Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” to akcja prowadzona przez Telewizję Wrocław, mająca na celu ratowanie polskich nekropolii na Wschodzie, głównie na Ukrainie i Wileńszczyźnie. W ubiegłym numerze zamieściliśmy wywiad z wolontariuszem, który brał udział w porządkowaniu cmentarzy. Ten artykuł natomiast przybliży nam ideę akcji i dotychczasowe sukcesy.

Początki akcji

Już w 1999 r. ekipa z Telewizji Wrocław została poproszona o pomoc w uporządkowaniu cmentarza w Kołomyi, który miał zostać zlikwidowany przez władzę. Wszystkie prace zakończono dopiero po 4 latach. Jak mówi organizatorka akcji, dziennikarka Grażyna Sondej-Orłowska: „Wszystko trwało bardzo długo, bo nie wiedzieliśmy, jak to się robi. Zbieraliśmy fundusze, organizowaliśmy kwesty i wreszcie po kilku lata wyremontowaliśmy ten cmentarz”.
Nikt wtedy nie myślał, że remont cmentarza kołomyjskiego przerodzi się w akcję ratowania polskich cmentarzy na Wschodzie. Bardzo szybko okazało się, że wiele nekropolii potrzebuje ratunku. Na szczęście znaleźli się wolontariusze i ludzie życzliwi, którzy wsparli tę inicjatywę.

Szkoły

Organizatorzy postanowili zaangażować w akcję ratowania polskich cmentarzy szkoły, które często same spontanicznie oferowały pomoc. Tak powstało hasło „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” oraz pomysł zbierania symbolicznej złotówki od uczniów. Jak podkreśla pani Grażyna, nigdy nie udałoby się tego wszystkiego zrobić bez ogromnego wsparcia p. Beaty Pawłowicz, dolnośląskiej kurator oświaty, która każdego roku zachęca placówki oświatowe do zaangażowania się w akcję. Dzięki szkolnym zbiórkom pieniędzy i kwestom przykościelnym inicjatywa może trwać - to jedyne źródła dochodu, które pozwala na zakupienie potrzebnych sprzętów i wyjazdy.

Znaczenie hasła

Hasło akcji „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” powstało specjalnie z myślą o młodych ludziach. Na Dolnym Śląsku mieszka aż milion Kresowian, co oznacza, że większość z nas ma swoje korzenie na Wschodzie, dlatego nie możemy zapominać o swoich przodkach, którzy spoczywają na cmentarzach Ukrainy i Wileńszczyzny. Organizatorka akcji dodaje: „Wielu wolontariuszy porządkując nagrobki, czyta nazwiska pochowanych, które brzmią tak samo jak ich. Zdarza się, że uczniowie pracują w miejscach, z których wyjechali ich przodkowie i zamieszkali w ich obecnych miejscowościach. To sprawia, że tym bardziej wiążą się emocjonalnie z miejscami, w których pracują. Ale w tej akcji nie tylko chodzi o odnajdowanie prawdziwych przodków, przede wszystkim jest to taki symboliczny „pradziad”, przodek naszego narodu.

Porządkowanie cmentarzy

Każdego roku ponad 300 wolontariuszy wyjeżdża do wybranych miejscowości na Wschodzie, by porządkować polskie cmentarze. Rokrocznie udaje się wyremontować przynajmniej 2-3 nekropolie. Jednak, jak mówią uczniowie, „porządkowanie” to bardzo delikatne słowo. Najczęściej cmentarze są całkowicie zarośnięte krzewami i drzewami, a nagrobki zniszczone, dlatego prace rozpoczyna się od karczowania, do którego często potrzebny jest ciężki sprzęt. Choć początki bywają trudne, to jednak szybko widać efekty pracy wolontariuszy. Cmentarze nabierają dawnego wyglądu i stają się na powrót godnym miejscem wiecznego spoczynku rodaków.
Na stronie internetowej akcji www.studiowschod.pl znajdziemy relacje z porządkowania cmentarzy. Zamieszczone filmy i zdjęcia pokazują, jak wiele pracy wkładają młodzi ludzie w remont zniszczonych nekropolii.

Akcja „Znicz”

W ramach programu „Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia” wolontariusze nie tylko porządkują w wakacje cmentarze. Przed dniem Wszystkich Świętych szkoły organizują zbiórkę zniczy, które zawożone są jako symbol naszej pamięci na polskie cmentarze. W ubiegłym roku zebrano aż 12 tys. zniczy. Każdy może się przyłączyć do tej akcji i przekazać znicze do punktu mieszczącego się w budynku Telewizji Wrocław.

Prawdziwa lekcja historii

Uczniowie, wyjeżdżając na Wileńszczyznę czy Ukrainę, poznają miejsca, w których żyli ich przodkowie. Na cmentarzach znajdują groby żołnierzy, powstańców, którzy ginęli za naszą ojczyznę. Ostatnio rozpoczęto remont cmentarza, na którym spoczywa duża grupa piłsudczyków. Poprzez dbanie o mogiły przodków, a także bohaterów narodowych, ci młodzi ludzie oddają hołd wszystkim Polakom. Wolontariusze przechodzą piękną lekcję historii - historii swojego narodu, a także swoich przodków.