Lato w pełni, ale w przyrodzie już można zaobserwować spadające z drzew liście. Deficyt opadów deszczu sprawił, że barwy jesieni ujrzymy wcześniej niż zwykle. O tym, czy jesień ukaże nam pełnię sepii, cynobru i złota przekonamy się wkrótce. Pory roku mają ostatnimi czasy nietypowy charakter. W ich naturze zaczyna stopniowo brakować dawnego uroku. Ale natura dzielnie się obroni, a przemienność lata i jesieni może stać się odbiciem naszych człowieczych postaw.
Zewsząd i od wszystkich oczekujemy dobra. To naturalne pragnienie. Zapominamy wszakże, że ono - dobro - przychodzi do ludzi, którzy w nie wierzą. Kto pozostał w gronie wierzących może liczyć na wzajemność. Kto poszukuje dobra w telewizyjnych sitcomach i nie kończącym się imprezowaniu, także z alkoholem jako katalizatorem, w sposób utopijny oddalającym smutne doświadczenia, ten skazuje się na inną jakość życia. A tymczasem...
Tymczasem czas najwyższy na porządkowanie relacji międzyosobowych. W polskim domu, w rodzinach naszych, w środowisku pracy i zamieszkania coraz łatwiej dostrzec deficyt życzliwości. Ernest Bryll napisał przed laty: "(...) Tu wierzą wciąż, że sąsiad szanuje sąsiada, że chleb jest święty, jeszcze świętsza praca". Ta wiara płynąca z wysokości Niebios i dana nam przez rodziców nie daje się zmajoryzować nihilizmowi. I chociaż pewne kręgi zwolenników nowej stylistyki wychowawczej pragną pchnąć kulturę i życie cywilizowane na boczne tory, to w Polsce, deficyt kapitału społecznego nie zadomowił się w skali zgodnej z oczekiwaniami gorszycieli. Ten deficyt, rozumiany jako brak zaufania społecznego, kierowany jest w stronę decydentów. Nie sięga tam, gdzie wciąż kwitnie i wciąż trwa wspólnota ducha budowana przez Kościół powszechny na fundamentach wiary.
W środowisku jarosławskim to Kościół pełni funkcję integrującą. Od Eucharystii, przez wspieranie ubogich, do wspólnych przykościelnych i plenerowych spotkań parafian wiedzie ścieżka komunikacji między tym, co święte i tym, co tę świętość wpisuje w codzienne funkcjonowanie. Podobnych przykładów można w naszej archidiecezji znaleźć więcej. To Kościół wychodzi naprzeciw ogromnej potrzebie bycia z ludźmi. To parafialne inicjatywy łączą modlitwę i nabożeństwo do Chrystusa z prostotą swoich pragnień. Dzisiaj zanika żywa i szczerze rozwijana aura relacji międzysąsiedzkich. A jeżeli nawet mówimy do siebie dużo, to słyszymy lub chcemy słyszeć jak najmniej.
Tego, jak słuchać i jak rozmawiać z Panem na Niebiosach uczy nas Matka Chrystusa. Czasem rozmowa ta jest szeptem, czasem przybiera postać refleksyjnego zamyślenia. Często zdarza mi się spotykać młodych ludzi klęczących pod krzyżem w świątyni lub przed wizerunkiem Maryi i zakrywających twarze pełne łez. Doświadczenia rodzinne, osobiste przeżycia, upadki i zranienia - wszystko to sprawia, że odczuwamy niską samoocenę. Nie można jednak pod żadnym pozorem zrezygnować z wiary i ufności Bogu.
Hedonizm, cynizm, agresywna retoryka stały się cechami różnych środowisk. W obliczu rosnących mechanizmów korupcyjnych, pogłębiającego się poczucia braku sprawiedliwości i rosnącej niewiary w poprawę warunków życia i humanizację interakcji międzyjednostkowych i międzygrupowych, niektórzy z nas nie bez trudu usiłują wydostać się poza krąg zbiorowego pesymizmu. Ten pesymizm może mieć uzasadnione podstawy, bo przecież nie można się zgodzić na pogłębiające się nierówności społeczne, na brak realnych możliwości powrotu milionów Polaków na rynek pracy. Mnożenie różnych rozwiązań i programów w praktyce nic nie zmienia. Czy można się zatem dziwić, że pogorszenie statusu ekonomicznego poważnej części społeczeństwa z jednej strony, a spieniężenie świadomości nowobogackich z drugiej, wyzwala poczucie krzywdy. Wolny rynek w Polsce skażony jest w dużym stopniu samowolą, która godzi w podmiotowość osoby ludzkiej.
Czas jest tajemnicą wiodącą ku Bogu - tak powiedział kiedyś w radiowym programie ks. Jan Sochoń. Tę mądrość przywołuję nader często. Nie znamy przyszłości, nie wiemy czy, jak i kiedy zmieni się polska ekonomika. Wiedzieć musimy natomiast, że pierwszą i ostatnią instancją, której z przekonaniem możemy powierzyć nasze lęki i niepokoje jest Wszechmogący Pan. To On daje nam siebie i daje Niebo. To w Jego wielkości odkrywamy nadzieję. Nadzieja umiera ostatnia. Przed jej odejściem powinniśmy się skoncentrować na wyborze Chrystusa. Po raz drugi, trzeci i następny. Od nas samych zależy renesans wiary. Tak postępując zaczniemy - w świecie deprecjacji czystości, świętości i mądrości - budować z ciszy i zapachu kwiatów miłość bliską ideałowi. Takiemu ideałowi, który przeciwstawi się coraz ostrzejszym zagrożeniom moralnym i anomii rozumianej przez socjologów jako rozpad wartości.
Nie jest łatwo pokonać zło przybierające atrakcyjne niekiedy formy. W jednej parze ze złem sytuuje się lęk. Spróbujmy jednak zrozumieć słowa abp. Józefa Życińskiego, który w jednym z radiowych felietonów powiedział: "(...) Wyzwolenie z lęku jest ważnym składnikiem odpowiedzialności za środowisko".