"Za" zagłosowało 441 posłów, 11 było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu. Przyjęto 16 poprawek doprecyzowujących, które dotyczą m.in. obowiązków organów instytucji i stowarzyszeń, a także możliwości lepszej systematyki w zakresie dostępu do informacji.

Projekt autorstwa wiceministra sprawiedliwości Marcina Romanowskiegozostał złożony przez posłów Suwerennej Polski do Sejmu 12 maja 2023 r. Projekt to pierwsza w pełni kompleksowa regulacja uzupełniająca dotychczasowy system ochrony dzieci przed przemocą. Jest efektem wielomiesięcznych prac z udziałem ekspertów z zakresu ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Projekt cieszy się ogromnym zaangażowaniem społecznym, dzięki czemu szybko zyskał społeczne miano „ustawy Kamilka z Częstochowy”. Dzięki postawie Marszałek Sejmu Elżbiety Witek projekt pierwsze czytanie projektu został pomyślnie ukończone już 15 czerwca 2023 r., a następnie ustawa trafiła do prac w komisji. - Chcemy, by rodzice mieli pewność, że ich dzieci przebywające w szkole, w klubie sportowym, czy instytucji kultury, będą bezpieczne - mówił wiceminister Marcin Romanowski.

Projekt ustawy jest częścią szerszych, wieloletnich starań Ministerstwa Sprawiedliwości na rzecz ochrony najsłabszych, przede wszystkim ustawy antyprzemocowej 1.0 z 2020 r. oraz niedawno uchwalonej ustawy antyprzemocowej 2.0. Projekt to kolejny ważny krok wzmacniający ochronę dziecka oraz całej rodziny. „Ustawa Kamilka” to ustawa-hołd, konkretny wyraz pamięci i troski o najmłodszych. - Tak, jak ustawa antyprzemocowa doprowadziła do sytuacji, że mamy jeden z najwyższych standardów ochrony osób dotkniętych przemocą w Europie, tak samo ta ustawa doprowadzi do sytuacji, że standard ochrony dzieci będzie na najwyższym poziomie - podkreślił w trakcie konferencji prasowej wiceminister Marcin Romanowski.

Podziel się cytatem

Wśród najważniejszych zmian przewidywanych w projekcie znajduje się analiza przypadków krzywdzenia dzieci, wzorowany na brytyjskim serious case review. Każdy przypadek, w którym dziecko zmarło albo doznało ciężkiego uszczerbku na zdrowiu będzie obowiązkowo badany przezspecjalnie powołaną w tym celukomisję ekspertów. Jej zadaniem będzie ustalenie, czy dało się zapobiec tragedii – identyfikacja nieprawidłowego funkcjonowania instytucji oraz procedur. Badania nad wdrożeniem analizy poważnych przypadków krzywdzenia dzieci od kilku miesięcy prowadzi Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.

Projekt wprowadza obowiązek posiadania przez instytucje i organizacje procedur skutecznego reagowania w sytuacjach podejrzeniakrzywdzenia dziecka, czyli tzw. Standardy Ochrony Małoletnich. To rozwiązanie wpłynie na poprawę bezpieczeństwa dzieci w miejscach, w których przebywają – np. w szkole czy w klubie sportowym.

Nowością stanie się kwestionariusz oceny zagrożenia życia lub zdrowia dziecka.Formularz pozwoli na obiektywną ocenę sytuacji domowej dziecka, ocenianej na podstawie przejrzystych kryteriów. Rozwiązanie jest wzorowane na funkcjonującym z powodzeniem od lat formularzem stosowanym przez policję, wprowadzonym w 2020 r. w ramach ustawy antyprzemocowej 1.0.

Wzmocniona zostanie ochrona dzieci przed przestępcami seksualnymi. Projekt wprowadza system kontroli, czy instytucje zobowiązane do sprawdzania swoich pracowników w rejestrze pedofili należycie wypełniają ten obowiązek. W projekcie przewidziano zwiększeniesankcji za nierealizowanie tego obowiązku. Analogiczny obowiązek kontroli będzie dotyczyć także cudzoziemców podejmujących pracę w Polsce.

Nowe przepisy zmieniają zasady reprezentacji dzieci pokrzywdzonych przestępstwem w sprawach przed sądem czy w prokuraturze. Dotyczy to sytuacji, gdy żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka w postępowaniach sądowych. Wówczas dziecko reprezentuje tzw. kurator procesowy, którym może być radca prawny lub adwokat. Na mocy proponowanych regulacji prawnych dojdzie do zmiany terminologicznej tej instytucji poprzez nazwanie ją „reprezentant dziecka” Wzmocniono przepisy regulujące status takiego reprezentanta dziecka, wskazano na posiadane kompetencje, dookreślono jego obowiązki, a także ustalono zasady przyznawania wynagrodzeń. Uzupełniono również przepisy dotyczące kuratora osoby niepełnosprawnej. Projekt doprecyzował zasady wyznaczenia kuratora, procedury jego wyboru oraz zakres pełnionych obowiązków.

Ustawa wprowadza także obowiązek regularnych szkoleń dla sędziów rodzinnych z zakresu psychologii i komunikacji z dzieckiem. To część szerszego programu szkoleń. Tzw. ustawa antyprzemocowa 2.0 wprowadziła obowiązek szkolenia co 4 lata dla sędziów z wydziałów karnych, którzy przesłuchują dzieci w przyjaznych pokojach. Teraz obowiązek ten zostanie rozszerzony również na sędziów rodzinnych.

Dziecko powinno być wysłuchane w sposób empatyczny i odpowiedni do jego wieku. Projekt wprowadza przepisy regulujące wyczerpująco procedurę wysłuchania dziecka, poprzez wskazanie osób uczestniczących w czynności, miejsca wysłuchania, przesłanek wysłuchania oraz warunków w jakich ma się odbywać. Wysłuchanie powinno się ono odbyć w przyjaznych warunkach, tak by nie narażać dziecka na dodatkowy stres. Należy wyeliminować niepotrzebne powtarzanie czynności, gdy nie jest to niezbędne lub zbieżne z dobrem dziecka. I ten zamiar projekt ustawy realizuje.

Ustawa zawiera wreszcie podstawy prawne wprowadzenia w życie Krajowego Planu przeciwdziałania przestępczości przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletnich w oparciu o międzynarodowe standardy grupy WeProtect Global Alliance, a także Krajowego Planu przeciwdziałania przestępczości na szkodę małoletnich.