Po II wojnie światowej na tereny przyłączone do Polski wyznawcy prawosławia przybywali z różnych stron, z głębi Związku Sowieckiego (deportowani na Wschód), wracający z przymusowych robót i niemieckich obozów koncentracyjnych, żołnierze walczący na zachodzie Europy. W połowie 1947 r. nastąpił napływ ludności przymusowo wysiedlonej z terenów południowo-wschodniej Polski w ramach akcji „Wisła”. Byli to Łemkowie i Ukraińcy, którzy stali się podstawową „bazą” dla późniejszego rozwoju Cerkwi na obszarze Pomorza Zachodniego. Oprócz nich byli także Polacy, Białorusini, Rosjanie i Grecy.

Cerkiew

W Szczecinie życie religijne zaczął organizować ks. Jan Ignatowicz, mianowany 12 marca 1946 r. pierwszym w mieście proboszczem parafii. Przez długi czas, społeczność prawosławnych nie posiadała godnego miejsca kultu, spełniającego wymogi stawiane prawosławnej świątyni. Korzystała najpierw z domowej kaplicy na ul. Bogusława, potem z przystosowanego obiektu na ul. Wawrzyniaka. Starania aktualnego proboszcza parafii o. Pawła Stefanowskiego, który duszpasterzuje w Szczecinie już prawie ćwierć wieku, przyniosły sukces w postaci uzyskania placu w dobrej lokalizacji i rozpoczęciu budowy nowego obiektu. Nastąpiło to w 2014 r. Mury cerkwi stanęły w ciągu dwóch lat, potem ją wykańczano. Regularnie zaczęto z niej korzystać od grudnia 2008, a jej konsekracja odbyła się w dniach 11-12 września 2011 r.

Ikonografia

Cerkiew jest w stylu bizantyjskim, na planie krzyża greckiego, przykryta złotą kopułą. Całość ścian wnętrza cerkwi pokryta jest polichromią. Widzimy na nich sceny biblijne i liczne postacie apostołów, proroków, hierarchów, świętych Kościoła wschodniego i zachodniego z przestrzeni XX wieków chrześcijaństwa. Jest ich około 200. Cały ten program ikonograficzny rozpisał znany ikonograf artysta Jarosław Wiszenko z Mielnika nad Bugiem. Uwagę w cerkwi przykuwa piękny, ręcznie rzeźbiony dębowy ikonostas zaprojektowany w stylu greckim, z ikonami wykonanymi w stylu bizantyjskim. Nad jego wykonaniem pracowało dwudziestu rzeźbiarzy i stolarzy z Białorusi i Ukrainy. Ikony w nim umieszczone są dziełem Pracowni Artystycznej Mandylion Mirosława Trochanowskiego z Bielanki w Beskidzie Niskim. Cerkiew może pomieścić 500 wiernych. Tych zresztą przybywa wraz z falą najnowszej emigracji. Włączają się w życie cerkiewne przybysze głównie z Ukrainy, ale też z Białorusi, Gruzji, Mołdawii czy Rumunii. Świątynia pełni rolę konkatedry dla prawosławnej diecezji wrocławsko – szczecińskiej. Posiada dobrą akustykę, co ma znaczenie przy pięknie śpiewów liturgii prawosławnej, a także organizowaniu koncertów różnych wykonawców muzyki cerkiewnej.

Obok cerkwi prowadzona jest aktualnie budowa nowego domu parafialnego. Obiekt będzie dwupiętrowy z poddaszem, z jedną kondygnacją podziemną. Przewiduje się tam pomieszczenia kancelarii, dwie sale do spotkań parafialnych, mieszkanie dla wikariusza i dyrygenta chóru, dwa pokoje gościnne, zaplecze kuchenne i sanitarne.

Jubileusz

17 września w ramach koncertu „Wierni tradycji” wystąpiły dwa chóry wykonując muzykę cerkiewną – z Warszawy oraz parafialny. Głównym elementem jubileuszu była sprawowana 18 września Święta Liturgia, której przewodniczył prawosławny arcybiskup wrocławski i szczeciński Jerzy, wraz z duchownymi archidiecezji. W swoim wystąpieniu podkreślił, że szczecińska parafia była pierwszą w późniejszej archidiecezji, a jubileusz ma przede wszystkim wymiar dziękczynny za przeżyty czas. Życzenia złożył obecny na liturgii zastępca prezydenta Szczecina Krzysztof Soska. Metropolitę szczecińsko– kamieńskiego abp. Andrzeja Dzięgę reprezentował ks. Andrzej Krzystek. Uroczystości zakończyła jednocząca uczestników jubileuszu w jedności i miłości wspólna agapa.