Reklama

Kościół

Parafia jest ciągle aktualna

To jasne, że potrzebne są zmiany. I nie dlatego, że czas parafii się skończył, ale że zmieniły się czasy, a wraz z nimi zmienili się ludzie.

Niedziela Ogólnopolska 36/2020, str. 12-14

[ TEMATY ]

Kościół

parafia

Karol Porwich/Niedziela

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafie są naturalnym miejscem realizacji misji od prawie 2 tys. lat. Sposób i metody ich funkcjonowania zmieniały się wielokrotnie. Teraz – jak mówi najświeższy dokument z Watykanu – też przyszła pora na zmianę. Jest ona oczywista. Bo skoro – jak czytamy w dokumencie – dla większości ludzi Kościół uobecnia właśnie parafia, ponieważ to w niej każdy ma pierwszy kontakt z Dobrą Nowiną, a obecnie powszechnie narzekamy na postępującą laicyzację, mówiąc najogólniej – odejście ludzi od Kościoła, od wiary i od Pana Boga, to znak, że coś na tym podstawowym poziomie pierwszego kontaktu nie działa. Coś sprawia, że Kościół jest zbyt słabo widoczny, a jeżeli tak, to jasne, że potrzebne są zmiany. I nie dlatego, że narzędzie się zupełnie zestarzało, a czas parafii się skończył i należałoby np. tworzyć wirtualne stacje misyjne, ale że zmieniły się czasy, a wraz z nimi zmienili się ludzie. Kościół to zauważa i co więcej, jest zdolny do tego, jak dowodził przez dwa tysiąclecia, aby do różnych czasów i do różnych kultur się przystosować. Kościół, który w tajemniczy sposób zawiera się w parafii, „jest zdolny – zauważył sobór – wchodzić w związek z różnymi formami kultury, przez co ubogaca się zarówno on sam, jak i różne kultury”. Tu nie ma miejsca na widoczne gdzieniegdzie pesymizm i rezygnację. To nie miejsce i czas na narzekania, że się nie da. Trzeba inaczej. Alleluja i do przodu! W tym sensie dokument jest pełen optymizmu i nadziei. To wyzwanie – czytamy w nim – które należy przyjąć z entuzjazmem. Krótko mówiąc: „parafia jest ciągle aktualna”.

Po co jest parafia?

Myślę, że każdy czytelnik, który zechciał sięgnąć po ten tekst, ma, podobnie jak ja, sentyment dla swojej parafii, czy to tej jednej, w której mieszka od urodzenia, czy do kilku, w których przyszło mu pielgrzymować w życiu. W parafii (poza szczególnymi wyjątkami wynikającymi z przypadków losowych) przyjęliśmy dający nowe życie chrzest. Tam, w kolejnym kroku dojrzewania wiary, przystąpiliśmy do I Komunii św. Tam karmimy się odnawiającymi i wzmacniającymi łaskę sakramentami. Tam żywimy się przebijającym nasze sumienia, niczym miecz obosieczny, Słowem i tam doświadczamy poczucia wspólnoty. To są dary, które otrzymaliśmy od parafii, i w tym sensie zadania parafii także dziś pozostają te same. Dokument nie jest w tej materii ani rewolucyjny, ani nawet nowatorski. Chodzi jedynie o reformę struktur. Jej warunkiem z kolei – bez tego ani rusz – jest zmiana wśród ludzi. To jest to słynne nawrócenie. Prawdziwe słowo klucz pontyfikatu papieża Franciszka, tym częściej powtarzane, im szybciej biegnie czas i im gwałtowniej zmienia się otoczenie społeczne. Kultura, którą Kościół ma przemienić, albo mówiąc językiem ewangelicznym – zakwasić.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Kreatywność i misja

Słowami kluczami do tego nawrócenia, mocno podkreśla to dokument, są kreatywność i misja. Kreatywność mająca na celu misję. Te dwie rzeczywistości są ze sobą złączone. Pierwsze słowo pojawia się już w pierwszym punkcie dokumentu. W samej końcówce powtórzone jest aż trzy razy. Kreatywność to szukanie nowych dróg. Zresztą w samej parafii kreatywność jest wręcz „zaszyta”. Kiedy w parafii jest kreatywność, dokonuje się to, co nazywamy „parafią wychodzącą”. To ostatnie zdanie jest zaczerpnięte ze spotkania Franciszka z polskimi biskupami w Krakowie podczas Światowych Dni Młodzieży. Kiedy zabraknie kreatywności – co się zdarza – parafia staje się „strukturą ociężałą, odseparowaną od ludzi albo grupą wybranych zapatrzonych w samych siebie”. Czyli dzieje się źle. Struktura ociężała, odseparowana zatraca konieczną misyjność: „Staje się sterylną próbą przetrwania, często przyjmowaną z ogólną obojętnością”. Ani ziębi, ani parzy.

To ogólne spostrzeżenie. Konkret możemy znaleźć w kolejnym sformułowaniu, że „parafia powinna unikać ryzyka nadmiernej i biurokratycznej organizacji wydarzeń oraz świadczenia posług, które nie wyrażają dynamiki ewangelizacji, ale kryterium samozachowawcze”. Nie chodzi o to, że kościelna biurokracja, która istnieje – trzeba przecież prowadzić księgi parafialne, chrztów, ślubów, bierzmowania, Komunii św. itd. – jest zupełnie zbędna. Problem pojawia się wtedy, gdy biurokracji jest nadmiar, gdy przysłania ona wszystko i staje się celem samym w sobie. Watykan widzi, że tak się dzieje i że pora to zmienić. Tu właśnie wchodzi mająca misyjny charakter kreatywność.

Reklama

Misja, misyjny, to najczęściej używane terminy w tym dokumencie. Przynagleniem do odkrycia na nowo misji i charakteru misyjnego każdej posługi powinno być zaś święte oburzenie. Na co katolik powinien się oburzać? Co go powinno boleć? „Jeśli coś ma wywoływać święte oburzenie, niepokoić i przyprawiać o wyrzuty sumienia, to niech będzie to fakt, że tylu naszych braci żyje pozbawionych siły, światła i pociechy z przyjaźni z Jezusem Chrystusem, bez przygarniającej ich wspólnoty wiary, bez perspektywy sensu i życia”. Przede wszystkim to powinno niepokoić oraz uwierać nasze sumienia.

Granica kreatywności? Wierność Kościołowi

Oczywiście, kreatywność w rozumieniu poszukiwania nowych dróg duszpasterstwa parafialnego nie może oznaczać samowoli. I dlatego dokument w części bardziej praktycznej określa ramy kreatywności, które – najogólniej mówiąc – sprowadzają się do wierności Kościołowi. Instrukcja jest prawdziwą mapą drogową, poradnikiem, drogowskazem. Jest przeznaczona dla całego ludu Bożego, ale szczególnie dla hierarchii. Choć nie można jej utożsamiać z całym ludem Bożym, to za duszpasterstwo parafialne jest odpowiedzialna w pierwszym rzędzie. Ciężar słodki i brzemię lekkie. W związku z gdzieniegdzie pojawiającymi się próbami osłabienia znaczenia kapłana, w źle pojętych zmaganiach z klerykalizacją, zastępowania go, dokument wzmacnia jego pozycję. Łatwo dostrzec tu odniesienia do dokonujących się, szczególnie w krajach Zachodu, prób reform struktur parafialnych. W wielu miejscach reformy okazywały się samowolką, a urzędy watykańskie musiały stopować zapędy co gorliwszych grup wiernych. Dokument stara się uporządkować te reformatorskie, przecież konieczne, zapędy, przypominając, że „bez nowego życia i autentycznego ewangelicznego ducha, bez «wierności Kościoła swojemu powołaniu» (!!!), każda nowa struktura w krótkim czasie ulega degradacji”. Z polskiego punktu widzenia sygnalizowane w dokumencie rozwiązania wydają się dziś jeszcze nieco abstrakcyjne. U nas obecnie nie doświadczamy tak wyraźnie – choć ciemne chmury już widać – sytuacji niedostatku księży jak np. w Niemczech czy praktycznie w każdym z krajów Starej Europy. Ale i dla nas te wskazówki, które pokazują, jak łączyć parafie, jak je znosić, jak scalać, jak sobie radzić z mniejszą liczbą księży, staną się prawdopodobnie, choćby ze względów demograficznych, niezbędne.

Reklama

Na co zwrócić uwagę?

Instrukcja nie zmienia, bo nie może, prawa powszechnego Kościoła. W sensie prawnym nie ma w niej żadnej nowości. Jest ona tylko implementacją znanych reguł do nowej sytuacji. Wśród najbardziej charakterystycznych, wzbudzających najwięcej emocji czy zainteresowania punktów należy wymienić następujące. Po pierwsze: stanowcze podkreślenie, że ani osoba świecka, ani osoba konsekrowana – czy wreszcie zespół (osoba prawna) nie może być proboszczem. Proboszczem może być tylko ksiądz. Ten punkt wywołał największe oburzenie w krajach niemieckojęzycznych, gdzie pojawiały się próby osadzenia na czele parafii, w roli odpowiedzialnych za duszpasterstwo, samych świeckich czy grupy składające się z osób świeckich i duchownych. Drugie ważne przypomnienie dotyczy tego, że nie tylko nie można „kupczyć sakramentami”, ale nawet sprawiać wrażenia, że się „sprzedaje usługę chrztu, pogrzebu, ślubu czy Mszy św.”. Po trzecie, to jest ważne w polskich realiach, warta uwagi jest zachęta, aby mocno zaangażować świeckich do właściwych im posług, lektora czy akolity. Po czwarte wreszcie – wyzwaniem dla nas nad Wisłą jest zachęta do przemyślenia terytorialności parafii. „(...) z jednej strony życie ludzi utożsamia się coraz mniej z określonym i niezmiennym środowiskiem, tocząc się raczej w «globalnej i zbiorowej wiosce»; z drugiej strony kultura cyfrowa nieodwracalnie zmieniła rozumienie przestrzeni, a także język i zachowanie ludzi, zwłaszcza młodszych pokoleń”. Dziś terytorium to nie przestrzeń geograficzna, ale raczej środowisko. Warto jeszcze zwrócić uwagę na wymóg powołania w każdej parafii Rady Ekonomicznej, złożonej z osób znających się na prawie czy na finansach, którzy pomagaliby odpowiedzialnie zarządzać dobrami materialnymi Kościoła.

Do kogo jest skierowany ten dokument? Czy tylko do duchownych? „Nie tylko samo duchowieństwo ma dokonać przemiany, do której wzywa Duch Święty, ale ma być ono zaangażowane w nawrócenie, dotyczące wszystkich członków ludu Bożego” – czytamy. To znaczy, że do wszystkich.

2020-09-02 10:38

Ocena: 0 -1

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Sposób na parafię

Niedziela Ogólnopolska 46/2023, str. 28-29

[ TEMATY ]

parafia

Angelika Zamrzycka

Nasz proboszcz przeprowadza remonty świątyń, ale przede wszystkim przeprowadził remonty naszych serc – tak o ks. Andrzeju Kołodziejczyku mówi parafianin z Wawrowa.

Gdy się jest osobiście w parafii św. Józefa Rzemieślnika w Wawrowie k. Gorzowa Wielkopolskiego, można doświadczyć, że Kościół tutaj to prawdziwa wspólnota ludzi, których wiążą nie tylko wiara, ale też podejmowane razem akcje, pielgrzymki, prace remontowe czy nawet poranne rozmowy przy kawie. Trwające w październiku XVI Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów były poprzedzone etapem diecezjalnym. Ideą, która przyświecała tej fazie, były wzajemne słuchanie i dialog na poziomie lokalnym. Papież Franciszek powiedział, że Kościół synodalny jest Kościołem słuchania. A czyż może być lepsza przestrzeń do słuchania siebie nawzajem niż spotkanie parafian i proboszcza przy kawie? I to nie od wielkiego dzwonu, ale codziennie...

CZYTAJ DALEJ

„Napełnił naczynie wodą i zaczął umywać uczniom nogi” (J 13, 5)

Niedziela warszawska 15/2004

[ TEMATY ]

Wielki Tydzień

pl.wikipedia.org

Mistrz Księgi Domowej, "Chrystus myjący nogi apostołom", 1475

Mistrz Księgi Domowej,

1. Wszelkie „umywanie”, „obmywanie się” lub kogoś albo czegoś kojarzy się ściśle z faktem istnienia jakiegoś brudu. Umywanie to akcja mająca na celu właśnie uwolnienie się od tego brudu. I jak o brudzie można mówić w znaczeniu dosłownym i przenośnym, taki też sens posiada czynność obmywania; jest to oczyszczanie się z fizycznego brudu albo akcja symboliczna powodująca uwolnienie się od moralnego zbrukania. To ten ostatni rodzaj obmycia ma na myśli Psalmista, kiedy woła: „Obmyj mnie całego z nieprawości moich i oczyść ze wszystkich moich grzechów …obmyj mnie a stanę się bielszy od śniegu” (Ps 51, 4-9). Wszelkie „bycie brudnym” sprowadza na nas złe, nieprzyjemne samopoczucie, uwolnienie się zaś od owego brudu przez obmycie przynosi wyraźną ulgę.
Biblia mówi wiele razy o obydwu rodzajach zarówno brudu jak i obmycia, czyli oczyszczenia. W rozważaniach niniejszych zajmiemy się obmyciami z brudu w znaczeniu moralnym.

CZYTAJ DALEJ

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję