Biskup Albin Małysiak (1917 – 2011) to niezłomny kapłan, który z uśmiechem na twarzy i odwagą w sercu realizował kapłańskie powołanie. Do historii Kościoła w Polsce i historii naszej ojczyzny przeszedł jako jedyny hierarcha, który został uhonorowany, w 1993 r., przez Instytut Yad Vashem tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata za ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej.

Historia

W wywiadzie udzielonym przed laty Niedzieli bp Małysiak wspominał: „W czasie okupacji byłem kapelanem w Zakładzie Helclów w Krakowie, gdzie opiekowano się osobami w starszym wieku. Posługę pełniłem również w Szczawnicy, dokąd zakład przenieśli Niemcy. Wydarzenie, które zapoczątkowało pomaganie Żydom, miało miejsce w Krakowie. (...) Szedłem do kaplicy w Zakładzie Helclów, aby odprawić Mszę św. o godz. 18. W pewnej chwili, idąc holem, dostrzegłem kątem oka, że w rogu po lewej stronie coś się poruszyło. Podszedłem. Zobaczyłem wystraszonego człowieka w łachmanach. Zapytałem, a właściwie stwierdziłem, że zapewne jest Żydem. W odpowiedzi usłyszałem wielokrotnie powtarzane słowa: «Proszę mnie ratować...». Pomyślałem w duchu, że w ten sposób narażam siebie i wszystkich, którzy tu mieszkają. (...) Ale z drugiej strony wiedziałem, że trzeba pomóc (...). Z tą myślą udałem się do przełożonej – s. Bronisławy Wilemskiej. Siostra, podobnie jak ja, najpierw zapytała, czy wiem, czym to grozi. Ale po chwili już obmyślaliśmy plan działania”.