Tragedia spalonego przez Niemców Michniowa wydarzyła się w lipcu 69 lat temu. 12 i 13 lipca 1943 r. w Michniowie Niemcy wymordowali 204 osoby: 103 mężczyzn - w większości spalonych żywcem, 53 kobiety i 48 dzieci. W miejscu będącym symbolem męczeństwa wsi polskich rozpoczęła się budowa unikatowego architektonicznie Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. Projekt wyróżniony w Londynie prestiżową nagrodą European Property Awards przygotowała polska pracownia Nizio Design International.
Na michniowskim wzgórzu jest wznoszony pionierski budynek mauzoleum. W kompozycję, złożoną z zanikających stopniowo segmentów, wpisana jest wystawa przedstawiająca historię pacyfikacji polskich wsi. Koncepcja budowli została oparta na modelu domu-chaty, która ulega świadomej deformacji i rozpadowi wzdłuż osi. Podstawą ekspozycji staną się najnowsze rozwiązania multimedialne: ekrany, projektory, panele dotykowe. Spektakl światła rozgrywający się we wnętrzu wprowadzi w nastrój grozy i zadumy, zaś nocą światło będzie się sączyć ze szczelin na zewnątrz.
Podróż po Michniowie zaczniemy od największej zamkniętej bryły kaplicy mogącej pomieścić do dwustu osób. Dalsze segmenty stanowią sale ekspozycyjne dedykowane poszczególnym rozdziałom historii represji podczas II wojny światowej. Wędrówka kończy się lasem krzyży, których liczba równa się ilości zniszczonych wsi. Głównym, nietypowym materiałem, z którego będzie zbudowane Mauzoleum, jest zaimpregnowane spalone drewno, wydzielające charakterystyczny zapach. Oprócz tzw. „lasu krzyży” w rozbudowywanym kompleksie przewidywany jest także m.in. istniejący grób zbiorowy pacyfikacji wsi Michniów z Pietą Michniowską, autorstwa Wacława Staweckiego oraz Dom Pamięci Narodowej.
Wymordowanie mieszkańców Michniowa było odwetem za ich pomoc dla oddziałów partyzanckich oraz przynależność do Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Wieś, po ograbieniu, została doszczętnie spalona. Zabroniono odbudowy i uprawiania pól w Michniowie. Szczątki zamordowanych spoczywają w zbiorowej mogile, na której zaraz po wojnie postawiono kamienną tablicę z nazwiskami ofiar.
Tragedia Michniowa urosła do rangi symbolu wszystkich miejscowości spacyfikowanych, których w obecnych granicach państwa jest 817. Tyle krzyży znajduje się na wzgórzu Golgoty Michniowa. Według szacunkowych obliczeń w czasie wojny i okupacji zginęło milion trzysta tysięcy mieszkańców wsi.