Długotrwała izolacja związana z pandemią COVID-19 spotęgowała uliczne wystąpienia. Ludzie, którzy do tej pory pozostawali w zamknięciu, znaleźli wreszcie okazję, aby wyjść na ulicę, wykrzyczeć swoje niezadowolenie, a dodatkowo poutyskiwać na rząd i polityków. My, Polacy, najwyraźniej potrzebujemy takich form manifestowania swoich uczuć – zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Pamiętam, jak w kwietniu 2005 r. wszyscy umawialiśmy się SMS-ami na białe marsze po śmierci Jana Pawła II. Pięć lat później także były marsze, wspólne modlitwy w kościołach i na rynkach miast, tym razem po katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku wszyscy manifestowaliśmy swoje przywiązanie do zmarłych osób, a miejscami, do których wspólnie maszerowaliśmy, były kościoły i pomniki świętych. Wówczas nasza religijność była nam na rękę, nikt się jej nie wstydził.

Od tamtych wydarzeń minęło dziesięć lat. Jak na ironię, w dzisiejszych marszach celem także są świątynie, zmieniło się jednak zupełnie nasze podejście do nich. Czy to możliwe, że wśród uczestników manifestacji popierających aborcję nie ma nikogo, kto kilkanaście lat temu nie uczestniczył w marszach po śmierci Ojca Świętego lub po katastrofie samolotu? Z pewnością idą tam i takie osoby. Jak więc się to stało, że tak zmieniły się nasze poglądy?

Gorące głowy

Wydaje się, że my, Polacy, jesteśmy bardzo podatni na takie szybkie zrywy. Szybko się zapalamy, wyruszamy ze zniczami, transparentami, śpiewamy, krzyczymy, ale rzadko idzie za tym głębsza refleksja. Stąd w naszej historii tyle jakże wzniosłych, ale niestety również przegranych powstań narodowych. Co więc zostaje z naszych zrywów? Czy po śmierci Jana Pawła II staliśmy się lepsi, jak obiecywaliśmy sobie wtedy? Czy po katastrofie samolotu pod Smoleńskiem pojednaliśmy się, jak to zapowiadaliśmy? Smutna prawda jest taka, że po tamtych marszach pozostały tylko wspomnienia i niedotrzymane obietnice. Jak będzie tym razem?

Uczestniczki dzisiejszych manifestacji niczego nie wskórają wykrzykiwaniem i swoją postawą na ulicach. Kobiety te, tak bardzo zaangażowane w głoszenie haseł, w które najwyraźniej głęboko wierzą, po jakimś czasie wrócą do domów. Zmarznięte, gdyż pogoda nie sprzyja, niezrozumiane, często samotne, a niekiedy także ośmieszone. Znów pozostaną same. Po ich manifestacjach zostaną zdjęcia, wpisy na portalach społecznościowych. Część z nich pewnie usunie te materiały, gdyż nie każdy przyznaje się do tego, że używa wulgaryzmów, a cóż dopiero robić sobie zdjęcia z takimi słowami na transparentach.

Męska rzecz

Co zrobić, aby tego trudnego momentu nie stracić? Sądzę bowiem, że jest to dobra chwila na rozmowę, poważną wymianę poglądów i współpracę przynajmniej z tymi, którzy poszli ma marsz tylko dlatego, że był, a kwestia aborcji była jedynie pretekstem, aby wyjść na ulicę.

I tu na pierwszym planie powinna pojawić się rola mężczyzn. Tych, którzy zostali w domach, tych, którzy wówczas byli w pracy, zajmowali się dziećmi. Słowem – tych, którzy są najbliżsi strajkującym dziś kobietom. Nie wierzę bowiem, aby rozmowy dotyczące kwestii aborcji nie były poruszane w domach strajkujących. Nie wierzę też w to, że ta sprawa nie wywołała emocji, a być może mniejszych lub większych kłótni. Jest to bowiem kwestia fundamentalna. Jeśli zgadzamy się w kwestii obrony życia, możemy swobodnie rozmawiać również na inne tematy. Jeśli jednak nasz fundament pęka, inne tematy stają się nieważne. Jak mam rozmawiać z żoną o zbliżających się świętach czy o wakacjach, gdy nie zgadzamy się w fundamentalnej kwestii? To tak, jakbyśmy doklejali kolejne elementy dekoracyjne do domu, który właśnie się rozpada. A zatem kwestia aborcji musiała się w tych domach pojawić. Jak zareagowali na nią mężczyźni?

Oblany egzamin

Wydaje się, że mężczyźni – ojcowie, mężowie, bracia, synowie – nie zdali tego egzaminu. Autorytet męża i ojca, jako głowy rodziny, jest dziś już chyba tylko czysto teoretyczny. Jego rolę przejęły bowiem telewizor, Facebook i inne serwisy, na których pojawiały się wezwania do manifestacji. To ich posłuchały strajkujące kobiety, i to tam dzieliły się swoimi wrażeniami. Gdzie zatem byli mężczyźni? Z moich obserwacji wynika, że... ich nie było. Oczywiście, można jakoś tę nieobecność wytłumaczyć. Że są zajęci pracą, aby utrzymać rodzinę; że pracują za granicą, aby utrzymać rodzinę; że odpoczywają po pracy... Wszystko pięknie. Tylko że ta troska o utrzymanie rodziny tak zamydliła oczy mężczyznom, iż właśnie tracą swoje rodziny. Aspekt finansowy to nie wszystko. Jeśli praca pochłania nas tak bardzo, że nie ma już czasu na rozmowę, na zainteresowanie się bolączkami najbliższych, manifestującej żony czy córki, to znaczy, że idziemy złą drogą. Utrzymanie rodziny to prowadzenie jej po krętych drogach życia, czasem w biedzie i głodzie, niedoli i chorobie, ale ważne są tu wspólne trwanie, zrozumienie, wspieranie się. Każda rodzina dźwiga jakiś swój krzyż, a odpowiedzialny za niesienie go jest właśnie mężczyzna. Aby podołać temu wyzwaniu, mężczyzna musi być w stałej łączności z Bogiem, który jest nie tylko jego Siłą, ale także Drogowskazem. Gdy tej łączności nie ma, mężczyzna błądzi i gubi swoich najbliższych, nawet jeśli poświęca się całym sercem temu, aby „utrzymać rodzinę”.

Czy mamy jeszcze takich mężczyzn? Z pewnością są wśród nas. Jak ich poznać? Tak jak dobre drzewo – po owocach. Wystarczy popatrzeć na ich małżeństwa, na żony i ich dzieci. Więcej nie trzeba.

Autor jest doktorem historii, polonistą, nauczycielem, mężem i ojcem trojga dzieci