W okresie Wielkiego Postu dzieci przygotowujące się do I Komunii św. uczestniczą w nabożeństwie pokutnym. Można je zorganizować w ramach szkolnych rekolekcji wielkopostnych albo w innym, dogodnym czasie.
Na katechezie dzieci powinny już wcześniej poznać pięć warunków sakramentu pokuty. Chodzi o to, żeby od najmłodszych lat zwracać uwagę na to, iż odpuszczenie grzechów dokonuje się poprzez przeżycie spotkania
z Bogiem w sakramencie pokuty, a nie przez samą spowiedź. Udział w nabożeństwie pokutnym, w okresie poprzedzającym pierwszą spowiedź, pozwoli zwrócić uwagę na konieczność wewnętrznego zaangażowania człowieka,
zanim przejdzie się na płaszczyznę zewnętrzną spowiedzi sakramentalnej. Dogłębne poznanie i zastosowanie w praktyce wszystkich warunków sakramentu pokuty jest jednym z najistotniejszych elementów przygotowania
dzieci do uczestnictwa w życiu sakramentalnym.
W trakcie nabożeństwa wykorzystywana będzie księga Obrzędy Pokuty (Katowice 1981, dalej skrót: OP). Wiele elementów nabożeństwa znajdzie zastosowanie w dniu pierwszej spowiedzi świętej, a także przy
innych okazjach.
Nabożeństwo rozpoczynamy pieśnią o charakterze pokutnym (np. Bliskie jest Królestwo Boże) albo pieśnią ukazującą dobroć i miłosierdzie Boga (np. „Kiedyś, o Jezu”, czy też Bóg jest miłością).
W słowie wstępnym celebrans powinien ukazać cel nabożeństwa - przychodzimy spotkać się z Bogiem miłosiernym, odpuszczającym człowiekowi grzechy. Chociaż jeszcze nie w pełni przeżyjemy to spotkanie,
mamy już możliwość powrotu do Boga i przemiany życia. Najodpowiedniejszym do tego nabożeństwa fragmentem Pisma Świętego jest przypowieść o synu marnotrawnym i jego miłosiernym ojcu (Łk 15, 11-32
- OP nr 185, s. 163). Można oczywiście rozbudować Liturgię Słowa, posługując się tekstami zawartymi w księdze Obrzędy Pokuty. Na podstawie ewangelicznej przypowieści można w homilii jeszcze
raz ukazać pięć warunków sakramentu pokuty, jako drogę powrotu do Boga na wzór marnotrawnego syna. Dzieci powinny dostrzec, że odpuszczenie grzechów jest jednym z największych darów Bożych, ale dokonuje
się przy współudziale człowieka. Bóg ciągle czeka na człowieka - ten zaś powinien dostrzec w sobie zło, przepraszać za nie Boga, dążyć do poprawy życia i naprawienia wyrządzonego przez siebie zła.
Z wielkim naciskiem należy podkreślać, że do spowiedzi człowiek powinien być dobrze przygotowany. Część tego przygotowania ma miejsce jeszcze w domu (rachunek sumienia, żal za grzechy, postanowienie poprawy,
pogodzenie się z bliźnimi), część w kościele - modlitwa o dobrą spowiedź, skupienie i wyciszenie w oczekiwaniu na spowiedź. Po spowiedzi nie może nigdy zabraknąć dziękczynienia za odpuszczenie grzechów,
zadośćuczynienia Bogu i bliźniemu oraz wysiłku zmierzającego do realizacji dobrych postanowień.
Bezpośrednio po homilii, następuje prowadzony przez celebransa rachunek sumienia. Nie może on jednak trwać zbyt długo, żeby dzieci nie uległy rozproszeniu. We wspólnym rachunku sumienia trzeba zatem
zwrócić uwagę dzieci na to, iż niezależnie od wspólnego rachunku sumienia, każdy powinien sam przypomnieć sobie swoje grzechy. Pomocą w tym służą nam książeczki do nabożeństwa. Po rachunku sumienia dzieci
oraz wszyscy zgromadzeni odmawiają spowiedź powszechną (jak we Mszy św.). Następnie w litanijnej modlitwie przebłagalnej proszą Boga o odpuszczenie grzechów. Modlitwę tę można przeprowadzić na kilka sposobów.
Wezwania może podawać celebrans a dzieci powtarzają aklamację. Do podawania uprzednio przygotowanych wezwań można zaangażować dzieci. W mniejszej grupie dzieci można poprosić, aby wezwania były podawane
spontanicznie. Wiele wzorów modlitwy litanijnej znajduje się w „Obrzędach Pokuty” (nr 55, s. 53-57; numery 196-203, s. 172-181; nr 50, s. 221). Litanię przebłagalną kończymy
Modlitwą Pańską.
Nabożeństwo można ubogacić innymi elementami, zwłaszcza w przypadku mniejszej grupy uczestników. Można wprowadzić znak pokoju i pojednania (z kolegami i koleżankami, rodzicami i innymi domownikami,
nauczycielami i katechetami). Jeżeli przekazywanie tego znaku w kościele wywołałoby zbyt dużo zamieszania, należy zachęcić dzieci, aby pogodziły się z bliźnimi i przeprosiły ich po zakończeniu nabożeństwa,
w szkole, w domu, czy przy innej dogodnej okazji. Można też poprosić dzieci, aby głośno wypowiedziały swoje postanowienia, dotyczące poprawy życia. Potem można wspólnie pomodlić się o siłę do ich wypełnienia.
Ostatnim elementem nabożeństwa jest wspólne dziękczynienie (np. w formie psalmu responsoryjnego lub pieśni), końcowa modlitwa celebransa i uroczyste błogosławieństwo (wzory tych elementów: OP nr 204-222,
s. 182-194). Śpiewem kończącym nabożeństwo może być pieśń Pewnej nocy…
W nabożeństwie nie może oczywiście zabraknąć słowa skierowanego do rodziców. Należy przypomnieć, że przystępowanie do sakramentu pokuty będzie wtedy owocowało w życiu dzieci, jeśli będą sumiennie
zachowywane wszystkie warunki tego sakramentu i jeżeli dzieci będą przystępować do niego systematycznie. Już w tym momencie trzeba zapowiedzieć rodzicom, że dopełnieniem inicjacji sakramentalnej będzie
praktyka odprawiania „pierwszych piątków miesiąca” w klasie III. Istotną sprawą jest tu dobry przykład ze strony rodziców, rodzeństwa i innych ludzi. Spotkanie z rodzicami w czasie tego nabożeństwa
jest okazją do zachęty, aby przystąpili do sakramentu pokuty w Wielkim Poście, w okresie bezpośrednio poprzedzającym I Komunię św. i w wielu innych sytuacjach. Można wprost powiedzieć, że przygotowanie
dzieci do życia sakramentalnego daje niejednokrotnie okazję samym rodzicom powrotu do Boga.
cdn.
Pomóż w rozwoju naszego portalu