Konferencja została zorganizowana przez Fundację Obserwatorium Społeczne, Ośrodek Pamięć i Przyszłość oraz wrocławski oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Wśród prelegentów m.in. ks. bp Jan Kopiec z diecezji legnickiej, ks. prof. Grzegorz Sokołowski, dyrektor Obserwatorium Społeczne i Nowego Życia czy prof. Jerzy Pietrzak, historyk specjalizujący się w historii Kościoła katolickiego w Polsce XIX i XX w.

– Bardzo się cieszę, że we Wrocławiu możemy pochylić się nad wspaniałą rocznicą ustabilizowania struktur kościelnych na Ziemiach Zachodnich i Północnych – mówił na początku konferencji abp Józef Kupny. – Kiedy życie religijne rozwijało się na tych terenach po II wojnie światowej, brakowało właśnie tej stabilizacji. Nie sprzyjała ani sytuacja polityczna – oskarżenia i ataki komunistów na Kościół w Polsce. Nie sprzyjała jurydyczna postawa Watykanu, który powoływał się na konkordat zawarty z Niemcami i na nieuregulowaną sytuację między Polską a Niemcami i nie chciał porządkować struktur. Dopiero wizyta w 1970 roku Kanclerza Niemiec Willy'ego Brandta pozwoliła, by po dwóch latach te struktury kościelne na Ziemiach Odzyskanych zostały uznane i zaakceptowane przez Watykan – podkreślał metropolita wrocławski.

– Stabilizacja struktur kościelnych na Ziemiach Odzyskanych to nie tylko kwestia organizacji życia kościelnego, co było bardzo ważne, ale to była także polska racja stanu – zaznaczał dr Marek Mutor, dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość. – Badając dzieje kard. Bolesława Kominka i historię Ziem Zachodnich, jestem przekonany, że zgłębianie tej historii może być dla nas dzisiaj bardzo użyteczne. To przykład dla społeczeństwa, dla rządzących w Polsce i Europie, że przezwyciężanie trudności nie do przezwyciężenia, pojednanie, pokojowe załatwianie spraw jest możliwe. Jest wręcz konieczne – przekonywał Marek Mutor.

Specjalne wyróżnienie – statuetkę „Pokój na ziemi” – z rak abp. Józefa Kupnego otrzymał Burmistrz Trzebnicy Marek Długozima za współpracę i organizowanie w Trzebnicy konferencji naukowych poświęconych działalności Kościoła na Ziemiach Zachodnich i Północnych.

Dla jubilatów – bp. Jana Kopca i prof. Jerzego Pietrzaka – zostały przygotowane specjalne grafiki przedstawiające Ostrów Tumski. – Ksiądz biskup Jan i prof. Pietrzak od lat uczestniczą w naszych działaniach, w upowszechnianiu historii na Śląsku. Pragniemy dziś wyrazić im wdzięczność za wkład w rozwój Kościoła i w rozwój nauki – mówił dyrektor Obserwatorium Społeczne ks. Sokołowski.