Tłumacze jako cel założyli maksymalną wierność oryginałowi, dając jej pierwszeństwo przed pięknem języka polskiego. Dotyczy to przede wszystkim ksiąg Starego Testamentu. Z kolei tłumaczenie Nowego Testamentu kieruje się przede wszystkim wiernością tradycji egzegetycznej. W wielu miejscach Biblia poznańska odchodzi od tradycyjnego sposobu tłumaczenia, na przykład w błogosławieństwach używa słowa „szczęśliwi” zamiast „błogosławieni”. Tłumacze archaizują także niektóre fragmenty, szczególnie mowy Boga, aby zachować wzniosły i namaszczony charakter wypowiedzi, charakterystyczny dla Biblii Wujka.

Układ graficzny przekładu jest współczesny, a wypowiedzi biblijnych protagonistów są oddzielone od reszty narracji przy pomocy myślników i akapitów, co czyni tekst bardziej przejrzystym. Biblia poznańska ma również bardzo obszerne komentarze i przypisy, co ułatwia rozumienie tekstu.

Biblia lubelska

Biblia lubelska to przekład Pisma św. z języków oryginalnych, którego dokonywano w środowisku biblistów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Pierwszymi redaktorami byli ks. prof. Lech Stachowiak (ST) oraz ks. prof. Józef Kudasiewicz (NT), a kolejnymi ks. prof. Antoni Tronina (ST) oraz ks. prof. Antoni Paciorek (NT). Część przekładów wywodzi się z tzw. Komentarzy KUL-owskich, czyli naukowych edycji Starego i Nowego Testamentu ukazujących się od 1958 roku.

Poszczególne tomy zawierają informacje wstępne o księdze, dotyczące autora, czasu i miejsca powstania, tekstu, kanoniczności, struktury literackiej, tła historyczno-kulturowego oraz szeroko rozumianej teologii. Biblia lubelska zawiera także tłumaczenie (zwykle jednej księgi w poszczególnym tomie), sigla odsyłające do miejsc paralelnych, a także komentarz, który pojawia się równolegle z tekstem biblijnym. Niektóre tomy zawierają także ekskursy tematyczne i bibliografię. W zamierzeniu autorów Biblia lubelskie miała mieć charakter przede wszystkim popularnonaukowy.

Dotychczas opublikowano 25 tomów komentarza Biblii Lubelskiej. Spośród ksiąg Nowego Testamentu ukazały się Ewangelie, Dzieje Apostolskie, listy św. Pawła, listy katolickie oraz Apokalipsa św. Jana. Przełożono też dużą część ksiąg Starego Testamentu.

Komentarze KUL-owskie

Seria została tak nazwana z powodu powstania w środowisku Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wydawcą komentarzy było Pallottinum. Pomysłodawcami serii komentarzy dotyczącej Starego Testamentu byli ks. prof. Stanisław Łach i ks. prof. Stanisław Styś. Później redaktorami odpowiedzialnymi byli ks. prof. Ryszard Rubinkiewcz, a w ostatnich latach ks. prof. Mirosław Wróbel. W 2020 roku, jako ostatni tom, ukazała się Księga Syracha z komentarzem o. prof. Hugolina Langkammera.

Komentarz miał mieć charakter naukowy, ale był pisany nie tylko do biblistów i teologów, ale także do duchowieństwa i katolickiej inteligencji. Każdy z tomów zawiera szczegółowy komentarz, przewyższający wielokrotnie rozmiarem tekst biblijny. Zostały dodane także mapy oraz bibliografia. Wybrane zagadnienia zostały dodatkowo opisywane w postaci ekskursów. Tradycję Komentarzy KUL-owskich kontynuuje Biblia lubelska. Część wydanych w ramach Biblii Lubelskiej tomów została napisana przez tych samych autorów, a tekst przekładów jest zbliżony.

Nowy Komentarz Biblijny

Wydawana w Edycji Świętego Pawła od 2005 roku seria katolickich, naukowych przekładów biblijnych wraz z obszernym komentarzami. W komitecie redakcyjnym pierwszego wydania znaleźli się między innymi ks. prof. Antoni Paciorek (przewodniczący), ks. prof. Roman Bartnicki, ks. prof. Tadeusz Brzegowy oraz ks. prof. Antoni Tronina.

Jest to trzecia po komentarzach KUL oraz Biblii lubelskiej współczesna seria przekładowa o charakterze naukowym. W porównaniu do poprzednich serii opracowania poszczególnych ksiąg są obszerniejsze i zawierają aktualną wiedzę egzegetyczną. W komentarzu zawarte jest tłumaczenie, problemy związane z krytyką tekstu oraz strukturą, a także kwestie egzegetyczne i literackie. Objaśnienie składa się z trzech części: zagadnień literacko-historycznych, egzegezy oraz aspektu kerygmatycznego. Te wyjaśnienia stanowią ważną pomoc w zrozumieniu orędzia biblijnego i mogą być pomocą dla biblijnie przygotowanego czytelnika.

Biblia Impulsy

Księgarnia św. Jacka wydała pierwszy tom tego komentarza w 2016 roku. Nazwa całej serii wydawniczej wywodzi się z rodzaju komentarza, który w formie krótkich tekstów („duchowych impulsów”) stara się wyjaśnić różne aspekty poszczególnych perykop. Komentarz do Nowego Testamentu będzie się składał z 19 tomów (do grudnia 2020 ukazało się 11 tomów). W planach jest przygotowanie tłumaczenia wybranych ksiąg Startego testamentu. Redaktorem naukowym całej serii jest ks. dr hab. Janusz Wilk.

Tekst Nowego Testamentu został przetłumaczony z języka greckiego na komunikatywny język polski. Oprócz tłumaczenia Biblii w poszczególnych tomach znajduje się komentarz, który obejmuje 4 punkty: lekturę tekstu (zawiera wskazania pomagające w lekturze poszczególnych perykop), refleksję (zwykle nawiązuje do obecnych kwestii społeczno-kulturowych), aktualizację (zestawia analizowany tekst z sytuacją współczesnego czytelnika) oraz sekcję „Czy wiesz, że...” (poszerza generalną wiedzę biblijną).

Oprócz wyżej wspomnianych tłumaczeń można znaleźć wiele cennych opracowań dotyczących wybranej księgi czy części Biblii. Jako przykład można przywołać interlinearny „Grecko-polski Nowy Testament” (ks. prof. Remigiusz Popowski, prof. Michał Wojciechowski) czy Nowy Testament w przekładzie ks. prof. Remigiusza Popowskiego.

Więcej informacji o wszelkich dostępnych przekładach Biblii i poszczególnych ksiąg możemy znaleźć na stronie: http://bibliepolskie.pl/index.php

***

Ks. dr Marcin Zieliński jest adiunktem przy Katedrze Teologii Biblijnej i Proforystyki w Instytucie Nauk Biblijnych, reprezentantem KEP w Catholic Biblical Federation – przewodniczący grupy Europa Wschodnia i Środkowa, zastępcą przewodniczącego stowarzyszenia Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II.