Wojciech Skarszewski (1742-1827), podkanclerzy wielki koronny, arcybiskup warszawski i prymas Królestwa Polskiego, pisarz polemiczny i religijny. Po święceniach kapłańskich, które przyjął w 1776 r., przez szereg lat pełni coraz odpowiedzialniejsze funkcje kościelne. Publikuje teksty polemiczne, w których zabiera głos w sprawach dotyczących stanu duchownego, broniąc jego pozycji w społeczeństwie. W 1790 r. zostaje mianowany biskupem chełmsko-lubelskim, bierze udział w pracach Sejmu Wielkiego, a następnie w 1792 r. przystępuje do konfederacji targowickiej. Wybuch insurekcji (1794) zastaje go w Warszawie, gdzie 1 maja pod naciskiem demonstracji mieszkańców Warszawy, na rozkaz naczelnika Tadeusza Kościuszki, aresztowano głównych targowiczan, w tym i Skarszewskiego. Sąd skazuje go na karę śmierci, którą w ostatniej chwili przed egzekucją zmieniono na dożywotnie więzienie. Opuszcza je 9 listopada, tuż przed zajęciem Warszawy przez gen. Suworowa i niezwłocznie powraca do swoich obowiązków. 2 lutego 1796 r. odbył ingres do katedry chełmskiej, gdzie skoncentrował się na zarządzaniu podległymi sobie terenami diecezji, starając się uporządkować kwestie wynikłe z nowej sytuacji polityczno-administracyjnej. Tragiczne dla Polski wydarzenia końca XVIII w. wpłynęły na sytuację Kościoła, którego jednolite struktury uległy rozerwaniu pomiędzy poszczególne zabory. Zmiany granic spowodowane rozbiorami Polski wymusiły potrzebę reorganizacji struktur Kościoła katolickiego.
Decyzją papieża Piusa VII, po zniesieniu diecezji chełmskiej i powołaniu na jej miejsce lubelskiej, Wojciech Skarszewski otrzymał 23 września 1805 r. nominację na jej ordynariusza. Na nową siedzibę katedralną przeznaczono kościół pojezuicki pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, który w początkowym okresie ze względu na duże zdewastowanie obiektu nie mógł spełniać swoich funkcji. Rezydencją biskupią nadal pozostawał Kumów, gdzie w latach 1821-1825 wzniósł murowany kościół. Skarszewski utworzył także w 1807 r. oficjalaty w Garwolinie, Międzyrzecu i Zamościu. Po powstaniu Księstwa Warszawskiego, w którego obrębie znalazła się diecezja lubelska, dalej koncentrował się na konsolidacji młodych jeszcze struktur diecezjalnych. Mimo, iż kuria biskupia i kapituła katedralna wciąż jeszcze rezydowały w Krasnymstawie, często przebywał w Lublinie, gdzie celebrował uroczyste nabożeństwa, m.in. z okazji wjazdu do Lublina Józefa Poniatowskiego (13 maja 1809) czy przyjęcia wierności od duchowieństwa przez Fryderyka Augusta (15 maja 1810). W związku z przyłączeniem po 1809 r. do diecezji lubelskiej części diecezji przemyskiej, Wojciech Skarszewski został wyznaczony jako wikariusz generalny do administrowania tymi dekanatami. W 1814 r. wraz z innymi biskupami Skarszewski wystąpił z memoriałem do cara Aleksandra I, przedstawiającym potrzeby Kościoła katolickiego na terenie Księstwa Warszawskiego, a od 1815 r. należał do grona biskupów zabiegających o zapewnienie Kościołowi katolickiemu należytego statusu w powstającym Królestwie Polskim oraz o umożliwienie mu komunikacji ze Stolicą Apostolską. Występował o uporządkowanie finansów duchownych, bronił zakonów kontemplacyjnych. 24 grudnia 1815 r. jako najstarszy wiekiem hierarcha polski zaintonował w warszawskiej katedrze św. Jana Te Deum z okazji utworzenia Królestwa Polskiego i zaprzysiężenia jego konstytucji.
Diecezja lubelska w 1818 r. uległa kolejnej reorganizacji. Na mocy bulli Piusa VII arcybiskup warszawski zniósł jurysdykcję Skarszewskiego nad 152 parafiami oderwanymi na rzecz archidiecezji warszawskiej i podlaskiej, a poddał jego władzy 81 parafii z diecezji kieleckiej i okręg zamojski, administrowany przez Skarszewskiego od 1811 r. W wyniku reorganizacji likwidacji uległy oficjalaty okręgowe w Garwolinie, Międzyrzecu i Zamościu, a po odrestaurowaniu kościoła katedralnego przeniesiono do Lublina kapitułę katedralną z Krasnegostawu oraz rezydencję z Kumowa. Biskup lubelski wiele wysiłku poświęcił poprawie sytuacji materialnej duchowieństwa i zapewnieniu Kościołowi środków na wspieranie ubogich. Popiera utworzone w Lublinie Towarzystwo Dobroczynności, zabiega o cofnięcie kasaty Zakonu Bernardynów, który wspierał w pracy duszpasterskiej księży diecezjalnych, udaje mu się wyjednać lubelskim wizytkom, usuniętym z kościoła św. Józefa, zwrot zajętego przy tej okazji funduszu. Ponadto zdecydowanie opowiada się przeciwko wkraczaniu świeckich władz wyznaniowych w kompetencje Kościoła. Na sejmie w 1820 r. wraz z innymi biskupami apeluje do przebywającego w Warszawie Aleksandra I, by miał wgląd w sprawy religijne i nie pozwalał na nadużycia władz świeckich.
W 1823 r. kończy się lubelski etap posługi bp. Wojciecha Skarszewskiego, który zostaje powołany decyzją papieża Leona XII na stolicę arcybiskupią w Warszawie. 17 października 1824 r. odbył ingres do katedry św. Jana Chrzciciela, a 19 listopada przywdział paliusz arcybiskupi w warszawskim kościele św. Krzyża.