Z okazji obchodzonego 1 marca Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Instytut Pamięci Narodowej przygotował wiele imprez w całym kraju. Celem przedsięwzięć jest uczczenie pamięci o podziemiu niepodległościowym z lat 1944–1963 oraz popularyzacja wiedzy na temat ich wysiłku w walce z sowietyzacją Polski.

W organizację obchodów święta Żołnierzy Wyklętych zaangażowały się zarówno centrala IPN, jak i wszystkie oddziały i delegatury Instytutu. Centralne obchody święta, zaplanowane na 1 marca na terenie całej Polski, poprzedzą imprezy towarzyszące, m.in. biegi ku czci polskich bohaterów, pokazy wystaw, filmów, warsztaty i gry edukacyjne, a także możliwość sprawdzenia sił w pierwszym w Polsce pokoju zagadek, poświęconym żołnierzom podziemia antykomunistycznego po II wojnie światowej. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny (w niektórych przypadkach wymagana jest wcześniejsza rezerwacja).

Wybrane przedsięwzięcia przygotowane przez IPN:

* Monodram „Inka” (reż. Milena Tejkowska) w wykonaniu Jagody Rall. Zaproszenia do zdobycia na stronie facebook.com/edu.ipn (od 20 lutego) – 28 lutego, godz. 19.00, Teatr Kamienica

* Spotkanie z cyklu „Żołnierze Wyklęci i zapomniani bohaterowie” – pokaz filmu Tadeusza Pawlickiego „My, Ogniowe dzieci” o Józefie Kurasiu ps. „Ogień”, jednym z najbardziej znienawidzonych przez komunistów dowódców podziemia niepodległościowego. Komentarz historyczny wygłosi dr Tomasz Łabuszewski (Oddział IPN w Warszawie) – 2 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”

* Prezentacja komiksu Witolda Tkaczyka i Jacka Michalskiego „Oto jest głowa Franczaka” (wyd. Zin Zin Press) o Józefie Franczaku ps. „Lalek”, ostatnim żołnierzu podziemia niepodległościowego, zamordowanym w 1963 r. Komiks jest fabularyzowaną wersją wydarzeń, opierającą się na najnowszych badaniach i najistotniejszych wątkach autentycznej historii – 3 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”

* W ramach cyklu „Łączka i inne miejsca poszukiwań” spotkanie z Andrzejem Ciskiem z Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. Jak wygląda początek poszukiwań? Co można wyczytać z dokumentów archiwalnych? Ile godzin trzeba spędzić w archiwum, zanim rozpoczną się prace archeologiczne? Warsztaty będą okazją do poznania tajników pracy archiwisty, najciekawszych źródeł historycznych i zdobycia informacji o działaniu komunistycznego aparatu represji. Spotkanie poprowadzi red. Marcin Wikło – 6 marca, godz. 18.00, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”

* Pokaz filmu dokumentalnego IPN „Zapora” i spotkanie z Konradem Starczewskim, reżyserem. „Zapora” to film o jednym z najbardziej niezłomnych dowódców podziemia niepodległościowego, cichociemnym – mjr. Hieronimie Dekutowskim, który podobnie jak inni Żołnierze Wyklęci skazany został przez komunistów na wieczną niepamięć. Powrócił jako bohater – 7 marca, godz. 17.30, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”

* Spacer edukacyjny po Warszawie śladami miejsc zbrodni komunistycznych. Informacje i zapisy: michalina.zelazny@ipn.gov.pl – 7 marca, godz. 17.00

* Wykład prof. Krzysztofa Szwagrzyka o programie badawczym IPN „Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego 1944–1956” – 16 marca, godz. 13.00, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”

* Zapraszamy do pierwszego Pokoju Zagadek IPN pod nazwą „Żołnierze Wyklęci”. Pokój zagadek łączy wykorzystanie artefaktów z szeregiem nowoczesnych technologii i elementów gier komputerowych. W scenografii wykorzystaliśmy m.in. oryginalne drzwi do celi z więzienia w Pułtusku, rozbitego 25 listopada 1946 r. przez oddział Stanisława Łaneckiego «Przelotnego»”. Wszystkie zadania wymagają zdobycia konkretnej wiedzy na temat Żołnierzy Wyklętych, a tę zdobywa się, badając pomieszczenia pokoju zagadek i wykonując kolejne zadania. Jednorazowo w grze może uczestniczyć maksymalnie 5 osób – od 15 lutego, Centrum Edukacyjne IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”. Wstęp bezpłatny, po wcześniejszej rezerwacji terminu. Zapisy na miejscu lub telefonicznie pod numerem: 22 576 30 04. Godziny rozpoczęcia gry: od poniedziałku do piątku – 10:00, 12:00, 14:00, 16:00, 18:00; sobota - 10:00, 12:00.

Oddział IPN w Białymstoku

* Konferencja poświęcona Żołnierzom Wyklętym, współorganizowana z Urzędem Wojewódzkim w Białymstoku – 1 marca, Białystok

* Miejskie uroczystości z udziałem asysty żołnierzy Wojska Polskiego – 1 marca, Białystok

* Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” – 26 lutego, Supraśl, Wasilkowo

* Prezentacja wystawy „Żołnierze Wyklęci. Pamiętamy!” oraz inauguracyjny wykład w Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – 1 marca, Orzysz

Oddział IPN w Gdańsku

* III Krajowa Defilada Pamięci Żołnierzy Niezłomnych – 26 lutego, Gdańsk, spod bazyliki św. Brygidy (po nabożeństwie)

* Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym” – 26 lutego, Gdańsk

* Akcja zapalenia zniczy na Alei Żołnierzy Wyklętych – 1 marca, Gdańsk

* Uroczysty Apel Pamięci na Cmentarzu Garnizonowym – 1 marca, Gdańsk

* Droga Krzyżowa w intencji Żołnierzy Niezłomnych (przemarsz spod Aresztu Śledczego na Górę Gradową) – 3 marca, Gdańsk

* I Bydgoski Konkurs Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych – 1 marca, Bydgoszcz

Oddział IPN w Katowicach

* Uroczystości wojewódzkie z udziałem władz lokalnych, wojska i policji – 24 lutego, Kościół Mariacki w Katowicach

* Wykład „Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948”, połączony z prezentacją wystawy (przygotowanej przez OBEP IPN w Warszawie) poświęconej postaci Pileckiego – 1 marca, Pyskowice

* Nowe rozdanie. Żołnierze Wyklęci wychodzą z impasu – prelekcja Adama Kondrackiego z OBPiI – 2 marca, Katowice

Oddział IPN w Krakowie

* Koncert organizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem PASSIONART „Waszej Pamięci Żołnierze Wyklęci” – 26 lutego, Kraków, Auditorium Maximum UJ.

* Promocja książki „Żołnierze Wyklęci – sądeccy bohaterowie antykomunistycznego podziemia” – Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu

* „Namioty Wyklętych” – projekt edukacyjny we współpracy ze Stowarzyszeniem „Studenci dla Rzeczypospolitej” – Rynek Główny w Krakowie

* Gra Miejska: Śladami Historii – Polskie Państwo Podziemne – Klucze 2017, współorganizowana przez Klub Historyczny im. Armii Krajowej w Olkuszu

Oddział IPN w Lublinie

* Uroczystości przy pomniku Zamordowanych na Zamku Lubelskim w latach 1944–1954 na cmentarzu przy ul. Unickiej, przy pomniku Zaporczyków na Placu Zamkowym oraz msza św. w intencji poległych, zamordowanych i zmarłych Żołnierzy Wyklętych w kościele pw. Michała Archanioła – 1 marca, Lublin

* Start konkursu fotograficznego upamiętniającego miejsca i postacie związane z podziemiem niepodległościowym po II wojnie światowej na terenie dzisiejszego województwa lubelskiego – 27 lutego

* Gra miejska – „Za służbę Bogu i Polsce” – 28 lutego, Lublin

* Koncert – poezja śpiewana – Hubert Bojarski – 28 lutego, Lublin, Sala Konferencyjna IPN

* Sesja historyczna dla młodzieży oraz wystawa IPN „Zaplute karły reakcji...” – 28 lutego, Sala Błękitna Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie

Oddział IPN w Łodzi

* Prezentacja wystawy „Stanisław Sojczyński »Warszyc« i Konspiracyjne Wojsko Polskie” – 1–30 marca, Łódź, Piotrków Trybunalski

* Konferencja naukowa pt. „Stanisław Sojczyński »Warszyc« (1910-1947). W 70. rocznicę śmierci” – 1 marca, Łódź

Oddział IPN w Poznaniu

* I Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej, patronat honorowy: dr Jarosław Szarek. W programie m.in. dyskusja „Co dalej z pamięcią o Żołnierzach Wyklętych?”, poświęcona kolejnemu etapowi przywracania pamięci o żołnierzach polskiego podziemia antykomunistycznego lat 1944-1963. Uczestnicy będą zastanawiać się jak dalej upamiętniać i upowszechniać wiedzę o Żołnierzach Wyklętych aby temat ten był nadal atrakcyjny dla młodzieży? Czy przejęcie organizowania obchodów święta 1 marca przez instytucje państwowe i samorządowe nie zmieni dotychczasowego spontanicznego i społecznego charakteru obchodów tego święta? Na forum swoje stoisko wystawi Narodowy Bank Polski, który z okazji Dnia 1 marca wyemitował okolicznościowe monety z Żołnierzami Wyklętymi. Zaplanowano też pokazy broni i umundurowania grup rekonstrukcyjnych – 4 marca, Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu, godz. 11.00-16.00.

* Retrospektywa Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci” w Gdyni – 26–27 marca, Kino Rialto w Poznaniu

Oddział IPN w Rzeszowie

* Uroczystości z udziałem władz lokalnych – 1 marca, Rzeszów

* Pokaz multimedialny na budynku Urzędu Miasta – 1 marca, Przemyśl

* Bieg „Wilczym Tropem” – 26 lutego, Leżajsk

* Bieg ku pamięci Żołnierzy Wyklętych – 4 marca, Nowa Dęba

Oddział IPN w Szczecinie

* Premiera filmu dokumentalnego poświęconego sanitariuszce oddziału mjr. „Łupaszki” Janinie Wasiłojć-Smoleńskiej ps. „Jachna” – 1 marca, Filharmonia im. M. Karłowicza w Szczecinie

* Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej żołnierzom podziemia niepodległościowego, na których wykonano wyroki śmierci – 1 marca, Areszt Śledczy w Szczecinie

Oddział IPN w Warszawie

* Piknik edukacyjny w Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Warszawie

* Konferencja „Niezłomni w walce o wolność ojczyzny” – 9 marca 2017, Centrum Edukacyjne IPN w Warszawie

* Publikacja pakietów promocyjnych „Żołnierze Wyklęci na Kresach”

Oddział IPN we Wrocławiu

* „Bieg Wilczym Tropem”, Wrocław – Stadion Olimpijski – 26 lutego, Wrocław

* „Bieg Niezłomnych” – 26 lutego, Jelenia Góra

Delegatura IPN w Bydgoszczy

* I Bydgoski Test Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych – 1 marca, Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

* Przegląd filmów poświęconych podziemiu niepodległościowemu „My jesteśmy Wojsko Polskie” –28 lutego – 9 marca, Bydgoszcz, Toruń, Włocławek, Inowrocław, Grudziądz

Delegatura IPN w Kielcach

* Uroczystości z udziałem władz lokalnych m.in. pod pomnikiem poświęconym żołnierzom AK, NSZ i WiN na Cmentarzu Kielce-Piaski, pod pomnikiem Armii Krajowej oraz nabożeństwo w intencji Żołnierzy Wyklętych w Bazylice Katedralnej – 1 marca, Kielce

* Koncert organizowany wspólnie ze Stowarzyszeniem PASSIONART „Waszej Pamięci Żołnierze Wyklęci” – 28 lutego, Kieleckie Centrum Kultury.

* Premiera filmu Konrada Łęckiego „Wyklęty” – 2 marca, Kieleckie Centrum Kultury