Kulawy święty młodych

Reklama

Podczas synodu biskupów poświęconego młodym papież Franciszek kanonizował siedmiu błogosławionych, m.in. Pawła VI i abp. Óscara Romera oraz włoskiego młodzieńca Nunzia Sulprizia. Przez to wydarzenie, które miało miejsce 14 października 2018 r., Ojciec Święty chciał wskazać młodemu pokoleniu przykład świętości przeżywanej w dzieciństwie i młodości. Franciszek mówił o chłopcu z Neapolu jako o „młodym, odważnym, pokornym świętym, który wiedział, jak spotkać Jezusa w cierpieniu, w milczeniu i ofiarowaniu siebie samego”. Szczególnie uderzył mnie fakt, że Nunzio Sulprizio został kanonizowany wraz z papieżem Pawłem VI, który beatyfikował go 55 lat wcześniej – w 1963 r., podczas Soboru Watykańskiego II. Paweł VI wypowiedział wówczas o nowym błogosławionym następujące słowa: „Nunzio Sulprizio powie wam, młodzi ludzie, jak wasz wiek został przez niego oświecony i uświęcony. Opowie wam, jak nie należy uważać młodości za wiek nieokiełznanych pasji, nieuniknionych upadków, niezwyciężonych kryzysów, dekadenckich pesymizmów, szkodliwych egoizmów; powie wam raczej, że bycie młodym jest łaską, jest szczęściem. (...) Powie wam, że wasz wiek, jak żaden inny, nadaje się do wielkich ideałów, do hojnego heroizmu, do wymagających myśli i działań. On nauczy was, jak wy, młodzi ludzie, możecie odrodzić w sobie świat, w którym Opatrzność wzywa was do życia, i jak to od was zależy, czy poświęcicie się zbawieniu społeczeństwa, które potrzebuje silnych i nieustraszonych dusz”. Papież przypomniał także słowa św. Filipa Nereusza: „Szczęśliwi jesteście wy, młodzi, macie tyle czasu na czynienie dobra!”. Kim był święty, którego Franciszek chciał wynieść na ołtarze jako przykład dla młodzieży z całego świata? Aby przybliżyć czytelnikom „Niedzieli” jego postać, udałem się do Neapolu, gdzie w kościele św. Dominika Soriano (San Domenico Soriano) przechowywane jest ciało św. Nunzia i co roku 5 maja świętuje się tam rocznicę narodzin świętego dla nieba. Przeprowadziłem tam wywiad z księdzem proboszczem Antoniem Salvatorem Paonem, postulatorem w procesie kanonizacyjnym włoskiego młodzieńca.
Włodzimierz Rędzioch

* * *

WŁODZIMIERZ RĘDZIOCH: – Kim był młody człowiek kanonizowany przez papieża Franciszka w 2018 r. podczas synodu poświęconego młodym?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

KS. ANTONIO SALVATORE PAONE: – Nunzio Sulprizio urodził się 13 kwietnia 1817 r. w Pescosansonesco, małej wiosce w Abruzji, w prowincji Pescara. Jego rodzicami byli Rosa i Domenico Sulprizio, żarliwi chrześcijanie. Wkrótce zaczął się dla niego okres cierpienia – w ciągu kilku lat stracił oboje rodziców i został powierzony opiece babci, która również zmarła, gdy miał ok. 12 lat. Powierzono go wówczas opiece wuja, kowala. W kuźni Nunzio stał się prawdziwym niewolnikiem – ciężko pracował całe dnie bez jedzenia i był bardzo źle traktowany. Nie mógł nawet chodzić do kościoła.

– W jaki sposób ten osierocony chłopiec, który żył w skrajnym ubóstwie, odkrył wiarę?

– Jego prawdziwym nauczycielem życia i wiary była babcia – to ona nauczyła go, że w tabernakulum żyje Syn Boży, a Jego towarzystwo łagodzi cierpienia serca. Młody Nunzio zaczął praktykę adoracji eucharystycznej i chociaż był mały i wątły, spędzał długie godziny, klęcząc przed tabernakulum.

– Jak Nunzio z odległego miasta w Abruzji trafił do Neapolu?

Reklama

– Gdy Nunzio pracował u wuja jak niewolnik, ciężko zachorował. Duży pęcherz na kostce lewej stopy był objawem gruźlicy kości, która nieuchronnie doprowadziła do śmierci chłopca. Pomimo bólu, który doskwierał Nunziowi, dopiero po długim czasie wujek pozwolił, by zawieziono go do szpitala w mieście L’Aquila, gdzie zdiagnozowano chorobę, wówczas nieuleczalną. Po powrocie do pracy w kuźni znowu był maltretowany i tylko dzięki dobroci znajomego udało się go wysłać do Neapolu i powierzyć opiece wujowi ze strony ojca. Nunzio został przygarnięty przez pułkownika Felicego Wochingera, oficera armii Burbonów, który stał się dla niego prawdziwym ojcem. Gdy tylko przybył do Neapolu, poprosił o pozwolenie na przyjęcie I Komunii św. i w końcu je uzyskał. W szpitalu, gdzie przebywał przez 21 miesięcy, miał w obecności kapelana szpitala pierwszą ekstazę. Częste spotkania ze Zmartwychwstałym w sakramencie Eucharystii, wytrwała modlitwa, której mógł się w końcu poświęcić, mistyczne dary proroctwa i czytania serc, którymi dobry Bóg go obdarzył, ukazywały za postacią chorego godnego obywatela niebiańskiego Jeruzalem.

– Czy to prawda, że ten młody człowiek został natychmiast uznany za osobę niezwykłą?

– Lud neapolitański, obdarzony niekwestionowanym instynktem rozpoznawania świętości, garnął się do młodzieńca, którego nazwał „o ciuncariell sant” (kulawy święty), proszono go o modlitwy i przepowiednie. Czynili to również kapłani, tacy jak ks. Gaetano Errico (dziś święty), brat Modestino od Jezusa i Marii (dziś błogosławiony) i wielu innych. Ale choroba rozwijała się i doprowadziła do jego śmierci 5 maja 1836 r. Nunzio zmarł, mówiąc: „Patrzcie, jak piękna jest Madonna!”.

– Czyli możemy powiedzieć, że Nunzio umierał w chwale świętości?

– Tak, to prawda. Gdy tylko rozeszła się wieść o śmierci, do jego mieszkania przybywali ludzie z całego miasta – uznawali go za świętego, dlatego chcieli otrzymać jego relikwie i wyprosić łaski za jego pośrednictwem.

– Czy ludzie rzeczywiście otrzymywali łaski za pośrednictwem Nunzia?

Reklama

– Już w okresie krótkiego życia Nunzia miało miejsce wiele niezwykłych wydarzeń za jego wstawiennictwem. Podczas długiej hospitalizacji jego sąsiadem w pokoju był niejaki Nicolo La Rosa, który umierał na raka gardła. Gdy jednej nocy skarżył się na silne bóle, Nunzio bez wahania zbliżył się do jego łóżka, by pocieszyć chorego i ponownie zaaplikować mu lek na gardło. Powiedział wtedy: „Zobaczysz, że poczujesz się teraz lepiej”. Następnego dnia lekarze stwierdzili, że rak gardła Nicolo całkowicie zniknął, nie pozostawiwszy śladu. Wielokrotnie ujawniały się u Nunzia inne dary, takie jak umiejętność czytania w sercach tych, których spotkał, a w ten sposób mógł towarzyszyć wielu duszom w drodze do spowiedzi; ale także dar przewidywania przyszłych wydarzeń. Były również inne cudowne znaki, takie jak piękny zapach wyczuwany w jego pokoju, a nawet na bandażach, którymi owijał chore stopy.

– Jak doszło do procesu beatyfikacyjnego młodzieńca?

– Podczas polowania dama królowej spadła z konia – zdiagnozowano u niej tak poważne złamania, że groziło to amputacją. Jeden z pułkowników, powiadomiony o tym fakcie, pojechał do rannej kobiety i przyłożył do jej złamanego kolana bandaż używany przez Nunzia do opatrywania ran; w ciągu zaledwie kilku minut nie było śladu po złamaniu. Król Neapolu, z wdzięczności, poprosił o otwarcie procesu kanonicznego młodzieńca i osobiście wyasygnował na to sumę 1000 dukatów. 14 lipca 1859 r. papież Pius IX ogłosił Nunzia „czcigodnym Sługą Bożym”. W 1891 r. papież Leon XIII zatwierdził dekret o heroiczności jego cnót i wkazywał go młodym jako wzór do naśladowania – nazwał Nunzia nowym Luigim Gonzagą. Następnie proces się zatrzymał i dopiero Aurelio Marena, biskup pomocniczy Neapolu, nowy postulator, poprowadził go na nowo. Uznano również dwa cuda za wstawiennictwem Nunzia, bo w tamtym czasie przepisy wymagały dwóch cudów. 1 grudnia 1963 r. papież Paweł VI mógł wreszcie ogłosić młodego Nunzia Sulprizia błogosławionym.

– Ksiądz natomiast był postulatorem w procesie kanonizacyjnym...

Reklama

– Tak, do kanonizacji potrzebny był już tylko jeden cud. Dotyczył on cudownego odzyskania zdrowia przez Pasqualego Bucciego, ofiary poważnego wypadku drogowego, który miał miejsce w Taranto w 2004 r. Bucci został przewieziony do szpitala – był w śpiączce z krwiakiem i uszkodzeniami mózgu oraz rozległymi uszkodzeniami kości. Jego rodzice zaczęli się modlić w miejscowej parafii pw. bł. Nunzia Sulprizia, matka młodzieńca poprosiła o relikwie bł. Nunzia z kościoła pw. św. Dominika Soriano w Neapolu. Gdy tylko otrzymała relikwię, weszła na oddział intensywnej terapii i umieściła ją na ciele chłopaka – natychmiast rozpoczął się niezwykły i nieoczekiwany proces gojenia ran, aż do całkowitego wyzdrowienia. To uzdrowienie było analizowane w procesie kanonizacyjnym. Na konsystorzu 19 lipca 2018 r. Papież ustalił, że bł. Nunzio Sulprizio zostanie kanonizowany 14 października 2018 r. na Placu św. Piotra w Rzymie.

– Na czym polega aktualność świętości Nunzia Sulprizia?

– Świętość Nunzia Sulprizia wykracza daleko poza cuda, które przypisano jego wstawiennictwu. Jest autentycznym „zwiastunem” Chrystusa, czyli prawdziwym ambasadorem radości, która rodzi się w sercu tych, którzy spotykają Jezusa.

– Ale po ludzku rzecz biorąc, życie św. Nunzia wydaje nam się historią nieszczęśnika...

– To prawda, ale niczemu i nikomu nie udało się wygasić w sercu św. Nunzia autentycznej radości, którą dawało mu spotkanie z Jezusem obecnym w Świętej Eucharystii; niczemu i nikomu nie udało się wyrwać Jezusa z serca Nunzia. Nie sprawiły tego nawet przemoc fizyczna wuja, który bił go młotkiem i głodził, ani okropne bóle spowodowane gruźlicą kości, która doprowadziła go do śmierci. Św. Nunzio to nowy posłaniec, którego Bóg posyła w naszych czasach młodym ludziom, aby pomóc im odrodzić się do nowego życia i zachęcić ich do prawdziwej radości, która pochodzi ze spotkania z Jezusem! Właśnie jego młody wiek sprawia, że ten przykład świętości może być bliski światu młodych, który tak bardzo potrzebuje zachęty i wzorów do naśladowania.

Św. Jozafat urodził się we Włodzimierzu na Wołyniu. Były to czasy, gdy zwierzchnicy Kościoła prawosławnego w Rzeczypospolitej w trosce o dobro dusz i jedność wyznawców Chrystusa podpisali unię z Kościołem rzymskim, tym samym dając początek Kościołowi unickiemu. Według ich myśli, która była zaakceptowana przez papieży, młody Kościół miał zachowywać wierność tradycji chrześcijańskiego Wschodu, uznając jednocześnie zwierzchnictwo Ojca Świętego. W tym czasie Jan (takie imię św. Jozafat otrzymał na chrzcie) był jeszcze małym chłopcem. Kiedy matka po raz pierwszy poprowadziła go do kościoła, w przedsionku świątyni zobaczył on krzyż z wizerunkiem ukrzyżowanego Zbawiciela. Chłopiec zapytał, kim jest ten człowiek? „To jest Zbawiciel nasz, Jezus Chrystus, który za nasze grzechy poniósł śmierć na krzyżu” - odpowiedziała matka. Wówczas przyszły Święty odczuł, jakby iskra przeszła przez jego ciało. To zdarzenie wywarło wielki wpływ na jego życie duchowe. Od tej pory ukochał on wszystkie nabożeństwa i nie opuścił Mszy św. w ciągu trzydziestu lat. Jan podrósł i rodzice wysłali do Wilna, stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Tam miał on pomagać w zakładzie kupieckim. Jednak chętniej oddawał się czytaniu literatury religijnej, niż prowadzeniu interesów. Uczęszczał również do różnych cerkwi na nabożeństwa i oddawał się modlitwie indywidualnej. Nabożeństwa, a zwłaszcza Liturgia Godzin Kościoła Wschodniego, stały się dla niego szkołą teologii. Nie mogąc długo znieść podziału wewnętrznego pomiędzy pracą w zakładzie a powołaniem do życia zakonnego, wstąpił do klasztoru Trójcy Przenajświętszej. Klasztor ten przebywał w tym czasie w stanie opłakanym. Było w nim kilku starszych mnichów, ale żaden z nich nie trzymał się Reguły. Nikt nie mógł podjąć się jego kierownictwa duchowego i Jozafat musiał poprzez modlitwę i lekturę duchową sam formować swoje wnętrze. Spotkanie i rozmowy z księżmi jezuitami z Akademii Wileńskiej wywarły wielki wpływ na młodego zakonnika i jego wybór drogi jedności kościelnej. Często mówi się o św. Jozafacie tylko w związku z jego śmiercią męczeńską, a przecież lata spędzone w klasztorze były przygotowaniem do złożenia ofiary z życia dla Chrystusa i jedności Jego owczarni. Oddawał się ascezie i modlitwie, a najbardziej ulubionym jego dziełem było czytanie i przepisywanie ksiąg religijnych. Lektura żywotów świętych stopniowo przygotowywała go do przyjęcia męczeńskiej śmierci. Czytał chętnie dzieła o Kościele i utwierdzał się w przekonaniu, że musi on zachowywać jedność pod rządami następcy św. Piotra - biskupa Rzymu. Św. Jozafat był głęboko rozmiłowany we własnej tradycji i liturgii. Nie przeszkadzało mu to w przyjęciu całym sercem unii. Poprzez swoją postawę stał się wielkim świadkiem jedności. Udowadniał przeciwnikom unii, że należąc do Kościoła katolickiego, nie trzeba zrzekać się swojej tożsamości. Wielkie znaczenie miała dla Jozafata i dla unii przyjaźń z Józefem Rutskim, trzecim zwierzchnikiem zjednanego Kościoła. Był on człowiekiem bardzo wykształconym, studiował w Rzymie, gdzie dostał od papieża błogosławieństwo na powrót do kraju i pracę na rzecz jedności. Pociągnięty przykładem młodego zakonnika, Rutski sam wstąpił do klasztoru Trójcy Przenajświętszej i wkrótce został przełożonym. Jozafata mianował swoim następcą. Gdy po śmierci sędziwego metropolity Pocieja, zwierzchnika Kościoła unickiego, jago miejsce zajął Józef Rutski, dwaj przyjaciele poprowadzili reformy, które dały nowego ducha młodemu Kościołowi. Jozafat zasłużył się nade wszystko jako reformator życia zakonnego. W duchu nauki Ojców Wschodnich - założycieli życia zakonnego, korzystając również z dorobku Kościoła Zachodniego, a szczególnie z uchwał Soboru Trydenckiego, odradzał on najpierw upadający wileński klasztor Trójcy Przenajświętszej. Później kilka innych klasztorów dołączyło się do reformy. Jozafat wszędzie posyłał młodych zakonników, swoich uczniów. Tak powstały klasztory w Supraślu koło Białegostoku, w Byteniu i Żyrowicach koło Słonimia na Białorusi. W tym ostatnim znajduje się cudowny obraz Matki Bożej, koronowany w XVIII stuleciu koronami papieskimi. Sanktuarium w Żyrowicach, gdzie obecnie znajduje się klasztor i seminarium prawosławne, był nazywany „unicką Częstochową”. Posługę przełożonego klasztoru przyszły męczennik pełnił tylko trzy lata. W 1618 r. Jozafat został powołany na nowy urząd - arcybiskupa w Połocku. Jego diecezja obejmowała prawie całą Białoruś, ale sytuacja religijna w niej wyglądała przerażająco. Katedra była mocno zniszczona, klasztory prawie puste. W wielu parafiach biskupa nigdy nie widziano. Księża znajdowali się pod presją szlachty, która traktowała ich jak swoich chłopów. Msza św. sprawowana była bardzo rzadko, kazań nie głoszono. Na dodatek przeciwnicy unii rozpowszechniali pisma, nazywając nowego Arcybiskupa zdrajcą, który chce się wyrzec własnej tradycji i poprzerabiać kościoły wschodnie na łacińskie. Święty niechętnie przyjął nowy urząd, w głębi serca pozostając zwykłym zakonnikiem. Jednak gorliwie pełnił posługę biskupią do samej śmierci. Zajął się odrodzeniem Kościoła materialnie i duchowo. Wyremontował katedrę św. Sofii w Połocku, budował kościoły i klasztory. Codziennie sam sprawował Mszę św., i wprowadził taki zwyczaj we wszystkich kościołach Połocka. Wizytował parafie, głosił słowo Boże, bronił duchowieństwa i wiernych od ucisku ze strony możnych. Pomagał biednym do takiego stopnia, że sam zaczął cierpieć niedostatek. Nawet pałac biskupi uczynił schroniskiem dla bezdomnych, sam zajmując najmniejszą izbę. Ale, co było najbardziej istotne, trzymał się we wszystkim tradycji Kościoła Wschodniego, udowadniając swoim przeciwnikom, że jedność Kościoła jest drogą do jego odrodzenia. Jozafat nie ukrywał swojej przyjaźni z duchowieństwem łacińskim, a szczególnie z profesorami kolegium jezuickiego. Jednak przeciwnicy jedności nie zaprzestali swoich starań o zniesienie unii. Nie mogąc prawdą zwalczyć Arcybiskupa, starali się oni odizolować go od ludu. A kiedy i to nie udało się, posunęli się do podstępu, kłamstwa i buntu. Sprawcą moralnym tego przestępstwa był Meleci Smotrycki, wyświęcony przez przeciwników unii na arcybiskupa Połocka. Co prawda nie pełnił on tego urzędu, rezydując w Wilnie, bo większość świątyń była w rękach Jozafata i jego zwolenników, jednak poprzez kłamstwo, że jakoby Jozafat ma wprowadzać obrządek łaciński, udało mu się wzburzyć mieszkańców Witebska, drugiego co do znaczenia miasta w diecezji. To, co zdarzyło się 12 listopada 1623 r. nie było dla abp. Jozafata zaskoczeniem. Był on świadom wrogości i niebezpieczeństwa. Ale również świadom był i swoich obowiązków pasterskich, które pełnił do ostatniej chwili. W dniu swojego męczeństwa, po odprawieniu jutrzni, Arcybiskup wrócił do swojego pałacu, ale tam już zebrał się tłum. Buntownicy wyłamali bramę pałacu i zaczęli bić czeladź Arcybiskupa. Jozafat wyszedł do tłumu, prosząc o litość dla swoich ludzi. Tłum zamarł w oczekiwaniu. Wtedy nieznane osoby uderzyły Świętego, zadając śmiertelny cios. Potem wszyscy bili martwe już ciało, drwiąc z jego godności pasterskiej. Szczątki Świętego wrzucili do rzeki, przywiązawszy mu do szyi kamienie. Za kilka dni, gdy przyszło otrzeźwienie po okropnej masakrze, zaczęto go szukać. Odnalezione ciało, pomimo kilkudniowego przebywania w wodzie, zachowało się nienaruszone. Buntownicze miasto spotkała surowa kara. Lecz większą karą dla mieszkańców była szerząca się świadomość, że zabili oni Świętego. Krew św. Jozafata stała się nasieniem wiary. Otaczał on swoją opieką modlitewną Kościół unicki, który rozwijał się aż do gwałtownego skasowania go w wieku XIX. Sam Jozafat został ogłoszony błogosławionym w 20 lat po śmierci, a świętym w 1867 r., kiedy szerzyły się prześladowania unii na Podlasiu. Męczeński los spotkał nie tylko samego Świętego. Nawet jego ciało po śmierci doznało prześladowań. Taką nienawiść żywili do Apostoła Jedności ci, którzy pragnęli wykorzystać rozłam kościelny dla swoich celów politycznych. W czasie wojny Rzeczpospolitej z Rosją 1653 r. relikwie św. Jozafata były przechowywane w różnych miejscach Rusi, Litwy i Polski. Potem w roku 1705 car Piotr I szukał ciała Świętego, aby je spalić. Nie znalazł go i urządził masakrę jego zakonników w katedrze św. Sofii w Połocku. Relikwie trafiły do Białej Podlaskiej pod opiekę Radziwiłów. Tam szerzył się kult Świętego. Przychodzili do niego liczni pielgrzymi i doznawali wielkich łask. Po skasowaniu unii kult nie zanikł, ale wręcz przeciwnie, szerzył się wśród prześladowanych unitów podlaskich. Żaden kapłan, nawet wśród tych, którzy porzucili unię, nie chciał podnieść ręki na relikwie św. Jozafata. Dlatego carski gubernator kazał żandarmom schować trumnę w piwnicach kościelnych i zasypać ziemią. Tam ciało leżało do roku 1916, zanim znowu je odnaleziono. Z Białej Podlaskiej Święty przewędrował do Wiednia, a stąd do Rzymu i teraz spoczywa w Bazylice św. Piotra pod ołtarzem św. Bazylego Wielkiego.