bratem i rodzicami w końcu lat 20. XX wieku przeniósł się do Gdyni, gdzie ojciec, wcześniej główny elektryk w kopalniach w Zagłębiu Dąbrowskim, znalazł zatrudnienie w porcie. Po wybuchu wojny rodzinę Niemcy wysiedlili z Gdyni, a brat, który brał udział w obronie miasta, dostał się do niewoli, a następnie do obozu Flossenbürg, w którym przebywał do końca wojny. W 1940 r. Ładowie wrócili do Gdyni, a Felicjan i jego ojciec zaczęli działać w podziemiu. Obu w 1942 r. aresztowano i zamknięto w Stutthofie, gdzie ojciec zmarł w 1943 r. Najważniejszą kobietą dla Felicjana była jego matka, która została w Gdyni sama i wszelkimi siłami próbowała wspomóc swoich bliskich, m.in. przesyłając listy i paczki. W czasie pobytu w Stutthofie Łada działał w więźniarskim ruchu oporu. W styczniu 1945 r. uciekł z marszu śmierci i wrócił do Gdyni, gdzie zamieszkał z matką i bratem. Pracował w gdyńskiej stoczni i jednocześnie studiował na Politechnice Gdańskiej. Gdy został inżynierem, opatentował wiele wynalazków związanych z budową statków. Jako były działacz Armii Krajowej był wielokrotnie przesłuchiwany przez Urząd Bezpieczeństwa i bezskutecznie nakłaniany do współpracy.

Pracownicy działu oświaty Muzeum obozu Stutthof – jak zapewnia Marcin Owsiński – wciąż zbierają materiały od świadków. Relacje są nagrywane, a następnie spisywane w formie transkrypcji. Ostatnio muzeum wydało publikację zawierającą relacje sześciu kobiet – więźniarek KL Stutthof. To pierwszy zbiór zawierający wspomnienia kobiet więzionych w tym obozie. Obóz koncentracyjny Stutthof powstał 2 września 1939 r. Niemcy zamknęli w nim w sumie ok. 110 tys. osób, spośród których ok. 65 tys. zginęło. Muzeum Stutthof w Sztutowie powstało w 1962 r. staraniem byłych więźniów.