Reklama

Betlejemskie szopki

Niedziela częstochowska 3/2005

ks. Krzysztof Jacniacki

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Szopka betlejemska wyścielona sianem w parafii Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Częstochowie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pomysł budowania świątecznych szopek zrodził się w XIII wieku we Włoszech. Św. Franciszek z Asyżu, poruszony przekonaniem o tym, że obraz przemawia równie dobitnie jak słowo, postanowił przedstawić wizualnie cud narodzin Jezusa. O pozwolenie zrealizowania pomysłu poprosił papieża Honoriusza III. Po uzyskaniu zgody, w noc Narodzenia Pańskiego, w 1223 r. ludność włoskiego Greccio i okolic zebrała się na stokach góry, by wraz ze św. Biedaczyną z Asyżu i jego zakonnymi braćmi uczestniczyć w Pasterce odprawianej pod gołym niebem. Wszystkich zebranych ogarnęło zdumienie, kiedy zobaczyli stojący na środku groty żłóbek z sianem, braci przebranych za pasterzy, żywe zwierzęta - woła i osła. W żłóbku leżało przebudzone i rozpłakane niemowlę. Od tej pory praktycznie w każdym zakątku Europy w okresie Świąt ludzie budują szopki. We Włoszech w okresie baroku powstało ponad dwadzieścia wspaniałych szkół budowania szopek (najbardziej znaną jest szkoła neapolitańska).
Ikonografia Bożego Narodzenia jest znana każdemu z nas od dzieciństwa. Stajenka, pasterze, Mędrcy ze Wschodu, ucieczka do Egiptu. Obrazy te zawierają wiele symboli, które przestały być czytelne dla współczesnych chrześcijan. Jakie znaczenie ma np. wół czy osioł? Jak należy rozumieć obecność aniołów? Jakie jest eucharystyczne znaczenie żłobu? Tradycja i kultura przez wieki tworzyła znaki, które warto na nowo odczytywać.
W szopkach, oprócz biblijnych postaci związanych z narodzeniem Pana Jezusa, można zobaczyć także Adama i Ewę, śmierć, anioły, diabły, znane postacie historyczne i zwierzęta.

W zachodnich obrazach ukazywano Maryję w dwojaki sposób: klęczącą przed Nowonarodzonym - motyw ten przedstawia adorację Jezusa oraz trzymającą Dziecko na kolanach - późniejsza Pieta powstała ze specyficznego przekształcenia tego obrazu. Miejsce Dzieciątka zajął martwy Syn, leżący na łonie swojej zbolałej Matki. Pieluszki w żłobie ułożone są w ten sposób, aby przypominały całun Chrystusa w grobie. Oprócz wyobrażenia Maryi adorującej Dziecko, istnieje jeszcze inne, ukazujące Matkę Bożą siedzącą z Chrystusem na kolanach. Obecność Aniołów ukazuje uwielbianie Boga, przebywanie „zastępów niebieskich” w stajence to sposób wyrażenia prawdy: narodzone Dziecko jest Bogiem (por. Łk 2, 13). Przy żłóbku stoją również zwierzęta domowe: osioł i wół. Ich obecność nawiązuje do proroctwa Izajasza: „Wół rozpoznaje swego pana i osioł żłób swego właściciela” (Iz 1, 3). Zdaniem papieża Grzegorza Wielkiego wół symbolizuje Żydów, osioł zaś pogan. Pierwszymi odbiorcami Dobrej Nowiny są jednak pasterze. Ich głowy podniesione w kierunku anioła, przepasane biodra, obuwie na nogach i laska w ręku wyrażają zaangażowanie w przyjęcie Ewangelii. Trzej Mędrcy przybywający z daleka (prowadzeni przez gwiazdę), przynoszą złoto - symbol królewskości, kadzidło - znak bóstwa Jezusa, mirrę - zapowiadającą mękę Chrystusa. Motyw gwiazdy nawiązuje do proroctwa Balaama: „(...) wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło” (Lb 24, 17). Żłóbek nawiązuje nie tylko do motywu krzyża, ale również ołtarza. Św. Atanazy łączył narodziny Chrystusa (Chleba życia) ze znaczeniem nazwy Betlejem (dom chleba). Żłób to ołtarz, na którym spoczywa ciało Jezusa jako pokarm dla wierzących, a Magowie to wspólnota ołtarza, która kieruje się ku prawdziwemu Betlejem - Kościołowi.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania na niedzielę: Jak się uczyć miłości?

2024-05-02 20:31

[ TEMATY ]

rozważania

ks. Marek Studenski

Mat.prasowy

To jest wręcz szalone że współczucie i empatia mogą zmienić świat szybciej niż konflikty i przemoc. Każdego dnia doświadczamy sytuacji, które testują naszą wrażliwość - naszą miłość do siebie samego do bliźnich i oczywiście do Boga.

Czy możemy się tak przygotować by te testy zdać pomyślnie, by one nas nie rozbiły?

CZYTAJ DALEJ

Wielkopolskie lekcje pokory

2024-05-05 13:08

[ TEMATY ]

Ryszard Czarnecki

Archiwum TK Niedziela

Jeżdżąc teraz intensywnie po Wielkopolsce zawsze znajduję czas, aby choć na chwilę w różnych miejscowościach znaleźć się tam, gdzie czas płynie inaczej, bo w rytmie wieczności. Katolickie świątynie: niektóre jeszcze z zachowanymi elementami architektury romańskiej czy gotyckiej, inne pamiętające czasy baroku, wreszcie niektóre budowane w wieku XIX i później.

Jednak połączone, powiem niezwykłym w tym miejscu językiem matematycznym: „wspólnym mianownikiem”. Przybywają tu ludzie bardzo bogaci i niezamożni, bardzo wiekowi i na ramionach rodziców, ludzie „różnych stanów” jakby to powiedziano w I Rzeczypospolitej czy też „różnych klas” ,jakby to ujęli „marksiści”. I są tu razem. Być może, a nawet prawie na pewno jest to jedyne miejsce, gdzie mogą spotkać się i być wspólnotą bez uprzedzeń, zawiści, negatywnych emocji. Czy idealizuję? Chyba nie.

CZYTAJ DALEJ

Rodzice i synowie w seminarium

2024-05-06 13:17

[ TEMATY ]

Częstochowa

WMSD

dzień skupienia dla rodziców

Mikołaj Wręczycki/WMSD Częstochowa

Seminarium to nie tylko dom waszych synów, ale także wasz dom – takimi słowami zwrócił się do rodziców seminarzystów ks. prał. Ryszard Selejdak, rektor Wyższego Międzydiecezjalnego Seminarium Duchownego w Częstochowie.

Do Seminarium, 4 maja, przybyli na swój dzień skupienia rodzice, ale także dziadkowie alumnów.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję