Jubileusz 120-lecia Teatru Zagłębia stał się okazją do tego, aby przypomnieć dzieje tej jednej z ważniejszych w mieście i regionie instytucji kultury, która rozpoczęła działalność zanim Sosnowiec stał się formalnie miastem. Powstanie stałej sceny teatralnej w prężnie rozwijającej się pod koniec XIX wieku osadzie przemysłowej było wydarzeniem nobilitującym dla tej niewielkiej, przygranicznej miejscowości leżącej na rubieżach Cesarstwa Rosyjskiego. Warto podkreślić, że w tym okresie zaledwie 6 miast na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej posiadało całkowicie ustabilizowany teatr polski: Warszawa, Kraków, Lwów, Poznań, Lublin i Łódź – wyjaśnia Paweł Dusza, dyrektor Muzeum w Sosnowcu.

Ekspozycja prezentuje pamiątki związane z dziejami Teatru Zagłębia w Sosnowcu oraz dorobek artystyczny placówki. Wśród materiałów archiwalnych znajdują się m.in. afisze teatralne z początku XX wieku, fotografie z przedstawień teatralnych oraz pisma z podpisami poszczególnych dyrektorów z okresu międzywojennego. Także liczne zdjęcia ze spektakli, programy teatralne oraz projekty kostiumów, scenografii i gotowe kostiumy z lat 1956-90 są cennym świadectwem pracy wielu wybitnych reżyserów, aktorów, dyrektorów i scenografów. – Ekspozycja nawiązuje też do artystycznej działalności Tadeusza Kantora, zwracając uwagę na jego powiązania z Sosnowcem poprzez ojca, znanego regionalistę Mariana Kantora-Mirskiego. Jedna z części wystawy ukazuje fotografie autorstwa Macieja Stobierskiego, Jerzego Łakomskiego i Jerzego Chrapki, będące świadectwem ostatnich 5 lat działalności teatru. Przypomina także o jednych z ważniejszych realizacji scenicznych, za które zespół teatru zdobył w ostatnich latach liczne nagrody na międzynarodowych i ogólnopolskich festiwalach – tłumaczy Anna Makarska z sosnowieckiego muzeum.

Teatr w Sosnowcu powstał w 1897 r. Pierwszą premierą zaprezentowaną sosnowieckiej publiczności była „Zemsta” Aleksandra Fredry ze specjalnie na tę okazję napisanym przez Andrzeja Niemojewskiego „Prologiem”. Pierwszym dyrektorem teatru został Czesław Teofil Janowski, który sprowadził do Sosnowca własny zespół aktorski. Co warte podkreślenia, we wczesnym okresie istnienia teatru do Sosnowca przyjeżdżali znakomici aktorzy, by wspomnieć tu chociażby Józefa Kotarbińskiego, którego występy cieszyły się wyjątkowym powodzeniem. Czesław Janowski, a w późniejszych czasach jego następcy, zwłaszcza Felicjan Feliński, oprócz lekkiego repertuaru wybierali sztuki Korzeniowskiego, Kraszewskiego, Fredry czy Szekspira, a nade wszystko Zapolskiej. Wszystkie były grane po polsku. Feliński, znany powszechnie ze swojego zamiłowania do operetki i opery, dbał o to, by i takie pozycje znajdowały się w repertuarze teatru. Wśród jego zasług warto wymienić jeszcze jedną innowację. Było nią wprowadzenie abonamentowej sprzedaży biletów. Powojenni dyrektorzy – Józef Pelszyk, Władysław Szypulski, Tadeusz Przystawski, Andrzej Uramowicz, Wiesław Mirecki, Antoni Słociński, Jan Klemens, Adam Kopciuszewski – przez lata budowali markę i pozycję teatru. Zawsze ważną rolę pełniła w nim klasyka, sięgano po najważniejsze dramaty w historii teatru, dbano o kulturę słowa.

Obecnie funkcję dyrektora pełni Zbigniew Leraczyk, związany z Teatrem Zagłębia od 1979 r. Pierwszą premierą nowego dyrektora był spektakl „Między nami dobrze jest” Doroty Masłowskiej w reżyserii Piotra Ratajczaka i scenografii Matyldy Kotlińskiej. W pierwszym sezonie poza czterema premierami dyrekcja Teatru Zagłębia zaproponowała zespołowi aktorskiemu podjęcie próby uruchomienia Sceny Inicjatyw Aktorskich. Efektem inspiracji były dwa spektakle przygotowane przez aktorów teatru: „Śluby panieńskie” Aleksandra Fredry w reżyserii Grzegorza Kwasa i „Szewczyk Dratewka” Marii Kownackiej w zbiorowej reżyserii aktorów. W ostatnich latach zespół teatru zdobył liczne nagrody i wyróżnienia na międzynarodowych i ogólnopolskich festiwalach, m.in.: Najlepsze przedstawienie 2015 – Telewizyjny Festiwal Teatrów Polski TVP Kultura – „Koń, kobieta i kanarek”; Laur Konrada – Interpretacje 2014 – Remigiusz Brzyk – „Koń, kobieta i kanarek”; Złota Maska 2012 – Przedstawienie Roku – „Korzeniec”. Co ciekawe teatr nigdy nie zapominał o najmłodszych widzach. Przez wiele lat stworzył piękne spektakle dla dzieci i młodzieży: „Jaś i Małgosia” według braci Grimm; „Przygody Tomka Sawyera” Twaina czy „Mały książę” Saint-Exupéry’ego.

Tak więc najpierw należy wybrać się do Muzeum, a potem koniecznie do Teatru Zagłębia, by zobaczyć na własne oczy, jak tworzy się historia. Ekspozycja będzie czynna do 13 sierpnia br.