Reklama

Niedziela na Podbeskidziu

Jak bratanek z bratankiem

O posłudze duszpasterskiej u Madziarów opowiada ks. Stanisław Biegun, salwatorianin rodem z Wieprza na Żywiecczyźnie, w rozmowie z Mariuszem Rzymkiem.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Mariusz Rzymek: W roku 2007 parlament węgierski jednogłośnie przyjął deklarację ustanawiającą 23 marca Dniem Przyjaźni Polsko-Węgierskiej. Dlaczego tak się stało?

Ks. Stanisław Biegun: Z Węgrami nie tylko łączy nas nić sympatii, ale i święci. Wspólnie czcimy św. Jadwigę Węgierską, bł. Jolantę i bł. Kingę. Jadąc z Budapesztu do Esztergomu (Ostrzyhom), gdzie urodził się król Madziarów św. Stefan Węgierski, w mijanych po drodze wioskach można zauważyć na tamtejszych kościołach tablice w języku polskim. Być może to jakiś ukłon w stronę Polaków za wyrzucenie Turków przez Jana III Sobieskiego z ich ojczyzny. W każdym razie warto zwrócić na nie uwagę.

Jak to się stało, że ksiądz posługuje na Węgrzech?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wraz ze mną był w nowicjacie ks. Krzysztof Miklusiak z Hałcnowa, który po święceniach kapłańskich wyjechał na misje na Węgry. Odwiedziłem go w kwietniu 2005 r. wkrótce po śmierci Jana Pawła II. Ujęło mnie wtedy to, że na Mszy św. w intencji papieża miejscowi parafianie zjawili się ubrani na czarno. Oni jego śmierć mocno i autentycznie przeżywali. Na dodatek obdarowali mnie kwiatami z okazji imienin. Ja imieniny obchodzę we wrześniu, ale nikt z nich tego nie wiedział, więc datę 11 kwietnia uznali za właściwą. Za szacunek, którego doświadczyłem, postanowiłem odpłacić im swoją osobą.

Proszę opowiedzieć o początkach?

Po przyjeździe na Węgry to, co rzuciło mi się w oczy, to tęsknota za księdzem. W Sződliget ludzie przez kilkanaście lat prosili biskupa o własnego duszpasterza, ale z braków personalnych, nie miał kto do nich przyjść. Dlatego przez długie lata dojeżdżał do nich kapłan z sąsiedniej wioski. Gdy dostałem przydział do Sződliget, nie znałem języka. Miejscowi bardzo mnie motywowali i szczerze cieszyli się z postępów w nauce. Gdy brakowało słów, wtedy pomagaliśmy sobie gestami lub kartką z rysunkiem. Pomocny w przyswajaniu węgierskiego okazał się język rosyjski. Wielu starszych Węgrów nieźle go znało, więc szybciej nawiązywałem z nimi kontakt. Moja nauczycielka również posiłkowała się rosyjskim w tłumaczeniu zawiłości języka bratanków. Wtedy dowiedziałem się, że choć węgierski należy do grupy języków ugrofińskich, to szybciej się nim porozumiem z Turkiem niż z Finem. Zwieńczeniem mojej edukacji była zdana w języku węgierskim matura i zaliczona szkoła organistowska.

Reklama

Jak wygląda sytuacja Kościoła katolickiego na Węgrzech?

Ok. 60 proc. Węgrów identyfikuje się z katolicyzmem. Na wsi ta religijność jest znacznie lepiej widoczna niż w większych miastach. Widać to choćby po Budapeszcie, gdzie 10 lat temu ilość praktykujących szacowano na jakieś 2 proc. Wiele złego zdziałał w tym temacie komunizm, który na Węgrzech jest różnie postrzegany. Jedni go chwalą, inni piętnują. Opinie zależą od tego, jak komu się w tym czasie powodziło. Zatwardziali ateiści nie wracają jednak do wiary. W Sződliget były tylko dwa chrzty osób dorosłych. Tym, co upodabnia Kościół węgierski do polskiego, to frekwencyjna przewaga osób starszych nad młodszymi, gdy chodzi o praktyki religijne. To, co z pewnością wyróżnia węgierskich seniorów, to ich troska o dobre przeżywanie liturgii. Gdy w Sződliget brakowało na Mszy św. ministranta, wtedy zawsze kilkoro świeckich przejmowało jego obowiązki. Jeden chwytał za dzwonki, inny dbał o czytania. Nikogo specjalnie nie trzeba było „wyławiać” do tych posług.

Czy w swojej pracy spotyka ksiądz małżeństwa mieszane, jeśli chodzi o wyznanie?

W małżeństwach mieszanych panuje stary zwyczaj dziedziczenia religii. Synowie idą za wiarą ojca, a dziewczynki za wiarą matki. Znałem mieszane małżeństwo węgiersko-polskie, w którym ze względu na ojca ewangelika synowie wybrali jego wiarę. W niczym jednak nie przeszkodziło im to, by pójść do katolickiej szkoły prowadzonej przez pijarów w Vác. Nawiasem mówiąc, w tej szkole uczyła ich matka.

A jak wygląda sprawa z powołaniami?

Księży z roku na rok ubywa na Węgrzech. Swoje zrobiła też pandemia. Niedawno, bo 26 lutego, zmarł na koronawirusa biskup pomocniczy György Snell z diecezji budapesztańsko-esztergońskiej. Niezależnie jednak od tych przypadków losowych, trzeba powiedzieć wprost, że powołań kapłańskich jest u Madziarów bardzo mało. Na całe Węgry są zaledwie dwa lub trzy seminaria duchowne, w których kleryków jest jak na lekarstwo. Na dodatek niektóre zgromadzenia zakonne mają tylko jednego swojego reprezentanta i nikogo więcej. Dlatego tak ważny jest zaciąg zagraniczny. Jego lwią część stanowią osoby konsekrowane z Polski. Raz do roku cały ten polski zaciąg spotyka się u chrystusowców w Budapeszcie. Z reguły pojawia się wtedy ok. 35 osób; 15 sióstr zakonnych plus 20 kapłanów i braci zakonnych. To dla Kościoła na Węgrzech nieoceniona pomoc.

Jak wyglądają religijne uroczystości u naszych bratanków?


Jeśli chodzi np. o święcenie pokarmów przed Wielkanocą, Węgrzy – jeśli w ogóle już to robią – święcą pokarmy w niedzielę rano po pierwszej Mszy św. Ale to nie jest zbyt rozpowszechnione. W Sződliget wprowadziliśmy zwyczaj święcenia pokarmów w sobotę o godz. 16. Wraz z naszymi parafianami zjawiali się wtedy ludzie z sąsiednich wiosek. Na tę okoliczność do koszyka obok tradycyjnych wiktuałów Węgrzy lubią włożyć wino. Koniecznie musi to być wino czerwone. Według nich symbolizuje ono krew Jezusa przelaną na krzyżu.
Inaczej niż w Polsce na Węgrzech nie ma tłumów w kościele na Mszy św. np. ku czci Matki Bożej Gromnicznej. Bardzo dużo osób zjawia się za to na św. Błażeja, gdy splecionymi ze sobą świecami kapłan udziela specjalnego błogosławieństwa, które ma chronić przed chorobami gardła. Na Boże Ciało bardzo ciekawym zwyczajem jest sporządzanie trawiastych dywaników przystrojonych kwietnymi ornamentami oraz specjalnych drewnianych namiotów, wewnątrz których umieszcza się święte obrazy.
Ostatnimi czasy na św. Marcina na węgierskich stołach pojawia się gęsina. Ten kulinarny zwyczaj importowali oni z Niemiec. Tyle tylko, że św. Marcin u naszych bratanków jest dziedzictwem narodowym, bo miejscem jego narodzin była Panonia, którą ich przodkowie podporządkowali sobie w X wieku.
Z myślą o dzieciach w Niedzielę Wielkanocną wokół kościoła chowa się w różne zakamarki czekoladowe jajka. Ich poszukiwania zaczynają się zaraz po uroczystej Sumie. Podobnie jest na św. Marcina. Wtedy dzieciaki muszą wytropić małe, ciasteczkowe gąski, które wypiekają miejscowe gospodynie.

A jak wygląda sprawa z pandemią?

Od 8 marca w niektórych diecezjach zadecydowano, że Msze św. sprawowane będą bez udziału wiernych. Dopiero po ich odprawieniu kościoły na powrót są otwierane. Chodzi o to, aby nie pozbawiać ludzi duchowego wzmocnienia. Te ograniczenia mają przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się koronawirusa. W sytuacji, w której Węgrzy nie doczekali się dostawy szczepionek z Unii Europejskiej i na własną rękę sprowadzili szczepionki z Chin i Rosji, na różne sposoby próbuje się ustabilizować trudną sytuację epidemiologiczną w kraju.

2021-03-16 11:05

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Przeprowadzka

Niedziela Ogólnopolska 18/2018, str. 43

[ TEMATY ]

Węgry

Margita Kotas/Niedziela

Głównym zadaniem nowego departamentu węgierskiego rządu będzie niesienie pomocy chrześcijanom prześladowanym z powodu wiary

Głównym zadaniem nowego departamentu węgierskiego rządu będzie
niesienie pomocy chrześcijanom prześladowanym z powodu wiary

Stało się. Fundacje Społeczeństwa Otwartego będą zamykać swoje oddziały na Węgrzech.

Przeprowadzają się do Berlina. Nad Dunajem batalię wyborczą Orbán – Soros wygrał ten pierwszy. Drugi się więc pakuje. Amerykański miliarder pochodzi z Węgier, można by więc powiedzieć, że został przepędzony z matecznika. Viktor Orbán zapowiedział, że „nie będzie po nim płakał krokodylimi łzami”, ale jako pragmatyk wie, iż wygrał jedną bitwę, a nie wojnę.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję