Od 5 lat przy papieskim sanktuarium w Krakowie działa wystawa „Kim jest człowiek z Całunu?”. Czynna jest codziennie w godz. 9-17, spełnia rolę edukacyjną, ale i ewangelizacyjną. W okresie Wielkiego Postu przy kopii Całunu Turyńskiego organizowane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej. – Nie ma stałej liczby zwiedzających, największy ruch notujemy od marca do października, zwłaszcza w weekendy – informuje Paweł Woźniak. Historyk oprowadzający mnie po ekspozycji zaznacza: – Nie bez przyczyny nazwaliśmy ją „Kim jest człowiek z Całunu?”. Chodzi o to, by pochylić się nad aspektem Męki Chrystusa lub osoby, która została okryta tym płótnem. Chcielibyśmy, aby naszym gościom, którzy zapoznają z prezentowanymi tu informacjami, towarzyszyła odtąd refleksja. Aby sami odpowiedzieli sobie na pytanie o autentyczność Całunu.

Do rozmowy włącza się ks. Mariusz Kiełbasa ze zgromadzenia Księży Legionistów, którzy przedsięwzięcie zorganizowali: – Św. Jan Paweł II w 1998 r. powiedział, że Całun Turyński jest zwierciadłem Ewangelii. Nie zastępuje jej, tylko ją odzwierciedla, uzupełnia. A uznani naukowcy stwierdzają, że zgodnie z dzisiejszą wiedzą, to niemożliwe, żeby ta tkanina była podróbką. Zbyt wiele na niej właściwości, które odnoszą się do Chrystusa i terenów, w których żył. Prezentowana na wystawie kopia stanowi jedynie wizualne odtworzenie cennej turyńskiej relikwii. Oryginał jest specyficzną mozaiką złożoną z wielu właściwości, poddanych szczegółowym badaniom – mówi ks. Mariusz.

Dwie płaszczyzny

– Fałszerz musiałby wyprzedzić kilka wieków, by uzyskać taki efekt – dodaje Paweł Woźniak. Historyk wyjaśnia, że Całun można rozpatrywać zarówno na płaszczyźnie religijnej, jak i naukowej: – Ta pierwsza potrafi uwrażliwiać wierzących na ogrom męki Chrystusa, a jednocześnie ukazać moc Jego Miłości, bowiem zgodził się tak wiele wycierpieć i umrzeć dla człowieka. Z drugiej strony Całun jest doskonałym materiałem do badań prowadzonych przez specjalistów z różnych dziedzin nauki.

Chodzi m.in. o historię, archeologię, historię sztuki, medycynę sądową, prawo rzymskie, petrologię (nauka o skałach), a nawet numizmatykę (na powiekach Zmarłego odnaleziono ślady położonych tam monet – leptonów). Ponadto fizykę, chemię, biochemię, biologię... Dlatego, jak podkreśla mój przewodnik, utworzono nawet naukę poświęconą Całunowi Turyńskiemu: syndologię (z greckiego: syndon – płótno, całun). Uczeni badają go już ponad 100 lat. Jego pierwszą fotografię wykonano w 1898 r. i od tego wydarzenia lawinowo posypały się kolejne badania.

A z jakimi odpowiedziami wychodzą ludzie zwiedzający krakowską wystawę? – Sadzę, iż zdecydowana większość wierzy w autentyczność Całunu. Zdarzyły się może cztery sytuacje, kiedy podchodziły do mnie osoby, mówiąc, że coś im w tej „układance” nie pasuje. Jeden pan przychodził tu kilkukrotnie – początkowo z nastawieniem, że to fałszerstwo. Potem coś w nim „pękło”. Były też osoby – w większości kobiety – które, patrząc na kopię tkaniny z Turynu, płakały. Z kolei kapłani zwracali uwagę, że ekspozycja jest dobrym narzędziem rekolekcyjnym. Świadczy o tym również frekwencja w czasie organizowanych tu nabożeństw Drogi Krzyżowej – stwierdza Paweł Woźniak.

Przewodnik dodaje, że rzadko zdarzały się momenty krytyczne, choć były i takie: pojawiały się młode osoby z ateistycznym, antyklerykalnym nastawieniem. Prowokując, chciały potwierdzić własne stanowisko. – Może to i dobrze? Gdyby ekspozycja była nieistotna, ci ludzie przeszliby obojętnie... – zastanawiam się, przysłuchując się mojemu rozmówcy.

Gdy nauka jest religią...

A ks. Mariusz Kiełbasa podejmuje myśl: – Kard. Józef Ratzinger, dzisiejszy papież senior Benedykt XVI, powiedział kiedyś, że do Pana Boga jest tyle dróg, ilu ludzi. Myślę, że Chrystus, umierając na długo przed erą naukową, wiedział, że ona nastąpi i wtedy, w imię nauki, wielu odrzuci religię. Dlatego zostawił ten Całun, który jest wyzwaniem dla rozumu. Dzięki temu osoby szczerze szukające rozwiązań zagadki powstania tego obrazu, poprzez naukę – pogłębią i swoją wiarę.

– Czy zna Ksiądz osoby, w których życiu tak się wydarzyło? – dopytuję Legionistę Chrystusa. – Barrie Schwortz, fotograf żydowskiego pochodzenia, który robił zdjęcia Całunu w 1978 r. (w trakcie największych badań), podkreślał, że dzięki tej pracy na nowo odkrył Pana Boga. Obecnie prowadzi kurs o Całunie Turyńskim w Papieskim Ateneum „Regina Apostolorum” w Rzymie. Mam też znajomego, który zaczął interesować się stroną naukową tej relikwii i to go doprowadziło do wiary – opowiada ks. Mariusz.

– Co najbardziej intryguje współczesnych w tym płótnie? – dociekam. – To, że mimo techniki, jaką dziś dysponujemy, nie ma wytłumaczenia, jak powstał obraz. Według aktualnego stanu wiedzy, stało się to w wyniku dehydratacji (odwodnienia) celulozy. Podobny efekt próbowała osiągnąć jedna z firm energetycznych, Enea, we włoskim Frascati. Udało jej się uzyskać może centymetr kwadratowy, przy bardzo dużych nakładach energii.

Mój rozmówca dodaje, że Całun intryguje, a tym samym motywuje do szukania prawdy. Z siły rozpędu trzeba sięgnąć po Ewangelię, badać źródła: – Mnóstwo ludzi przyjeżdża do Turynu z ciekawości. Do momentu wykonania pierwszego zdjęcia, Całun nigdy nie był przedmiotem badań, był po prostu traktowany jako relikwia. Pielgrzymowano do niego jak do miejsca kultu. Dziś są ludzie, dla których scjentyzm jest religią. Wyprzedzając czas, Chrystus zostawił narzędzie, które poprzez swą naukowość może doprowadzić do Niego.

Dowód w sprawie

„Wiara i rozum (Fides et ratio) są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy, którego ostatecznym celem jest poznanie Jego samego, aby człowiek – poznając Go i miłując – mógł dotrzeć także do pełnej prawdy o sobie” – napisał św. Jan Paweł II w encyklice „Fides et ratio”. Ks. Mariusz Kiełbasa podkreśla: – Wiara i rozum to obszary, które się nie wykluczają, lecz uzupełniają. Mają swą autonomię, ale i miejsca, które „nachodzą na siebie”. Wiara jest też logiczna, naukowa, choć nie w taki sam sposób, jak się pojmuje klasyczną naukę przyrodniczą. „Logos” przecież po grecku oznacza m.in. wewnętrzną racjonalność, ale też Boga, Chrystusa...

21 października w Krakowie odbędzie się Dzień Całunu, organizowany przez Zgromadzenie Legionistów Chrystusa, Katolicką Fundację Pomocy „Promocja Dobra” oraz sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie. Jaki cel ma to wydarzenie? – Chcemy zainteresować Całunem, dać porcję informacji – uzasadnia ks. Mariusz. – Książka „Autopsja człowieka z Całunu”, wydana w 2015 r. we Włoszech, została właśnie przetłumaczona na język polski. Będą z nami jej autorzy. Oryginalność ich publikacji polega na tym, że podchodzą oni do tej dziedziny od strony swojego fachu: medycyny sądowej. Badane płótno potraktowane jest niczym dowód „w sprawie”. Takie podejście wydaje się nowatorskie.

Jak przekonują organizatorzy, ze względu na tematykę książki, najbardziej docelową grupą tej prezentacji będą studenci medycyny i lekarze. Szersze grono odbiorców zainteresuje zapewne wprowadzenie w wybrane zagadnienia dotyczące Całunu (wykład inauguracyjny poprowadzi Gian Maria Zaccone – dyrektor Międzynarodowego Centrum Syndonologicznego w Turynie). Warto też wziąć udział w koncercie fortepianowym, który wykona Andrea Boccaletti, i obowiązkowo: we Mszy św. odprawionej w wigilię wspomnienia św. Jana Pawła II, który zachęcał naukowców do rzetelnego badania relikwii z Turynu. Jego życzenie spełnia się właśnie w naszej ojczyźnie poprzez otwarcie Polskiego Centrum Syndonologicznego, które wśród swoich założeń ma również nową ewangelizację.

– A dlaczego ksiądz osobiście zainteresował się tym płótnem? – pytam na koniec mojego rozmówcę. – Zaczęło się od ciekawości. Studiowałem 5 lat w Rzymie. Na tej samej uczelni odbywał się kurs o Całunie, miałem więc okazję poznać słynnych naukowców. Jako przyszły kapłan zacząłem zauważać wartość ewangelizacyjną tej cennej relikwii. Pomyślałem, że warto się nią zainteresować, bo może pomóc wielu współczesnym ludziom. Moje doświadczenie duszpasterskie potwierdziło te przypuszczenia.

Program Dnia Całunu

21 października 2017 r.

Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” w Krakowie

10.00 – Otwarcie Dnia Całunu, inauguracja Polskiego Centrum Syndonologicznego

10:30 – Wykład inauguracyjny: dr Gian Maria Zaccone – dyrektor Międzynarodowego Centrum Syndonologicznego w Turynie

11:15 – Wybrane zagadnienia z syndonologii: Krzysztof Sadło – opiekun krakowskiej wystawy

12:30 – Całun: wyzwanie dla rozumu i zwierciadło Ewangelii – panel dyskusyjny i pytania od publiczności

14:00 – Promocja książki „Autopsja Człowieka z Całunu” z udziałem autorów z Włoch

17:00 – Eucharystia pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza

18:00 – Koncert fortepianowy (Andrea Boccaletti)

Więcej informacji: www.calun.info oraz dziencalunu.pl .