Kapliczki i krzyże przydrożne są zabytkiem kultury i ważnym nośnikiem tradycji lokalnych społeczności. Uczestnicy mają za zadanie przeanalizować najistotniejsze zagadnienia charakteryzujące estetykę wybranych obiektów i na ich podstawie stworzyć swoje autorskie realizacje malarskie.

W I edycji konkursu, w ramach kategorii „malarstwo”, twórcy wykonają prace związane z przedstawieniem, formą i tradycją następujących obiektów zlokalizowanych na terenie archidiecezji częstochowskiej:

• kapliczka słupowa św. Tekli w Woli Życińskiej znajdująca się na terenie gminy Wielgomłyny,

• kapliczka domkowa św. Anny w Łobodnie znajdująca się na terenie gminy Kłobuck,

• kapliczka skrzynkowa Matki Boskiej Bolesnej z Limanowej w Pabianicach znajdująca się na terenie gminy Janów.

Rozsławić sztukę ludową

– Celem, który nam przyświeca, jest popularyzacja charakterystycznych dla twórczości ludowej dziedzin sztuki zachowanych w kapliczkach przydrożnych archidiecezji częstochowskiej, wzmacnianie lokalnej tożsamości kulturowej i uczestnictwa w kulturze na poziomie regionalnym oraz wzbudzenie zainteresowania polskim dziedzictwem kulturowym zachowanym w kapliczkach – podkreśla Łukasz Giżyński z częstochowskiego biura NIKiDW. – Wymiernym efektem działania będzie odświeżenie wizerunku starych, zaniedbanych do tej pory kapliczek lub uatrakcyjnienie już odnowionych, gdyż zwycięskie prace po zakończeniu konkursu planujemy przekazać na cele restauratorskie obiektów, za zgodą i w porozumieniu z ich zarządcami i osobami na co dzień sprawującymi nad nimi pieczę. Do uczestnictwa zapraszamy twórców ludowych z całej Polski, ale z uwagi na lokalizację kapliczek w tym zakresie nadaliśmy naszej inicjatywie ściśle regionalny charakter – wyjaśnia.

Projekt ma na celu również zbadanie i udokumentowanie walorów artystycznych kapliczek przydrożnych archidiecezji częstochowskiej oraz udostępnienie zdobytych wniosków i materiałów dla szerszego grona odbiorców. Powstanie internetowa baza danych, docelowo o charakterze ogólnopolskim.

Co, gdzie, kiedy?

Nabór zgłoszeń w I etapie konkursu trwa do 1 października 2021 r. Zdjęcia obrazów i formularze zgłoszeniowe należy przesyłać na adres e-mail: czestochowa@nikidw.edu.pl . Jury wybierze te fotografie, na których zaprezentowane prace malarskie najlepiej zrealizują konkursowe założenia. Wyłonieni uczestnicy w terminie do 22 października 2021 r. będą mieli za zadanie dostarczenie oryginałów swoich dzieł na adres sekretariatu konkursu: Biuro Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi w Częstochowie, ul. Jana III Sobieskiego 7, 42-217 Częstochowa. Po zakończeniu II etapu jury wyłoni laureatów. Przebieg projektu koordynuje częstochowskie biuro NIKiDW. Każdy uczestnik może zgłosić jedną pracę malarską.

Szczegółowe informacje na temat obiektów znajdują się w specyfikacji przygotowania pracy, która stanowi załącznik do Regulaminu Konkursu. Więcej informacji oraz niezbędne do zgłoszenia dokumenty można znaleźć na stronie internetowej: www.nikidw.edu.pl .

Dla laureatów konkursu przewidziane są nagrody:

• 5 tys. zł za zajęcie I miejsca

• 3 tys. zł za zajęcie II miejsca

• 2 tys. zł za zajęcie III miejsca

• nagrody rzeczowe za otrzymanie wyróżnienia.

Kuratorem projektu i przewodniczącym jury jest artysta dr hab. Zdzisław Wiatr, prof. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Urodził się w 1960 r. w Głubczycach, z którymi jest emocjonalnie związany i które stanowią wielokrotnie inspiracje do powstania nowych projektów artystycznych. Ukończył z wyróżnieniem Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Grafiki w Katowicach. W latach 1986-87 uzyskał stypendium ministra kultury i sztuki dla młodych twórców. Jego twórczość charakteryzuje perfekcyjny warsztat rysunkowy, obserwacja i analiza otaczającej go rzeczywistości.

Szczególnie ważnym motywem w sztuce Zdzisława Wiatra jest aspekt duchowy polskiej wsi. Dostrzeżenie nieprowokującej szczerości w pejzażu mimetycznej wsi tworzy jej autentyczną retrospekcję w oczach widza. Ta impresja prostoty połączona z doskonałym warsztatem artysty wywołuje refleksje nad walorami naszej rodzimej tradycji. Przykładowe prace: „Wroni Wierch z okna u Mosów II” (rysunek), „Czarna Woda” (akwaforta/akwatinta/relief), „Chrystus z Białej Wody” (rysunek/grafit/piórko). Profesor Zdzisław Wiatr będzie autorem publikacji pokonkursowej o charakterze popularnonaukowym.

Przebieg projektu koordynuje częstochowskie biuro NIKiDW. Sekretariat Konkursu „Duchowe świadectwa kapliczek przydrożnych” znajduje się w Biurze Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi w Częstochowie przy ul. Jana III Sobieskiego 7, 42-217 Częstochowa. Informacje na temat konkursu można uzyskać pod numerem telefonu: 506 582 643, a zapytania mailowe wysyłać na adres: paula.zasada@nikidw.edu.pl .

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, i Anna Gembicka, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednym z patronów medialnych jest Tygodnik Katolicki „Niedziela”. Oficjalnym partnerem inicjatywy został Oddział Regionalny w Częstochowie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, który ufunduje wyróżnienia w postaci nagród rzeczowych.