Przemiany gospodarcze w XIX wieku na terenie wsi Myszków, Mijaczów i Pohulanka przyczyniły się do wzrostu liczby mieszkańców tych miejscowości. Działalność duszpasterska wśród wiernych była utrudniona ze względu na brak własnego kościoła parafialnego. Wierni z Myszkowa należeli do parafii Żarki, skąd do kościoła było około 7 km. Mieszkańcy Mijaczowa należeli do parafii Mrzygłód, oddalonego o około 6-7 km. Natomiast wierni z Pohulanki należeli do parafii Włodowice, z której odległość wynosiła około 6 km. Drogi do kościołów parafialnych prowadziły poprzez lasy i tereny bagniste.
Na początku XX wieku na terenie zaboru rosyjskiego, gdzie znajdowały się wyżej wymienione wsie, doszło do złagodzenia polityki caratu względem Kościoła katolickiego. Ukaz tolerancyjny cara Mikołaja II z 1905 r. określał warunki tworzenia nowych parafii oraz złagodził przepisy dotyczące budowy nowych kościołów. Ludność katolicka mogła zwracać się do władz rządowych z prośbami o pozwolenie na rozgraniczenie dotychczasowych parafii i tworzenie nowych. Po pozytywnej rządowej decyzji, władze diecezjalne powoływały odpowiednie komisje.
W 1907 r. zorganizowano komitet budowy kościoła w Myszkowie. Na jego czele stał Konrad Bobrowski. Komitet zwrócił się w imieniu mieszkańców Myszkowa, Mijaczowa i Pohulanki do władz w Będzinie z prośbą o poparcie inicjatywy tworzenia nowej parafii, na terenie której było około 3100 wiernych. Na podstawie protokołu Komisji Rządowo-Kościelnej w Będzinie, warszawski generał-gubernator nie wniósł sprzeciwu w sprawie wydzielenia nowej parafii. 29 stycznia (11 lutego) 1911 r. biskup kielecki August Łosiński wydał dekret tworzący nową parafię. Administratorem parafii został mianowany ks. Marceli Jezierski. Początkowo nabożeństwa odprawiał on w kaplicy w Mijaczowie należącej do Bauerertzów.
W okresie październik - grudzień 1917 r. opiekę nad parafią sprawował proboszcz z Przybynowa ks. Adam Adamek. 20 grudnia 1917 r. nowym administratorem w myszkowskiej parafii został ks. Jan Pałczyński. Przyczynił się on do wzrostu religijności parafian. Z jego inicjatywy powstało m.in. Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich oraz Stowarzyszenie Młodzieżowe. W związku z długotrwałą chorobą ks. Pałczyńskiego, 17 kwietnia 1920 r. administratorem parafii został ks. Jan Kałuża. Oprócz działalności duszpasterskiej, organizował on działalność dobroczynną dla najuboższych. Na terenie parafii zorganizowano liczne stowarzyszenia religijne, m.in. Parafialną Akcję Katolicką i Stowarzyszenie Straży Honorowej Serca Pana Jezusa.
Budową kościoła zajmował się Komitet Budowy Świątyni i inż. Wiktor Filipczyński. Wysokie koszty budowy kościoła w stylu neogotyckim z cegły licowej oraz I wojna światowa wydłużyły termin zakończenia budowy. Jednakże już od 22 sierpnia 1914 r., można było w murach świątyni odprawiać Mszę św., a 8 września 1914 r. świątynia została poświęcona przez zawierciańskiego dziekana. Od tego czasu nabożeństwa odprawiano w mijaczowskiej kaplicy i myszkowskim kościele. Kościół został wybudowany dzięki dobrowolnym ofiarom parafian. Długość budynku wynosiła 50 m, a szerokość, wraz z bocznymi kaplicami, 20 m. Mury były wysokie na 15 m. Dach wykonano w czerwonej dachówki z Korwinowi. Dachówką były też pokryte dwie zakrystie. W kościele i zakrystiach były 22 żelazne okna. Chór wykonano z drewna. Po 1920 r. na zewnątrz dobudowano szkarpy wzmacniające mury, przed wejściem urządzono dużą kryptę oraz wzniesiono wieżę do wysokości murów. W nawie i prezbiterium wstawiono okna, a posadzkę betonową zastąpiono terakotową. W głównym ołtarzu umieszczono duży obraz patrona parafii, a w poprzecznej nawie wybudowano dwa prowizoryczne ołtarze - św. Teresy od Dzieciątka Jezus i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Ostatecznie, 22 września 1935 r., kościół został konsekrowany przez biskupa częstochowskiego Teodora Kubinę.
Od 1932 r., w parafii pracowało dwóch duchownych. Księża mieszkali na plebanii, wybudowanej w 1924 r. W 1939 r. wybudowano nową plebanię.
W okresie międzywojennym do myszkowskiej parafii przyłączono mieszkańców wsi: Czarna Struga i Połomia (1922), Nowa Pohulanka (1935) oraz Ciszówka (1936). W 1939 r. parafia liczyła 8020 wiernych.
W czasie II wojny światowej w kościele były odprawiane oddzielne Msze św. dla ludności polskiej przez polskich duchownych i ludności narodowości niemieckiej przez niemieckiego duchownego. W czerwcu 1941 r., polscy duchowni zostali usunięci z plebanii, gdzie zamieszkali niemieccy żandarmi. Proboszcz zamieszkał w starej plebanii, a wikariusze w wynajętych mieszkaniach. Rok później władze niemieckie zrabowały z kościoła dzwon ważący 450 kg.
Po zakończeniu wojny księża przystąpili do rozwoju pracy duszpasterskiej oraz prac naprawczych w kościele. W 1949 r. zakończono polichromie ścian i sklepienia kościoła. Zainstalowano nowe witraże oraz zakupiono dwa nowe dzwony, które ważyły 450 i 257 kg. Umieszczono je w drewnianej dzwonnicy obok kościoła. Natomiast w Ciszówce wybudowano kaplicę o wymiarach 3,5 x 5,5 m. Do 1952 r. odrestaurowano plebanię, a w kościele zainstalowano nowy ołtarz oraz balustrady z białego alabastru. Od 1956 r. w mijaczowskiej kaplicy nieregularnie odprawiano Msze św. 9 września 1959 r. nadano kaplicy wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Od 1960 r. odprawiano tam codziennie Mszę św. i inne nabożeństwa. W tym czasie parafia myszkowska liczyła około 11 tysięcy wiernych. Od 8 sierpnia 1969 r. działalność ks. Kałuży wspierał wikariusz - audiutor cum iure succesionis ks. kan. Józef Feruga.
W okresie powojennym do myszkowskiej parafii, na wniosek mieszkańców, przyłączono wieś Helenówka (1959) oraz wieś Kolonia Remby (1965). Myszkowska parafia stała się jedną z największych pod względem terytorialnym i liczby wiernych.
W latach 60. dużą uwagę zwrócono na katechizację dzieci i młodzieży. Po wycofaniu religii ze szkół w 1961 r. zorganizowano punkty katechetyczne na starej plebanii, kaplicy w Mijaczowie i domu parafialnym w Pohulance. Utworzono też ośrodek duszpasterstwa akademickiego.
Ponieważ władze administracyjne nie wyrażały zgody na tworzenie nowych parafii, biskup częstochowski Stefan Bareła zaczął tworzyć wikariaty terenowe w ramach istniejących parafii. W Mijaczowie funkcję wikariusza terenowego pełnił w latach 1970-73 ks. Marian Skoczowski. 25 września 1973 r. wikariuszem terenowym mianowano ks. Mariana Kuzię. Także na Pohulance od 25 listopada 1975 r. funkcję wikariusza terenowego pełnił ks. Józef Franczak.
5 grudnia 1993 r. obowiązki proboszcza myszkowskiej parafii objął ks. mgr lic. Stefan Jachimczak. Nowy proboszcz przeprowadził dokończenie budowy wieży kościelnej, zaprojektowanej w początkowych planach. W 1996 r. podwyższono wieżę o 34,5 m. W tym czasie została też zbudowana nowa ambona oraz odnowione prezbiterium, w którym zainstalowano nowy ołtarz soborowy. Został on konsekrowany przez arcybiskupa częstochowskiego Stanisława Nowaka, 11 czerwca 1995 r. Założono dziewięć witraży oraz położono nową posadzkę w prezbiterium. Dokonano odnowienia kaplicy św. Antoniego Padewskiego. W trakcie obchodów 60-lecia konsekracji kościoła, świątynia otrzymała od wawelskiego proboszcza relikwie św. Stanisława ze Szczepanowa. Wykonano okazałe drzwi wejściowe z płaskorzeźbami kościołów pw. Biskupa Stanisława Męczennika. W następnych latach w prezbiterium zainstalowano stalle oraz witraże. Wstawiono cztery konfesjonały w stylu neogotyckim. W latach 2001-05 wykonano w kościele nową polichromię. Dokonano złocenia ambony, stelli oraz nowo zbudowanych ołtarzy bocznych. Ksiądz Proboszcz był też inicjatorem utworzenia w 1997 r. Parafialnej Akcji Katolickiej, której członkowie aktywnie uczestniczyli w uroczystościach parafialnych, diecezjalnych i ogólnopolskich.
Dzieje myszkowskiej parafii pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika były nierozerwalnie związane z rozwojem miejscowości. Parafia stała się ecclesia matrix dla nowych parafii, utworzonych na terenie dzisiejszego Myszkowa - pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny na Mijaczowie, św. Andrzeja Boboli na Pohulance, Świętych Apostołów Piotra i Pawła w południowo-zachodniej dzielnicy miasta, Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Ciszówce, św. Anny w Będuszu i Trójcy Przenajświętszej w Nowej Wsi.

Szerzej patrz: Kazimierz Miroszewski przy współpracy z Jarosławem Durką, Markiem Nitą i ks. Janem Związkiem, Po obu stronach Warty. Zarys dziejów Myszkowa. Publikacja do kupienia w Miejskim Domu Kultury w Myszkowie.