Reklama

Wielcy kapłani

Patronem cyklu Wielcy Kapłani jest

Kochał Polskę

„Czym w chrześcijaństwie św. Paweł, tym w Polsce ks. Piotr Skarga” – słowa, które wypowiedział kard. Aleksander Kakowski w 1936 r., w trakcie obchodów 400. rocznicy urodzin ks. Skargi, dobrze oddają, jak wybitną postacią był kaznodzieja sejmowy.

Niedziela Ogólnopolska 30/2022, str. 20-21

[ TEMATY ]

Wielcy Kapłani

Piotr Skarga, Tytus Maleszewski/polona.pl

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Najczęściej nazwisko ks. Piotra Skargi łączymy z Kazaniami sejmowymi, modlitwą za ojczyznę albo ze słynnym obrazem Jana Matejki. To prawda, że w polskim społeczeństwie ks. Skarga znany jest przede wszystkim jako kaznodzieja na dworze króla Zygmunta III Wazy.

Urodził się 2 lutego 1536 r. w Grójcu k. Warszawy. Zanim został wybitnym teologiem, pisarzem i kaznodzieją, czołowym polskim przedstawicielem kontrreformacji, studiował w Akademii Krakowskiej. W 1562 r. przyjął święcenia subdiakonatu i objął funkcję kaznodziei w katedrze lwowskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w 1564 r. z rąk arcybiskupa lwowskiego Pawła Tarły. Podczas pobytu w Rzymie wstąpił do zakonu jezuitów. Był rektorem Kolegium Jezuitów w Wilnie, pierwszym rektorem Uniwersytetu Wileńskiego. Był wybitnym duszpasterzem Litwy i Białorusi. Zapisał się jako inicjator wielu kolegiów jezuickich, np. w Połocku, gdzie był pierwszym rektorem (w latach 1582-86), Rydze, Dorpacie i Lublinie. W Warszawie był rektorem gimnazjum przy kościele św. Jana. Andrzej Tęczyński poprosił ks. Skargę o zajęcie się wychowaniem i edukacją jego syna Jana. W związku z tym przez 5 lat jezuita przebywał w Wiedniu i na dworze Tęczyńskich. W Krakowie został przełożonym w kościele św. Barbary. W 1588 r. mianowano go kaznodzieją na dworze króla Zygmunta III. Pełnił tę posługę przez 24 lata.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Spowiednik papieski

Po wstąpieniu do jezuitów w 1569 r. 2-letni nowicjat obowiązujący w zakonie św. Ignacego Skarga odbył w Rzymie. Kiedy wstępował do zakonu, przyjmował go ówczesny generał Jezuitów – św. Franciszek Borgiasz. W tym samym czasie przedstawił on Piotra Skargę papieżowi Piusowi V jako pierwszego polskiego spowiednika w katedrze św. Piotra.

Teolog i duszpasterz

Skarga był bardzo gorliwym duszpasterzem, który akcentował wartości moralne. Dał się poznać jako twórca systemu pomocy biednym, twórca myśli politycznej i patriotycznej. Dostrzegał i głosił, że wiara nie jest wartością, którą zamykamy w sercu, ma raczej wymiar społeczny. Był też inicjatorem urządzania pierwszych 40-godzinnych nabożeństw eucharystycznych na terenie Litwy i Polski, którymi pragnął ocalić i pogłębić wiarę ludu Bożego. Założył Bractwo Najświętszego Sakramentu. Członkowie tej wspólnoty mieli obowiązek uczestniczenia w adoracjach i procesjach ku czci Eucharystii, pomagali biednym i odwiedzali chorych.

Reklama

Życie ks. Skargi trzeba widzieć na tle epoki i realiów Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku. Ze swoim nauczaniem był prorokiem swoich czasów. To on przewidział rozbiory Rzeczypospolitej, które dokonały się niemal 200 lat później. W nurcie polityczno-patriotycznym swoich dzieł pisał m.in. o zagrożeniach związanych z rozpanoszeniem się szlacheckiej wolności i przewidział przyszły upadek państwa. Jego kazania były diagnozą i oceną jego czasów.

Pisarz

Nasz bohater wiele pisał, a jego Żywoty świętych można nazwać bestsellerem wszech czasów, były one bowiem wznawiane w wysokich nakładach aż do połowy XX wieku. Zachęcał w nich wiernych do proszenia świętych patronów o wstawiennictwo w każdej potrzebie. Ksiądz Skarga jest autorem książek duszpasterskich i teologicznych, m.in. Kazań na niedziele i święta całego roku, Kazań o siedmiu sakramentach. W swoich publikacjach zostawił nam coś, co możemy określić jako etos narodowy. Księdza Skargę można śmiało umieścić w kanonie narodowym obok takich postaci i mówców jak Paweł Włodkowic i bł. kard. Stefan Wyszyński. Z pism i kazań jezuity wyłania się konkretny obraz państwa i polityki; wyraźnie wskazuje on na to, jak ważne są zaangażowanie obywateli i wywieranie pewnego nacisku na elity polityczne.

Myśliciel i dobroczyńca

Ksiądz Skarga uchodzi również za inicjatora unii kościelnej ze Wschodem chrześcijańskim; był uczestnikiem oraz obrońcą synodu brzeskiego w 1596 r. Do spuścizny kaznodziei narodowego w swoich pielgrzymkach do ojczyzny nawiązywał św. Jan Paweł II. Już podczas pierwszej podróży apostolskiej do Polski i pierwszej homilii wygłoszonej na pl. Zwycięstwa w Warszawie Ojciec Święty przytoczył słowa ks. Skargi z jego Kazań sejmowych: „Ten stary dąb tak urósł, a wiatr go żaden nie obalił, bo korzeń jego jest Chrystus”. Papież Polak ks. Skargę postawił obok św. Jadwigi Andegaweńskiej, św. Jana z Kęt i św. Brata Alberta.

Reklama

Piotr Skarga to także człowiek miłosierdzia. W swojej działalności duszpasterskiej czas przeznaczał na kontakt z potrzebującymi, odwiedzał szpitale i więzienia. Dbał też o życie duchowe potrzebujących oraz szacunek dla chorych i skazańców. Troszczył się nie tylko o wygląd kościołów, które w tamtym czasie były bardzo zaniedbane. Przede wszystkim miał wrażliwość na drugiego człowieka. Z wielką pokorą i szacunkiem pochylał się nad potrzebującymi. W jednym z kazań napisał: „Ci, którzy Panu Bogu kościoły widome budują, pierwej kościół serdeczny w sobie zbudowali”.

Gdy przemierzał ulice królewskiego miasta Krakowa, stykał się z ludźmi biednymi, szukał coraz to nowszych sposobów walki z ubóstwem i biedą. Na wyróżnienie zasługuje jego działalność charytatywna, której poświęcał bardzo dużo czasu. Kiedy rozpoczął pracę w Krakowie w 1584 r., założył Arcybractwo Miłosierdzia Bogarodzicy oraz Bank Pobożny, który udzielał bezprocentowych pożyczek, i Skrzynkę św. Mikołaja, która gromadziła posagi dla ubogich panien. Pisał skargi ubogim analfabetom; stąd też pochodzi jego przydomek: Skarga.

Celem Arcybractwa Miłosierdzia, które założył, było nie tylko wspomaganie nędzarzy, ale i wychowywanie społeczeństwa w poczuciu obowiązku pełnienia miłosierdzia. Fundusze powstałe z jałmużny i składek wzrastały natomiast dzięki fundacjom zamożnych członków i sympatyków. Działający przy arcybractwie Bank Pobożny był instytucją o charakterze kredytowym; miał służyć zubożałej ludności jako ochrona przed wyzyskiem ze strony lichwiarzy. Szczególną formą świadczenia miłosierdzia przez ks. Skargę i z jego inicjatywy były posagi dla ubogich dziewcząt, opieka nad porzuconymi dziećmi, wspomaganie biednych uczniów i osób wstydzących się żebrać.

Ksiądz Piotr Skarga zmarł 27 września 1612 r. w Krakowie. Z inicjatywy metropolity krakowskiego kard. Stanisława Dziwisza 8 grudnia 2014 r., w kaplicy Domu Arcybiskupów Krakowskich, uroczyście rozpoczął się proces beatyfikacyjny ks. Skargi.

Archiwum TK Niedziela

2022-07-19 14:01

Ocena: +2 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Niedoceniany mistrz Wincenty

Żył w epoce wielkich przemian politycznych i cywilizacyjnych. Ze względu na swoje dzieło nazywany jest „ojcem kultury polskiej”, ale błogosławionym został zupełnie z innej przyczyny.

Mistrz Wincenty, nazwany później, nie do końca wiadomo dlaczego, przez Jana Długosza Kadłubkiem, urodził się w połowie XII wieku w Polsce, w której pogłębiały się i utrwalały podziały dzielnicowe. Na chrzcie otrzymał imię Wincenty i wszystko wskazuje na to, że był pierwszym znanym historii Polakiem o tym imieniu.

CZYTAJ DALEJ

Świadectwo Abby Johnson: to, że zobaczyłam aborcję na własne oczy rozdarło mi serce

2024-03-26 21:00

[ TEMATY ]

#NiezbędnikWielkopostny2024

Archidiecezja Krakowska

Film "Unplanned – Nieplanowane" był prawdziwym ciosem dla Planned Parenthood - największej sieci klinik aborcyjnych w USA.

W każdą środę Wielkiego Postu chcemy zachęcać Was do wielkiej modlitwy za dzieci zagrożone aborcją oraz ich matki, a także za nienarodzonych i ofiary aborcji.

CZYTAJ DALEJ

Wierni Chrystusowi

2024-03-28 16:50

Ks. Wojciech Kania/Niedziela

Przedpołudniowa liturgia Mszy św. Krzyżma w sandomierskiej bazylice katedralnej była wyrazem jedności duchowieństwa, które posługuje w Kościele lokalnym.

Wraz z biskupem Krzysztofem Nitkiewiczem, Mszę św. celebrowali biskup pomocniczy senior Edward Frankowski oraz duchowni przybyli z parafii Diecezji Sandomierskiej. W modlitwie uczestniczyło około 500 ministrantów, dziewczęta z ruchów katolickich, wspólnota Wyższego Seminarium Duchownego, siostry zakonne oraz wierni.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję